Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev: TANAP 2018'de tamamlanacak!

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı'nın (TANAP) yapımıyla ilgili, "TANAP'ın gerçekleşmesinde hiçbir sorun yok. 2018'de belki de daha erken inşaat tamamlanacak ve böylece Azerbaycan Türkiye ve Avrupa'ya doğalgaz ihraç edecektir" açıklamasında bulundu. 

Aliyev, resmi temaslarda bulunmak için Bakü'ye gelen Başbakan Ahmet Davutoğlu ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Davutoğlu'nu, AK Parti'nin seçimlerde elde ettiği başarıdan dolayı tebrik etti.

Davutoğlu'nun seçimlerden sonra 64. Hükümetin Başbakanı olarak ilk resmi ziyaretini Azerbaycan'a gerçekleştirdiği için bundan duyduğu memnuniyetini dile getiren Aliyev, bunun, Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin ne kadar yüksek düzeyde olduğunun bir göstergesi olduğunu kaydetti.

Antalya'da gerçekleştirilen G20 Zirvesi nedeniyle Türkiye'yi tebrik eden ve Azerbaycan'a yapılan davet için teşekkürlerini bildiren Aliyev, "Tek ülke davet edebilirdiniz ve bu ülke Azerbaycan oldu. Bu bizim için çok önemlidir. Her şeyden önce hem Azerbaycan, hem Türkiye hem de dünya kamuoyu ülkelerimizin ne kadar yakın olduğunu bildi. Bence dünyada birbirine bu kadar yakın olan ülkeler mevcut değildir" dedi.

İki ülkenin tüm konularda birbirini her zaman desteklediğini vurgulayan Aliyev, bunun değişmez siyaset olduğunu, bu siyasetin de hem ortak tarihe hem de adalete dayandığını ifade etti.

 Gelecek nesillerin de bu ilişkileri üst düzeyde tutmalarını arzu ettiklerini söyleyen Aliyev, iki ülkenin siyasi çıkarlarının örtüştüğünü, bölgede barış ve huzur olmasını, çatışmaların olmamasını, kimsenin içişlerine karışmamasını istediklerini belirtti.

Aliyev, "Türkiye-Azerbaycan birliği ve siyaseti bölgede istikrarlaştırıcı rol oynuyor. Maalesef bölgede istikrar bozulmuştur. Yeni tehditler oluşmuştur. Tüm bu gelişmelere hazır olmalıyız ve hazırız. Türkiye ne kadar güçlü olsa Azerbaycan'ın da gücü artacaktır. Tüm uluslararası kurumlarda da birbirimizi daima destekliyoruz. Ermenistan-Azerbaycan çatışmasında ve Yukarı Karabağ sorununda Azerbaycan'ın tutumunu destekledikleri için Türk halkına ve devletine teşekkür ederim" diye konuştu.

Enerji ve ulaştırma konularında her iki ülkenin ortak projelerinin hem Azerbaycan ve Türkiye hem de dünya için büyük önem taşıdığını vurgulayan Aliyev, "TANAP projesi Türkiye-Azerbaycan projesidir. Bu projeye birlikte başladık bugün ise uluslararası bir proje gibi dünyanın dikkat merkezindedir. TANAP'ın gerçekleşmesinde hiçbir sorun yok. 2018'de belki de daha erken inşaat tamamlanacak ve böylece Azerbaycan Türkiye ve Avrupa'ya doğalgaz ihraç edecektir. Avrupa ülkeleri yeni alternatif kaynak elde edecektir" dedi.

Azerbaycan'ın  çok zengin doğalgaz yatakları olduğunu bildiren Aliyev, "2,6 trilyon metreküp doğalgaz rezervimiz var. Başlıca ihraç yolumuz Türkiye'dir. Türkiye üzerinden de Avrupa'ya" bilgisini verdi.

