Ağustos'taki konut kampanyası Eylül'de etkisini gösterdi!

Konut satışı eylülde özellikle ipoteklilerde olmak üzere tahminlerin üstünde bir artış kaydetti. İpotekli konut satışı eylül ayında geçen yılın yüzde 47 üstünde gerçekleşti. Diğer konutlardaki satış artışı yüzde 5'te kaldı, toplamdaki artışın oranı da yüzde 18 oldu.

Eylülün en özet hali böyle. Eylülle ilgili detaya girmeden önce gelin biraz geri dönelim ve yılın ilk yarısındaki duruma ve sonrasında ay bazında yaşananlara bakalım.

Bu yılın ilk yarısında 631 bin konut satıldı. Aydan aya dalgalanmalar olsa da ilk yarıdaki satış, geçen yılın ilk yarısındaki 635 binlik satışa göre çok değişmedi.

Ne var ki temmuzla birlikte çok şey değişiverdi. Daha önce de birkaç kez yazdığımız için kısa tutalım; temmuzun üçte birine yakını tatille geçti ve ardından 15 Temmuz darbe girişimi yaşandı. Özellikle darbe girişimi piyasaları çok kötü etkiledi ve temmuzdaki konut satışı 81 bin ile son yılların en düşük düzeyinde kaldı.

Ağustosa geldik; hem işgünü sayısındaki artış, hem darbe girişiminin olumsuz etkilerinin yavaş yavaş geride bırakılması, hem de konut kredisi faizlerine ilişkin kampanya satışların canlanmasını sağlamaya başladı.

Ama özellikle kampanyanın tüm etkisi ağustosta görülemedi. Başlatılan işlemlerin bir kısmı ancak eylül ayında tamamlandı. İşte bu da eylül ayı satışlarının geçen yıla göre rekor bir artış göstermesini sağladı.

Artışın ipotekli satışlarda yoğunlaşması ve yüzde 50'ye yaklaşması da gayet normaldi. Çünkü ağustos ayındaki kampanya zaten kredi kullanımını özendiriyordu. Bankaların çok önemli düzeyde olmasa da kredi faizlerini indirmesi de satışlara canlılık getirdi.

Aslında normal koşullarda eylül ayında geçen yıldan daha az konut satılması beklenirdi. Çünkü geçen yılın eylülünde 20, bu yıl ise 17 işgünü vardı. Bu 3 gün çok önemli değilmiş gibi görünüyorsa da, aslında yüzde 15'lik bir farka işaret ediyor.

92 binden 109 bine...

Bu yıl eylülde yaklaşık 109 bin konut satıldı. Geçen yılki 92 binlik satışa göre yüzde 18'lik bir artış var. Artış oranının yüksekliği, biraz da baz etkisinden kaynaklandı. Geçen yılın eylülü, ocak ayından sonraki en düşük satışın gerçekleştiği ay. 2015'in ocak ayında 86 bin konut satılmıştı.

Eylül ayındaki artışa rağmen, yılın ilk dokuz ayında gerçekleşen konut satışı geçen yılla hemen hemen aynı düzeyde. Geçen yıl dokuz ayda 936 bin 615, bu yıl ise 935 bin 811 konut satıldı.

Eylül ayı itibariyle son bir yıllık dönemdeki konut satışı ise 1 milyon 289 bin düzeyine erişti. Yine eylül ayları itibariyle yıllık bazda olmak üzere 2015'te 1 milyon 271 bin, 2014'te 1 milyon 126 bin konut satışı gerçekleşmişti.

Sıkıntı bitmiş değil

Eylül ayındaki konut satışının artması sektörün içinde bulunduğu sıkıntılı süreci atlattığına elbette bir işaret sayılamaz. Sektörün sıkıntıda olup olmadığını anlamanın en basit yollarından biri zaten satılık ilanlarının sayısındaki artış.

Özellikle büyük ölçekli lüks projelerde sanki bir tıkanma yaşanıyormuş izlenimi uyandıran çok fazla sayıda ilan ve reklam dikkati çekiyor. Bu ilan ve reklamların çokluğu tek başına satışlarda zorluk yaşandığı anlamı taşımaz belki; belki daha yüksek fiyatla satış olanağı yaratmak için bu yönteme başvuruluyordur, ama işlerin çok rahat yürütülebildiği de söylenemez.

Kentsel dönüşümün etkisi yok

Bu arada konut satışlarında eylül ayında yaşanan artışta kentsel dönüşümün etkisinin olup olmadığı konusuna TÜİK yetkilileri açıklık getirdi. Kentsel dönüşümde yenilenerek bire bir eski sahiplerine teslim edilen konutlar için bir satışın söz konusu olmadığı ve dolayısıyla bu şekilde teslim edilen konutların satış istatistiklerine yansımadığı ifade edildi.

Kat artışı sağlanarak ya da plan değişikliğiyle aynı yerde daha fazla konut inşa edilmesi halinde ise mevcuda göre ortaya çıkan fazla konutların doğal olarak satışa konu edilebileceğine vurgu yapıldı.

Alaattin Aktaş/Dünya