2013 gayrimenkul turu!

2013 yılını geride bırakmaya sayılı günler kaldı. İnşaat sektörü için oldukça hareketli bir yıl oldu.  Rüzgar kimi zaman ılık ılık esti kimi zaman ise sert…

Özetle köklü değişimlerin tohumları ekildi desek yeridir. KDV düzenlemesi, yeni tüketici yasası, yeni imar planı… 

Şimdi gelin inşaatın kuralını değiştiren ve 2013’e damga vuran bu gelişmeleri hatırlayalım…

Yılın ilk bombası

2013’ün ilk günlerinde sektöre damga vuran KDV düzenlemesi oldu. Maliye Bakanlığı’nın konutta yaptığı yeni KDV düzenlemesi ile metrekareye göre değil fiyata göre KDV alınması esası getirildi. Buna göre yeni konutlarda net alanı 150 metrekareye kadar olan konutlarda arsa birim metrekare vergi değeri 500 TL altında olan konutların tesliminde yüzde 1, arsa birim metrekare vergi değeri 500 TL ile bin TL arasında olan konutların tesliminde yüzde 8, arsa birim metrekare vergi değeri bin TL ve üzeri olan konutların tesliminde ise yüzde 18 KDV oranı uygulanacak. Bu yasa 2013’te kendini çok hissettirmese de 2014’te esas etkilerinin hissedileceği öngörülüyor. Çünkü yüzde 1 KDV’li stoktaki konutlar tükendi. 2014 yılında yapılacak yeni konutlar ise yüzde 18 KDV’ye tabi olacak.  

Esenyurt imar sorunu patlak verdi

Esenyurt imar sorunu 2013’te gündeme bomba gibi düştü. Yaklaşık 40 bin kişinin mağduriyetine neden olan olay, binlerce insanı sokaklara döktü. Çünkü imar planına uygun yapılmadığı gerekçesiyle birçok inşaatın yapımı ve satışı durduruldu. Vatandaş evlerini teslim almayı beklerken bir de baktılar ki inşaatlar öylece duruyor. Bölgede imar sorunu tam bir Arap saçına döndü desek yeridir. Büyükşehir Belediyesi topu Esenyurt Belediyesi’ne attı Esenyurt Belediyesi de müteahhitlere. Uzun tartışmalar sonucunda konu nihayet Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) gündemine girdi. Yeni imar planları açıklandı. Şu anda sorunun sonuna gelindi ama tam anlamıyla çözüme kavuşmadı. Bölgede hala askıya çıkmayı bekleyen etaplar var. 

Fikirtepe’de her şey sil baştan

İstanbul’da en büyük dönüşüme sahne olan Fikirtepe’de dönüşüm çalışmaları bir türlü start alamadı. Daha çok müteahhit ve vatandaş arasında yaşanan anlaşmazlıklarla gündemde olan Fİkirtepe’ye bu flu ortama rağmen aralarında Nuhoğlu, Anka Yapı, Emay, E7 Grup ve Vartaş’ın da bulunduğu birkaç firma girme cesareti gösterdi. Tam nihayet Fikirtepe’de kentsel dönüşüm çalışmaları başladı derken bölgede imar sorunu patlak verdi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 4.14 emsal verilen ve 2,5 yıldır gündemde olan Fikirtepe’deki projelere “DUR”emri verdi. Bölgeyi riskli ilan etmeye hazırlanan Bakanlık, yapılan tüm imar, ruhsat ve proje çalışmalarını durdurdu. 3 ay gibi bir süre sonra bakanlık kararı ile emsal 4 olarak kesinleşti. Kesinleşti ama Fikirtepe’de her şey sil baştan yeniden yapıldı. 

İnşaatta kurallar değişti

Yeni İmar Yasası 2013’ün güzel gelişmelerinden biri olarak sayılabilir. Sektörde köklü bir değişimin tohumlarını eken yeni imar planı adeta inşaatta tüm kuralları değişti. Daha planlı bir şehircilik anlayışını içeren yasa, ruhsat alma koşulları, müktesep hak, net-brüt metrekare farkı, emsal sınırlamaları gibi birçok tartışmalı düzenlemeler getirdi. 

Vatandaş koruma altında

Maketten satış mağdurları ve imar sorunları derken yeni Tüketici Yasası ile vatandaş koruma altına alındı. Tüketici lehine birçok uygulamayı içeren yeni yasa ile birlikte tüketici mağduriyetlerinin giderilmesi hedefleniyor. Yasada en çok 2 madde tartışıldı. Birincisi “Yapı ruhsatı olmayan ön satış sözleşmesi yapamaz” maddesi, ikincisi ise “Tüketici konut teslim tarihine kadar hiçbir gerekçe göstermeden satış sözleşmesini feshedebilir” maddesi oldu. Yani tüketici haklarını kötüye kullanan müteahhitler için birçok yaptırımlar yer alıyor. 

Türkiye sınıfı geçti

2013 yılında gayrimenkul sektörünü olumlu etkileyecek bir haber de uluslararası kredi derecelendirme kurulu olan Moody’s’ten geldi. Moody’s, Türkiye’nin uzun vadeli yabancı para birimi cinsinden kredi notunu bir basamak artırarak “Baa1’den, Baa3’e” çıkardı. Böylelikle uluslararası fonların Türkiye’ye ve borsaya yatırım yapmasının önünde büyük bir engel kalkmış oldu. Uluslararası fonların gelmesinin kentsel dönüşümü de hızlandırması beklemiyor. 

Deprem etkisi yarattı

Tam yılı bitirdik, yeni beklentiler yeni umutlar derken yolsuzluk operasyonu gündeme bomba gibi düştü. İçişleri Bakanı Muammer Güler’in oğlu Barış Güler, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın oğlu Kaan Çağlayan, Ebru Gündeş’in kocası olarak tanıdığımız İşadamı Reza Zarrab, Halk Bankası Genel Müdürü Süleyman Aslan’ın da aralarında bulunduğu rüşvet operasyonunun bir ucu da inşaat sektörüne dokundu.  Çünkü operasyonda sektörün güçlü isimleri Ağaoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu, Taş Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Emrullah Turanlı, Yorum İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Osman Ağca ve Emlak Konut Genel Müdürü Murat Kurum’un da ismi geçiyordu. Sektörde adeta deprem etkisi yaratan operasyon tüm sektör liderlerini tedirgin etti. Çünkü olayın iç ve dış piyasa satışlarını olumsuz etkilemesinden korkuluyor. Kesin etkilerinden bahsetmek için henüz çok erken. Satışlar düşer mi düşmez mi bekleyip göreceğiz… 

Şengül KIRMIZITAŞ/Emlakkulisi.com