Azerbaycan ve Türkiye arasındaki ticari ilişkilerden de bahseden Aliyev, şöyle konuştu:

"Yakın yıllarda Türkiye'ye 20 milyar dolar yatırım yapacağız. Bu yatırımın bir bölümü artık yapıldı. Bu bizim siyasi irademizi gösteriyor. Ancak dost ülkelerin ekonomilerine bu kadar yatırım yapılabilir. Askeri alanda da çok iyi işbirliği içerisindeyiz. Azerbaycan Türkiye'den gerekli silahları alıyor. Birkaç kez ortak tatbikatlar gerçekleştirdik. Bu da bizim birliğimizi gösteriyor ve gücümüzü artırıyor.  Son yıllarda Türkiye'nin güçlenmesi, dünyada artan rolü bizi çok sevindiriyor ve bizi de güçlendiriyor. Bundan sonra da birbirimizi destekleyeceğiz ve birbirimizin yanında olacağız"

AA

Bu haber Yeni Şafak Gazetesi'nde şöyle yer aldı:

Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun Azerbaycan ziyaretinde, bu ülkedeki Abşeron sahasından ilave doğalgazın, Türkiye üzerinden sevk edilmesi konusunun gündeme geldiği öğrenildi.

Başbakan Davutoğlu ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in baş başa ve heyetler arası görüşmelerinde, iki ülkenin ortak enerji ve ulaşım projeleri ele alındı.

Heyetler arası görüşmede, Azerbaycan tarafının, ülkelerindeki Abşeron sahasındaki ilave doğalgazı, önümüzdeki dönemde Türkiye üzerinden sevk etmek istediklerini ifade ettiği belirtildi.

Görüşmelerde, TANAP Projesi ile Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu hattı yapımının en kısa sürede tamamlanması konusu üzerinde durulduğu kaydedildi.

Görüşmelere katılan bir havacı generalin de Türk hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağının düşürülmesiyle ilgili bilgi aktardığı öğrenildi.

Bu haber Sabah Gazetesi'nde şöyle yer aldı:

Gazda kaynak çeşitlendirme kartını açan Türkiye, Katar'dan sonra Azerbaycan ile görüştü. Başbakan Davutoğlu, "TANAP 2018'den önce bitirilecek" dedi

Rusya ile yaşanan gerilimden sonra doğalgaz kaynaklarını çeşitlendirmek isteyen Türkiye, Katar'dan sonra Azerbaycan kartını da açtı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Katar ziyaretinde imzalanan uzun vadeli ve düzenli LNG ithali yapılmasını sağlayacak ön mutabakat anlaşmasının ardından dün de Başbakan Ahmet Davutoğlu Azerbaycan'a gitti. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüşen Davutoğlu, Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak TANAP boru hattı projesinin 2018'den daha önce gerçekleşmesi için mutabakata varıldığını bildirdi. TANAP projesiyle 16 milyar metreküp gazın Avrupa'ya taşınması öngörülüyor. Türkiye de 6 milyar metreküp gaz alacak.

IRAK GAZI İÇİN BORU HATTI

Bir başka alternatifin de Irak gazı olduğu belirtiliyor. BOTAŞ'ın 2 ay içinde 180 kilometre uzunluğunda, yılda 20 milyar metreküp kapasiteye kadar gaz taşıyacak ve Mardin'de biten bir boru hattı inşa edilmesi için ihaleye çıkacağı belirtiliyor. Yetkililer, Türkmenistan'dan gaz alınmasının, İran'dan alınan miktarın artırılmasının ve İsrail kaynaklarının da hızlı çözüm olabileceğini belirtiyor.

RUSLAR'IN KESMESİ DE ZOR

Türkiye, Rusya'dan Batı hattı ve Mavi Akım doğalgaz boru hatlarından yılda toplam 27 milyar metreküp doğalgaz alıyor. Batı hattından gelen gaz, Romanya ve Bulgaristan'a da gidiyor. Bunun kesilme ihtimali zor. Üstelik, Batı hattı gazının 4 milyarını Botaş, kalan 7 milyarını özel şirketler getiriyor. Onların da ortakları Rus. Mavi Akım'dan da 16 milyar metreküp geliyor. Bunun yarısı İtalyan ENI şirketinin. Bunu keserse İtalyanlar'a da zarar verir. Nitekim dün Gazprom da doğalgaz sevkıyatının normal şekilde sürdüğünü açıkladı. Azerbaycan, Apşeron sahasından üretilecek ek gazı TANAP'a vermek istiyor. 

ALTERNATİFLER NELER?

TANAP: 2018 ortalarında 16 milyar metreküp gaz Avrupa'ya taşınacak. Türkiye de 6 milyar metreküp gaz alacak. 

KUZEY IRAK: 3 yılda 4 milyar dolar yatırımla Kuzey Irak gazı alınabilir. 

KATAR: Yılda 125 milyar metreküp doğalgaz ihraç ediyor. 77 milyon ton LNG üretiyor. Geçen yıl spot doğalgazın yüzde 35'i Katar'dan geldi.

