2014'ten gayrimenkul sektörü umutlu!

Gayrimenkulun yıldızları - 2014'TEN UMUTLU 2013 yılında bir dizi düzenlemeye sahne olan Türk gayrimenkul sektörünün 20014'te neler yaşayacağını sektörün ileri gelen firmalarının patronlarına sorduk. 

İşte inşaatın patronlarının 2014 öngörüleri Gayrimenkul sektörü, geride bırakmaya sayılı günlerin kaldığı 2013 yılını devrim sayılabilecek, yapısal düzenlemelerle geçirdi. 2013'e Kentsel Dönüşüm, konutta KDV düzenlemesi, Mütekabiliyet Yasası, 2B Yasası gibi yasal düzenlemelerle giren sektöre, 2013 yılı içinde ise bu yasaları pekiştiren yönetmelikler ve yeni düzenlemeler damga vurdu. 

Türkiye'nin kentleşme hareketi ve ekonomisinin 20 yıllık geleceğine yön verecek Kentsel Dönüşüm Yasası'nm yanı sıra, yürürlüğe giren Yeni Tip Alanlar İmar Yönetmeliği, Yeni Tüketici Hakları Yasası sektöre yeni satandartlar kazandırdı. 

Sektör şimdi de Yeni imar Yasa Taslağı'nın kanunlaşmasını bekliyor. Yeni İmar Yasası'nda imar haklarınının ve yapı ruhsatlarının müktesep hak kabul edilip edilmeyeceği merakla bekleniyor. 

İnşaatta büyüme rakamları pozitif İç talepteki canlanmayla birlikte yılın ilk çeyreğini yüzde 2.9 büyümeyle kapatan Türkiye ekonomisi, 2'nci çeyrekte ise 4.4 büyüme kaydetti. İnşaat sektöründeki büyüme ise yılın ilk çeyreğinde yüzde 5.9 olarak gerçekleşirken, 2'nci çeyrekte bu rakam 7,6 olarak gerçekleşti. Sektördeki 3'ncü çeyrek büyüme rakamı ise 8.7 olarak açıklandı. Yıl sonu büyüme oranının da pozitif yönde olacağı bekleniyor. 

KDV avantajı satışı tetikledi Yılın başında uygulanmaya başlayan konutta yeni KDV düzenlemesinin etkisiyle 2013 yılında büyük ölçekli proje lansmanları 2014'e ertelense de konut satışlarında geçen yıla göre artış kaydedildi. Hatrlanacağı üzere yeni KDV düzenlemesiyle 2013 Ocak'tan önce ruhsat almış 150 metrekareden küçük konutlarda yüzde 1 KDV uygulanırken, 2013 Ocak'tan sonra ruhsat alan projelerde ise kademeli olarak yüzde 8 ve 18 KDV uygulanıyor. 2013 yılında satışına devam edilen konutların büyük bölümünün yüzde 1 KDV avantajıyla satışına devam edilmesi nedeniyle, tüketicilerin bu avantajı lehlerine çevirmek istemesi konut satış hızında artışa neden oldu. Yüzde 1 KDV ile satılan konutların bitmiş ya da bitmeye yakın olması da tüketiciler için bir başka avantaj oldu. 

Konut satışı 900 bine ulaştı 2013 yılını 2012 ile kıyasladığımızda, konut satışlarında yüzde 20 lik artış kaydedildiği görülüyor. 

2012 yılı sonunda 701 bin konut satışı gerçekleşirken, Kasım ayı itibanyla bu rakamın 900 bin sınırına geldiği görülüyor. Bu rakamın Kasım ve Aralık ayındaki satış grafiğiyle daha da artması bekleniyor. 2014 yılında devreye girecek ve satışa sunulacak projelerde yüzde 8 ve 18 KDV uygulanacak olması ve konut 'Türkiye, geleceğin yatırım ülkesi » Türkiye'nin, en hıziı büyüyen ülkelerin ¦ başında geldiğini söyleyen Dap Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz, "Ülkemiz, son 10 yılda rekor düzeyde ¦ büyüyerek, dünyada yıldız ülke oldu. 