ÖZEL SEKTÖR MESAJI

Katar dönüşünde gazetecilere açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Katar anlaşmasıyla ilgili "Enerji Bakanlığımız ve Botaş onların ilgili kurumlarıyla çalışacaklar. Gerekirse mevcut özel sektöre ait bir firmayla çalışabilirlerse onu satın alacaklar ya da yeni bir tesis kuracaklar" dedi.

Bu haber Erzurum Gazetesi'nde şöyle yayınlandı:

Başbakan Ahmet Davutoğlu, Hazar Denizi’ndeki doğalgazı Türkiye ve Avrupa’ya taşıyacak olan doğalgaz boru hattı projesi olan Trans Anadolu Doğalgaz Hattı projesi TANAP’ın 2018 yılından önce bitirilmesi için her iki ülkenin bakanlarının çaba sarf edeceğini söyledi.

Azerbaycan’daki temaslarını sürdüren Başbakan Ahmet Davutoğlu Azerbaycanlı mevkidaşı Artur Rasizade ile birlikte heyetler arasında gerçekleştirilen görüşmeye başkanlık etti. Görüşmede konuşan Başbakan Davutoğlu, “Kim meclisten güvenoyu alırsa ilk durağı Bakü olur. Biz de Pazartesi günü akşamı meclisten güvenoyu aldık. Daha Ankara’dan İstanbul’a gitmeden, Ankara’dan benim memleketim Konya’ya gitmeden Bakü’ye geldik. Çünkü bizim için Azerbaycan candan azizdir. Azerbaycan’ın barışı, refahı, huzurunu Türkiye gibi görürüz ve bu iki bayrak arasında ayrım yapmayız. İkisi de bizim için azizdir, kutsaldır. Rahmetli Haydar Alivey’in dediği gibi biz ‘Bir millet iki devlet’iz. Karşı karşıya oturuyoruz ama bu tarafta oturanlar sizin bakanınızdır, orada oturanlar da bizim bakanımız. Aynı gün seçkiler oldu burada da Türkiye’de de, sizin seçkilerdeki başarınızı da tebrik ediyoruz. Önümüzdeki 4 yıl tekrar Türkiye’de AK Parti’nin iktidarı olacak. 4 yıl da Azerbaycan’la ilişkilerimiz en üst düzeyde olacak. Azerbaycan bizim için kaderi bizim kaderimiz olan bir ülkedir. Bağımsızlığını tanıyan ilk ülke biz olduk, bundan gurur duyuyoruz. Ebediyete kadar da Azerbaycan hep müstakil kalacak. Onun için Azerbaycan’ın gücüne, kudretine ne katkıda bulunmak gerekiyorsa da biz her zaman ona da hazırız” dedi.

Özellikle son 12 yılda her iki ülkenin de büyük mesafeler kat ettiğini ve dünyanın gıpta ettiği, kıskandığı projelere imza attığını belirten Davutoğlu, “Bakü-Tiflis-Ceyhan bütün dünyanın hayranlıkla takip ettiği bir projeydi. Sonra Bakü-Tiflis-Erzurum, şimdi TANAP, Bakü-Tiflis-Kars projeleri sadece Türkiye’de ve Azerbaycan’da değil bütün dünyada ilgiyle takip edilen projeler. Bakü-Tiflis-Ceyhan ile Hazar Denizi’ndeki Azerbaycan petrolünü Akdeniz’e indirmiştik. Şimdi de TANAP ile Hazar’ı Adriyatik Denizi’ne kadar götüreceğiz. Enerji bakanlarımız bugün görüştüler, ulaştırma bakanlarımız görüştüler. Biz özellikle ulaştırma bakanınız Şahin Bey’in bu son günlerde bize göstermiş olduğu kolaylıklar nedeniyle teşekkürü bir borç biliyoruz. Azerbaycan her zaman hem ak günde hem kara günde Türkiye’nin yanında olmuştur. Biz de aynı şeyi Azerbaycan için düşünüyoruz. Ananemiz, milletimiz, inancımız her şeyimiz bir. İnşallah Bakü-Tiflis-Kars’ı 2016’da bitireceğiz. Bu ziyaretimizde bu daha da pekiştirmiş olduk. TANAP’ı da 2018 diye düşünmüştük ama inşallah arkadaşlar daha önce bitirmek için çaba sarf edecekler. Diğer birçok projede de hep birlikte çok güzel işlere imza atacağız inşallah. Tekrar misafirperverliğiniz için teşekkür ediyorum” dedi.

Azerbaycan Başbakanlık Ofisi’nde gerçekleşen heyetler arası görüşmeye Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Faridun Sinirlioğlu, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ve Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi Alper Coşkun katıldı.

Bu haber Dünya Gazetesi'nde şöyle yer aldı:

Rusya'nın doğalgaz vanasını kapatması halinde doğabilecek sorunlar nedeniyle Erdoğan ve Davutoğlu, Türkiye'nin enerji kaynaklarını çeşitlendirme atağında. Seçenekler arasında Azerbaycan, Türkmenistan ve Irak'tan alım ya da artırım yer alıyor.

Türkiye'nin geçen hafta Suriye sınırında Rusya'ya ait bir savaş uçağını düşürmesinin ardından iki ülke arasında artan gerilimin Rusya'nın ekonomik yaptırımlara başlamasına kadar uzanmasının ardından Moskova'nın gaz arzını da kesintiye gidebileceği endişesiyle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu, enerji kaynaklarını çeşitlendirmek için atağa geçtiler. 

Türkiye'nin en büyük doğalgaz tedarikçisi Rusya ile gerilen ilişkilerin kış yaklaşırken, doğalgaz arzında soruna neden olmaması için Erdoğan, Katar ziyaretini, Davutoğlu ise Azerbaycan ziyaretlerini gündemlerine aldılar. 

Bir enerji yetkilisi, "Rusya ile şu anda bir kriz var bunun etkileri görülecektir ama bunu izlemek yerine ne tür projelere yönelebiliriz, kimlerle neler yapabiliriz buna bakıyoruz. Enerji Bakanlığı ve ilgili birimlerin yanı sıra Erdoğan ve Davutoğlu da enerji konusunda sorun yaşanmaması için bizzat insiyatif aldı" dedi. 

Türkiye, Rusya'dan Batı hattı ve Mavi Akım doğalgaz boru hatlarından yılda toplam 27 milyar metreküp doğalgaz alıyor. Özellikle Batı hattından gelen gaz, sanayi yoğun Marmara Bölgesi'nin ihtiyacını karşılıyor. 

Londra merkezli FACTS Global Energy Analisti Cüneyt Kazokoglu, Marmara Bölgesi'nin Türkiye GSYH'sının yüzde 40'ını ürettiğine ve aynı oranda enerji tükettiğine dikkat çekerek, "Eğer Rusya gaz akışını keserse bu Marmara Bölgesi'nin durması anlamına gelir ki bu da Türkiye'ye çok zarar verir" dedi. 

'TANAP'tan 6 milyar metreküp gaz alacak'

Enerji yetkilileri, Türkmenistan'dan gaz alınmasının ve Türkiye'nin ikinci büyük gaz tedarikçisi olan İran'dan alınan gazın miktarının artırılmasının seçenekler arasında olduğunu söylediler. Kuzey Irak'tan gaz getirilmesi de diğer bir seçenek olarak duruyor. 

Üst düzey bir yetkili, "Türkiye gaz kaynaklarını çeşitlendirmek için Kuzey Irak ve İsrail kaynakları en hızlı çözüm olabilir. Üç yılda 4 milyar dolar yatırımla 15 milyar metreküp Kuzey Irak gazı alınabilir. İsrail ile de hızlı ilerleyecek bir sürece girilebilir" dedi. Bugün Azerbaycan'ı ziyaret eden Davutoğlu'nun gündeminde TANAP doğalgaz boru hattı projesinin kapasitesinin artırılması da var. Proje kapsamında 2018 ortalarında 16 milyar metreküp gazın Avrupa'ya taşınması öngörülüyor. Bu projede Türkiye de 6 milyar metreküp gaz alacak. Üst düzey bir hükümet yetkilisi, "Türkiye, Rusya krizi ortaya çıktığında Azerbaycan ile görüştü. Azerbaycan'dan daha fazla gaz alımı için ne yapabiliriz, buna bakılacak" dedi. 

Erdoğan dün de Katar'a bir ziyaret gerçekleştirirken, bir yetkili, Katar'dan spot LNG alımı için görüşmeler yapıldığını söyledi. 