Küresel krizin devam ettiği süreçte j Türkiye'nin bu denli büyümesinde inşaat B sektöründeki yatırımlar ve talep önemli rol oynadı. Göstergeler, Türkiye'nin l geleceğin yatırım ülkesi olduğunu işaret l ^ ederken, 2023 vizyonunda ülkemizin HEES bambaşka bir noktaya ulaşacağına kesin gözüyle bakılıyor" diyerek, dünyanın ilgisinin Türkiye'ye odaklandığını belirtti. Bu yatırım hamlesinin dışında kalmamak gerektiğine vurgu yapan Ziya Yılmaz, 2014 yılında sektörü olumlu etkileyecek kararlar almak gerekiyor. Alıcıyı ve yatırımcıyı teşvik edecek düzenlemeler getirilmesi gerekirken, maalesef inşaat sektörünün hevesini kıran uygulamalarla karşılaşıyoruz. Ayrıca sektördeki canlanmanın önemli bir destekçisi saydığımız konut kredilerindeki artışlar, yıllarca uzun vadeli kredi olanaklanndan yoksun kalan sektörü ve alıcıyı yoruyor. Önümüzdeki süreçte bu oranların alıcıda tedirginlik yaratıp, satın alma talebini erteletecek boyuta varmamasını diliyoruz" değerlendirmesini yaptı. 

'100 milyar dolarlık sektör' Kuzu Grup Yönetim Kurulu Üyesi Özen Kuzu, 2013 yılının sonu yaklaşırken gayrimenkul sektörüne dair yaptığı açıklamada, Türkiye gayrimenkul piyasasının yıllık işlem hacminin kentsel dönüşüm, 2B ve bireysel-kurumsal yabancı yatırımlann artmasıyla 50 milyar dolardan 100 milyar dolara yükselebileceğini kaydetti. Türkiye ekonomisinde büyümeye paralel olarak inşaat sektörünün ilk çeyrekte 5,9, ikinci çeyrekte 7,6 büyüme kaydettiğini hatırlatan Özen Kuzu, büyümenin devam edeceğine inandığını, gelecek yıllarda kentsel dönüşüVnün itici gücünün gayrimenkul ve inşaat sektöründeki pozitif etkisinin artarak süreceğini vurguladı. 

aiıiifigintCT. 

'2014'ün ilk aylarında Yeni İmar Yasası'nı tartışacağız' I, 2013 yılının gayrimenkul sektöründe beklentileri karşılayan ve sektörün büyüdüğü bir yıl olduğu değerlendirmesini yapan Nef Yönetim Kurulu Üyesi Erden Timur, Türk gayrimenkul sektöründe son yıllara oranla bu yıl üretilen projelerde her zamankinden daha fazla ürün farklılaştırmalan gördük. Sektördeki konut üreticileri daha bilinçli olarak hareket ederek Türk gayrimenkul sektörünün çıtasını yükseltti" açıklamasını yaptı. 2014 yılında ise 2013 yılında olduğu gibi yeni markalı konut projelerinin gündemde olacağını söyleyen Erden Timur, "İstanbul'un merkezi lokasyonunda yer alan nitelikli projeler değerlenmeye devam edecek. Kentsel dönüşümle birlikte gayrimenkul sektöründeki yatırım artışı 2014 yılında da devam edecek. 

Yeni İmar Yasasının 2014 yılında sektör lehine birçok yenilik getirmesi bekleniyor. Bu nedenle 2014'ün ilk aylarında sektör gündemini yeni imar Yasası meşgul edecek" diye konuştu. 

'2013 istikrarın yılı oldu' Mesa Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu, 2013 yılında gerçekleşen en önemli olayı, 'Herhangi bir olumsuzluğun ve belirsizliğin olmaması, diğer bir deyişle; aslında olağan olan 'istikrar' olduğu" sözleriyle özetledi. Türkiye gayrimenkul sektöründe, dalgalanmanın yaşandığı 2012'nin ardından, pozitif bir şekilde geçen 2013 yılının ise taşların yerine oturduğu bir yıl olduğunu sözlerine ekleyen Erhan Boysanoğlu, "Bu paralelde, 2014 yılında da herhangi bir sürpriz yaşanmayacağını düşünüyor ve temenni ediyorum. Bugünden 2014'e baktığımızda, görülen ve üzerine konuşulabilecek konular; Yerel Seçim ve Cumhurbaşkanlığı seçimi. Ancak ben seçim ekonomisinin, gayrimenkul sektörüne, pozitif ya da negatif yönde kayda değer çok önemli bir etki yapmayacağına inanıyorum. Konut kredisi faizlerinin birkaç puanlık olası bir dalgalanma dahi; sektörde olumlu ya da olumsuz yönde seçimden çok daha önemli bir fark yaratacaktır. Türkiye gayrimenkul sektörünün 2014 yılını; mevcut şartlar ve beklentiler dahilinde gelişimle birlikte, ülke büyümesinin bir iki puan önünde ya da civarında bir büyüme ile bitireceği, bugünkü parametreler ışığında öngörülebiliyor" diye konuştu. 