'Gaz kesintisinin telafisi zor'

Analistler ise gaz depolama kapasitesinin yetersiz olması ve sanayinin doğalgaz dışında bir yakıt kullanabilme esnekliğinin olmaması nedeniyle Rusya'nın yapacağı gaz kesintisinin telafisinin zor olduğunu belirtiyorlar. 

Düşünce kuruluşu TEPAV'dan analist Ayşegül Aytaç, yayınladığı notta, "Arz güvenliğini sağlamanın en önemli koşulu tüketimin yüzde 20-30'una ulaşan depolama kapasitesinin olmasıdır. Türkiye'de bu oran yüzde 6" dedi. 

Türkiye'nin elektrik üretiminin yaklaşık yarısı doğalgaz santrallerinden sağlanıyor. 

Aytaç, "Sanayide ve elektrik üretiminde alternatif enerji kaynaklarının kullanımının yetersizliği ve hanehalkının diğer kaynaklara yönelme esnekliğinin olmaması orta vadede doğalgaza bağımlı sektörler açısından kaçınılmaz olarak sorun yaratacaktır" dedi.

Bu haber Yeni Şafak Gazetesi'nde şöyle yer aldı:

Rusya uçak krizinin ardından Türkiye, yeni bir hamle daha yaptı. Azeri gazını Avrupa’ya taşıyacak TANAP Projesi hız kazanacak. Başbakan Davutoğlu, “TANAP Projesi’nin planladığı gibi 2018’den önce gerçekleşmesi için mutabakata vardık. Erken bitirmek için ne gerekiyorsa yapılacak” dedi.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, 64. hükümet kurulduktan sonra ikinci yurtdışı ziyaretini Azerbaycan'a yaptı. Davutoğlu, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile başkent Bakü'deki Zugulba Sarayı'nda, heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Davutoğlu, Hazar Denizi'ndeki Şahdeniz Havzası'ndan çıkan doğal gazı Avrupa'ya taşıyacak TANAP Projesi'nin planlanandan önce hayata geçeceğini açıkladı. Aliyev ile görüşmesinde, birçok konunun ele alındığını dile getiren Davutoğlu, Türk bayrağının dalgalandığı her yerde Azerbaycan'ın bayrağı, Azerbaycan bayrağının dalgalandığı her yerde Türkiye Cumhuriyeti bayrağının var olduğuna dikkati çekti. Bunu sadece hamasi sözlerle bırakmadıklarını, projelerle de desteklediklerini vurgulayan Davutoğlu, şöyle dedi:

PROJE ERKEN BİTECEK

“Yine Avrasya ölçekli en büyük projelerin omurgasında, Türkiye-Azerbaycan işbirliği var. Bu omurganın enerji ve ulaştırma hatları özellikle önemli. TANAP Projesi daha önce hayal olan, Nabucco gibi projelerden sonra hayata geçmişse Türkiye-Azerbaycan arasındaki dostluk ve güven sayesinde geçti. Bugün yaptığımız müzakerelerde, TANAP Projesi'nin planladığı gibi 2018'de değil daha tez vakitte daha önce gerçekleşmesi için bir mutabakata vardık. Gece gündüz çalışacağız.

DENGELERİ ETKİLEYECEK

Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde TANAP Projesi için ne gerekiyorsa yapılacak. Aynı şekilde Azerbaycan için de geçerli. Çünkü TANAP ve Bükü-Tiflis-Ceyhan iki büyük proje olarak, petrol ve doğalgaz kaynaklarının Hazar'dan Akdeniz'e ve Avrupa'ya aktarımında temel kanallardır. TANAP'ın TAP ile bütünleşmesi de Avrupa içindeki dengeleri de etkileyecektir.

EN GÜVENİLİR HAT

Davutoğlu, geçen pazar günü gerçekleştirilen Türkiye-AB Zirvesi konusunda da Aliyev'e bilgi aktardığını belirterek, zirve vesilesiyle görüştüğü Avrupalılara, “eğer Avrupa'nın enerji güvenliği söz konusu olacaksa en güvenilir hattın Hazar kaynaklarının Türkiye üzerinden Avrupa'ya aktarılmasıdır” dediğini kaydetti.

TUTUMUMUZ GAYET AÇIK

Görüşmelerde, bölgesel sorunlara değindiklerine işaret eden Davutoğlu, “Başta Dağlık Karabağ olmak üzere, Türkiye olarak tutumuz açık ve bellidir. Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarının tümü, 1 santimetrekare dahi kalmayıncaya kadar, Azerbaycan'a ait olana kadar Türkiye Azerbaycan'a verdiği desteği sürdürecektir” dedi.