'Teşvik paketleriyle desteklemek şart' : 200 u aşkın alt sektörü de besleyen inşaat piyasasının, : makro ekonominin lokomotifi konumunda olduğuna vurgu yapan Yenigün İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı İ Mithat Yenigün, "2013 yılında rakamlann gösterdiği satış patlaması, 2014 yılında yeni proje üretiminin en büyük tetikleyicisi olacaktır. Tabii ki bu üretim kapasitesinin devletin uygulayacağı teşvik paketleriyle desteklenmesi üreticiyi, alıcıyı ve 'Arazi temini zaman harcattı' fiyatlarında yaşanacak artış dikkate alındığında, tüketicilerin fiyat avantajını değerlendirecek olması yılın sonunda konut satışlarına olumlu yansıyacaktır. 

2014 büyük ölçekli projelerin yılı olacak İstanbul konut piyasasında 2013 yılının Ocak ayında 3, Şubat ayında 3, Mart ayında 4, Nisan ayında 6, Mayıs ayında 8, Haziran ayında 3, Temmuz ayında 2, Ağustos ayında 1, Eylül ayında 8, Ekim ayında 5, Kasım ayında 6 ve Aralık'ta 4 olmak üzere çoğunluğu küçük ve orta ölçekli toplam 53 projenin lansmanı gerçekleşti. 2013 yılına proje lansmanlarından çok Başta Emlak Konut GYO olmak üzere TOKİ, İlbank ve  Kiptaş  tarafından gerçekleştirilen arsa ihaleleridamga vurdu. Onlarca ihalede yüzbinlerce metrekare arsa ihalesi 2013 yılında gerçekleştirildi. İhalesi gerçekleşen arsalar üzerine yapılacak büyük ölçekli gayrimenkul projelerinin yanı sıra Fikirtepe, Gaziosmanpaşa, Esenler, Beyoğlı^ başta olmak üzere hayata geçecek kentsel dönüşüm projeleri dikkate alındığında 2014 yılı büyük ölçekli projelerin satışa sunulduğu bir yıl olacak. 

yabancıya satış oranı artıyor Türkiye'de yabancılann konut edinmesinin önündeki engellerin kaldırılmasına yönelik Mütekabiliyet Yasası'nın çıkmasıyla birlikte Türkiye'den konut alan yabancıların sayısında da hızla artış yaşanıyor. 

Mütekabiliyet Yasası öncesi toplam satışların yüzde 2-4'ü oranındaki yabancı oranı bugün yüzde 5-10 seviyelerine, kimi projelerde yüzde 20-30 seviyelerine kadar çıktı. Yabancıya konut satışlarının yıllık bazda sektöre 5 ila 10 milyar dolar arasında girdi sağlayacağı öngörülüyor. 

Türkiye'de yabancılar geçen yılın ilk 6 ayında Türkiye'den 3 bin 107 taşınmaz alırken, mütekabiliyet yasasının yürürlükte olduğu bu yılın aynı döneminde satış rakamları iki katına çıkarak 7 bin 145'e yükseldi. Türkiye'den geçen yıl Ocak-Haziran döneminde 55 ülke vatandaşı mülk edinirken, bu yılın aynı döneminde bu sayı 88'e çıktı. 

'Türk inşaat sektörü 2014'te büyümesini sürdürecek' 2014 yılı inşaat sektörünün gelişimini ^il sürdüreceği bir yıl olarak PhİI 9*nJndüğünü ifade eden H ^vruP° Konutları Yönetim llW t- ; Kurulu Başkanı Süleyman I sektörün deha da aktif I olacağı alanlardan biri de Jj^fl kentsel dönüşüm projeleri Süleyman Çetinsaya olacaktır. Aynca 2014 yılında konut projeleri çevreye duyarlı, enerji verimliliği olan günlük yaşantımızı kolaylaştıracak pratik konutlar talep görecekken, proje geliştiricileri için konutta markalasmanın önemi daha da artacaktır" diye konuştu. Maslak, Ayazağa ve Atakenfte projelerinin insası devam ederken, 2014 yılında Topkapı'da Avrupa Konutları Kale projelerini hayata geçireceklerini anlatan Çetinsaya, "Avrupa Konuttan Kale şu an proje asamasında. 

Avrupa Konutları markalı tüm projelerimizde oluşturduğumuz konsepti ve sürdürülebilir kalite anlayışını Kale projemizde de yaşatacağız. Kale projemizin yanı sıra Kayseri'de insasına devam ettiğimiz Kayseri Radisson Blu Hotel'i tamamlayacağız" L dedi. 