PUTİN'E ÇAĞRIDA BULUNUYORUM

Dost, komşu ve büyük bir ortak olan Rusya'ya gelişmeleri soğukkanlı şekilde değerlendirmesi çağrısında bulunan Davutoğlu, “Türkiye, Rusya ile her konuyu görüşmeye hazırdır. Türkiye'nin hiçbir şekilde müsebbibi olmadığı bir kriz sebebiyle Rusya'nın Türkiye'ye ekonomik ambargo uygulama kararı almasını büyük çelişki olarak görüyoruz. Bir kez daha Rusya'ya, bugün dahi söylemi, tansiyonu yükselten açıklamalar yapan Sayın Putin'e de buradan çağrıda bulunuyorum. Öncelikle söylem düzeyindeki tansiyonu düşürelim. Karşılıklı ithamlar yerine konuşma zemininde buluşalım” dedi.

7 bakanla çıkarma

Başbakan Davutoğlu, Bakü'de iş dünyası temsilcileriyle de bir araya geldi. Toplantıya Başbakan Yardımcıları Yalçın Akdoğan ve Mehmet Şimşek'in yanısıra bakanlar Mustafa Elitaş, Berat Albayrak, Faruk Çelik, Mahir Ünal ve Binali Yıldırım da katıldı.

Ambargo bizden çok sizi etkiler

Başbakan Ahmet Davutoğlu, Four Seasons Hotel'de iş dünyasının temsilcileriyle yaptığı toplantıda Türkiye'ye ard arda yaptırım kararı alan Rusya'yı eleştirdi. “Hiç olmamış olayları, hiç olmamış bağlantıları hakaretamiz bir üslupla Türkiye'ye yakıştırarak konuşma yönteminin çözüm oluşturucu bir yöntem olmadığını” anlatan Davutoğlu, şunları kaydetti: “Rusya ile iletişim kanallarını açık tutmaya devam edeceğiz. Kafkasya'da ve Balkanlar'da, Karadeniz ve Orta Asya'da kalıcı barış ve istikrarın olması için de Rusya'nın yapacağı katkının önemine de inanarak, iletişim kanallarını daima açık tutacağız. Ama şu da bilinmelidir ki; Türkiye'ye dönük hangi ülke ekonomik ambargo uygularsa uygulasın, ekonomik ambargolar nihai kertede döner ve bu ambargoları uygulayanları, o ambargoların uygulandığı ülkeden daha fazla etkilemeye başlar. Onun için şimdi rasyonel, soğukkanlı düşünme vaktidir. Bu çerçevede de iş dünyamızın, Rusya-Türkiye ilişkilerinde ortaya çıkan gerilimden etkilenmemesi için her tedbiri alacağımızı bir kez daha ifade ediyorum. Hiçbir ülkede bu anlamda iş adamlarımızın, bu ilişkilerin etkisinden tereddüt veya tedirginlik duymalarını gerektirecek bir durum söz konusu değildir. Ümit ederiz ki bu ilişkiler tekrar doğru bir hat üzerinde ilerlemeye devam eder.”

Müze ziyareti

Başbakan Davutoğlu'nun Azerbaycan gezisine eşlik eden eşi Sare Davutoğlu, Bakü'de Azerbaycan Ulusal Tarih Müzesi'ni ziyaret etti. Azerbaycan kültürel ve sosyal hayatını yansıtan eserleri büyük ilgiyle inceleyen Sare Davutoğlu, müze özel defterini de imzaladı. Davutoğlu deftere, “Zengin Azerbaycan tarihi ve sosyal hayatını yansıtan çok değerli buluntu ve eşyalar insanlık tarihine ışık tutacak zengin bir kaynak olarak insanlığa sunulmuş” diye yazdı. Sare Davutoğlu, Bakü'de Şirvanşahlar Sarayı'nı da ziyaret etti.

Abşeron'u da Türkiye taşısın

Davutoğlu'nun Azerbaycan ziyaretinde, bu ülkedeki Abşeron sahasından ilave doğalgazın, Türkiye üzerinden sevk edilmesi konusunun gündeme geldiği öğrenildi. Davutoğlu ve lham Aliyev'in baş başa ve heyetler arası görüşmelerinde, iki ülkenin ortak enerji ve ulaşım projeleri ele alındı. Heyetler arası görüşmede, Azerbaycan tarafının, ülkelerindeki Abşeron sahasındaki ilave doğalgazı, önümüzdeki dönemde Türkiye üzerinden sevk etmek istediklerini ifade ettiği belirtildi. Görüşmelerde, TANAP Projesi ile Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu hattı yapımının en kısa sürede tamamlanması konusu üzerinde durulduğu kaydedildi.