Gürallar Yapı A.Ş. Genel Müdürü Evrim Karayel ise, 2013 yılının konut sektörü için yavaş geçtiğini söyledi. Bunun sebebi olarak da firmaların arazi teminiyle ilgili zaman harcamaları olduğunu gösteren Evrim Karayel, "Kentsel dönüşüm projeleri başta olmak üzere çok fazla arazi görüşmeleri, arazi teminleri ve alımı yapıldı. Bu yıl sektör alımdaydı diyebilirim. 2014 daha hareketli ve heyecanlı bir yıl olacak. Bu yıl ekonomimizdeki istikrardan söz ediyoruz ancak ülkemizde bazı politik sıkıntılar da yaşandı. Bu durum müşterileri de ekledi. Gezi Parkı olaylarında yaşadıklarımız ve Suriye ile yaşadıklarımız müşterilerin temkinli davranmasına sektörü de canlı tutacaktır. Kentsel dönüşüm uygulamalan, toplu ulaşımı kapsayan dev altyapı yatınmları ile inşaat sektörünün 2014 yılında daha da büyüyeceğini öngörüyoruz" dedi. 

sebebiyet verdi" şeklinde konuştu. 

Rekabet 

tam gaz devam eder' 'Küresel arenada sesimiz gür çıktı' Gayrimenkul sektörü için 2G13fun verimli bir fû olduğunu Bade eden £roglu ;f Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkam Nurettin Eroğlu, "Pek çok yeni projenin iansmam bu dönemde rapıidı. 

Markalı konu projelerinin bir üst seviyeye taşındığı 2013 yılında sektör için ciddi adımlar atıldı" dedi. Ayrıca bu yıl küresel arenada Türk gayrimenkul firmalannın sesinin daha gür çıktığına rurgu yapan Nurettin Eroğlu, "Fransa'da düzenlenen MIPIM ve Dubai'de düzenlenen Ciytscape fuarlarına Türk stantlan damga vurdu. Bu yükselişte Mütekabiliyet Yasasının da etkisini tabi ki yadsıyamayız" açıklamasını yaptı. 2014 yılında ise gayrimenkul sektörünü etkileyecek konulardan ilkinin yabanolar tarafından konut alımları olacağını sözlerine ekleyen Eroğlu, "Yabancılar tarafından konut alımları olacaL Özellikle yatınm ve kısa süreli t ırıstık ziyaretlerde alternatif otuıum amacıyla Körfez ülkelerinder gelecek taleplerin artacağını öngcrüyoruz, İkinci olarak, banka faiz oranlarının Türkiye'deki hane halkları konut alımlannda etkili olacakını düşünüyoruz. 

Üçüncü olarak ise makroekonomik gelısmelein boyutu konut alımlarında ve iektöryn büyümesinde büyük etki gösterecek" dedi. 

Yeni Tüketici Yasası sektörde yeni bir sayfa açtı' 2014 yılında gayrimenkul sektörünün durumunu ekonomik ve siyasi gelişmelerin tayin edeceğinin altını çizen Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Umut Durbakayım, "Afet Yasası, Tüketici Kanunu ve yerel seçimlerden oluşan bu üç önemli etken sektördeki trendin yönünü ve ivmesini etkileyecek. Bu kapsamda tüketici yasasının devreye girmesi sektör açısından yeni bir sayfanın açılması anlamına geliyor. 2014 ile birlikte yapılacak projelerde güven, kalite, satışlar ve teslimler artık bir yasa ile standart altına alınacak" dedi. Ancak burada çok önemli bir noktanın olduğuna vurgu yapan Durbakayım, "Eğer Tüketici Yasasının uygulanmaya başlamasıyla ortaya konulan kriterleri yerine getirmeyenlere yaptırım uygulanmazsa sektörde ciddi bir haksız rekabet oluşur. Bu da hem tüketicilerin hem de sektörün büyük zarar görmesine neden olur'' diye konuştu. 

'20 yıllık borçlanma modelleri yaygınlaşacak' 2014'de inşaat sektörünün lokomotif özelliğini koruyacağına dikkat çeken Fer Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Ramadan Kumova, "Buna rağmen mortgage müşterilerine ilk defa FerYapı projelerinde kullandırtmaya başladığımız 20 yıla ulaşan borçlanma modellerinin daha da yaygınlaşacağını ve sektörün büyüme rakamlarını olumlu etkileyeceğini düşünüyoruz. 

İnşaat sektörü olarak, ekonomik büyüme beklentilerinin iki ya da üç puan üzerinde sektörel büyüme rakamı yakalayacağız. Konut fiyatları ise uzun yıllardır süregeldiği gibi ana ekseni erişilebilirlik ve konfora dayalı olarak yükselmeye devam edecek. İyi tasarlanmış, kaliteli işçiliğe sahip ve erişilebilir projelerin değer artışı devam edecektir. Dönüşüm alanlarında üretilen projelerin aynı şekilde fiyatlanması, gayrimenkul piyasası koşulları içerisinde kaçınılmazdır" şeklinde konuştu. 

'Yeter ki bir tapum olsun' anlayışı bitecek 'Konut satışında artış olacak 20Î3 jdftstı m onemM eââfMgmm Oyfea Gtyseaps an safiepm KİM fap T®mtâtm 3esİGor» Tarkan "f-sor: ? jrVipç olarak hfc - & çlnrtna âiueakak A/tsie sdĞ&rm ptumm fkmdm 1 odm !İer?/e gtâenk pezar paylarını sadece yurtiçinde değil k yurtdışında da arttırma yönüne 1 gidiyor bu dc seldârun kendini llerl geliştirmesi, kendi içerisinde hem Târ tasarım hem yaçM kafilesi anlamında yansa girmem. treMfeifu takip edip. ydeetesiBB demek" diye konuştu. 

2014 f&mâa ic konul saAşunda artts ifade eden K Tarkan t&ufafc, *;B-jyv«r şefwfefde teori alarak*» tdebin karıyla sc&ş arta» aöre deha yüksek oAacofğı öngörümüz var. Sekerim oncu Urandan rekksrn ve medya yofafki mC-sleri İe iJetisâmAnsi arttırarak devam edecek. 

Sunun nedeni de her ne kadar satış artsa da arz talepten V daha fazla olacak gibi gözüküyor, 2014 hareketli ve sektörün olgunluk devresinin başlangıcı olacak diyebiliriz" değerlendirmesini yaptı. 

2013 yılının en önemli olayının, yılbaşında KDV oranlanndaki belirsizliğin ortadan kalkması ve kentsel dönüşüm ile ilgili somut gelişmelerin yaşanması olduğunu açıklayan Selin Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Öncel, "Ancak dolann hızlı yükselişi, hem dünyada hem de ülkemizdeki ekonomik ve siyasi gelişmeler ile yaklaşan yerel seçimler ev almayı planlayanlann düşünme sürecini uzattı" dedi. 

Türkiye'de ciddi bir konut ihtiyacının olduğuna dikkat çeken İsmail Öncel, "Son yıllarda fiyatlardaki erişim zorluğu sebebiyle tüketici oturabileceği ev yerine 'yeter ki bir tapum olsun' diye küçük metrekareli konutlara yönelmişti. 2014 yılı itibari ile ailelerimizin yaşayabileceği, maliyetleri iyi hesaplanmış, işletme (aidat) maliyetlerinin iyi kurgulandığı projelerin ön plana çıkacağını öngörüyoruz" dedi. 

, 2012'yi takiben, 2013 yılında da Wy/ gerek yerli gerekse / uluslararası '^KaBSİ H alıcıların 1 konuta ilgisini fıi sürdürdüğünü j mmm lljl dile getiren Saray Grup Talin Saraylı Yönetim Kurulu Üyesi Talin Saraylı, "2013'de İstanbul gayrimenkulun en hızlı ilerleyen şehri oldu. Özellikle Avrupa yakasında binlerce yeni konut inşaatı başladı. Yeni projelerin ardı arkası kesilmezken; inşaat kalitesi, metrekare fiyatlan, kredi imkanları, sosyal olanaklar gibi faktörler rekabeti hızlandırdı" dedi. 2014'ün ise, 2013'den çok da farklı olmayacağını sözlerine ekleyen Talin Saraylı, "Rekabetin ve bilinçli tüketicinin yarattığı ortamla hizmet kalitesinin daha da artacağını düşünüyorum. 

Seçimlerin sona ermesi ve ekonomik dalgalanmaların getireceği rüzgardan sonra, ikinci çeyrek itibariyle büyüme biraz daha hızlanabilir. Rekabet tam gaz devam eder. Sonuçta en aşağı 20-30 yıl kullanılacak; babadan oğula geçecek bir yaşam satıyoruz. Dolayısıyla teknolojiye ayak uyduramayan, ucuz malzeme kullanan, çağın gerisinde kalan; sektörün de gerisinde kalır" drye konuştu. 

Bülent Yoldaş/ Posta Gazetesi