Pravda yalanları

Davutoğlu, Azerbaycan'a hareketi öncesinde Esenboğa Havalimanı'nda düzenlediği basın toplantısında, uçak krizinin ardından Rusya'nın iddialarını Sovyetik propaganda yalanları olarak nitelendirdi.

“Türkiye'nin, IŞİD petrolü aldığı' iddialarına ilişkin bir soru üzerine Davutoğlu, son bir haftada Rus basınında ve Rus yetkililerince yapılan açıklamaların kendisine gençliğini hatırlattığını belirterek, “Soğuk savaş döneminde Sovyet propaganda makinesi vardı. Her gün değişik yalanlar üretir, önce kendileri inanır sonra da dünyanın inanmasını beklerlerdi. Bunlar, 'Pravda yalanları, palavraları' diye anılırdı. Rusya'nın son 20-25 yıl içerisinde, soğuk savaş sonrasında unuttuğunu zannettiğimiz özellikleri, Sovyetler'den kalan Sovyetik özellikleri birer birer ortaya çıkıyor” dedi.

ESKİ GELENEK NÜKSETTİ

Davutoğlu, “Bütün bu sorunları örtmek için bir propaganda makinesini çalıştırmak, bu eskiden olan bir gelenekti ama bir anda tekrar kendini gösterdi. Bu Sovyetik propaganda makinesinin yalanlarına kimse itibar etmez. Çok açık bir dünyada yaşıyoruz. Kimin ne yaptığı o kadar ayan beyan ortada ki. Türkiye-Suriye sınırı, bütün dünya tarafından gözlenen bir sınır. Böyle bir şeyin tartışılması bile akla ziyan” diye konuştu.

KİMSE TÜRKİYE'Yİ YANLIŞ RESMİN İÇİNE KOYAMAZ

Başbakan, şöyle devam etti:

“Her gün çok sayıda ülkenin koalisyon olarak uçuş yaptığı bölgede kirli bir alışverişten bahsetmenin anlamı yok. Ellerinde bir delil varsa ortaya koyarlar. Aksine DEAŞ'ın Suriye rejimiyle girdiği kirli işler konusunda bir çok delil var. Kimse, yalanlarla, iftiralarla Türkiye'yi yanlış bir resmin içine koyamaz.”

Bu haber Olay Gazetesi'nde şöyle yer aldı:

Başbakan Ahmet Davutoğlu, Hazar Denizi’ndeki doğalgazı Türkiye ve Avrupa’ya taşıyacak olan doğalgaz boru hattı projesi olan Trans Anadolu Doğalgaz Hattı projesi TANAP’ın 2018 yılından önce bitirilmesi için her iki ülkenin bakanlarının çaba sarf edeceğini söyledi.

Davutoğlu, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile başkent Bakü'deki Zugulba Sarayı'nda heyetler arası görüşmelerinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, Türk bayrağının dalgalandığı her yerde Azerbaycan’ın bayrağı, Azerbaycan bayrağının dalgalandığı her yerde Türkiye Cumhuriyeti bayrağının var olduğuna dikkati çekti. Bunu sadece hamasi sözlerle bırakmadıklarını, projelerle de desteklediklerini vurgulayan Davutoğlu, şöyle dedi:

"TANAP Projesi’nin planladığı gibi 2018’de değil daha tez vakitte daha önce gerçekleşmesi için bir mutabakata vardık. Gece gündüz çalışacağız. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde TANAP Projesi için ne gerekiyorsa yapılacak. Aynı şekilde Azerbaycan için de geçerli"

"Avrupa’nın enerji güvenliği söz konusu olacaksa..."

Davutoğlu, geçen pazar günü gerçekleştirilen Türkiye-AB Zirvesi konusunda da Aliyev’e bilgi aktardığını belirterek, zirve vesilesiyle görüştüğü Avrupalılara, "eğer Avrupa’nın enerji güvenliği söz konusu olacaksa en güvenilir hattın Hazar kaynaklarının Türkiye üzerinden Avrupa’ya aktarılmasıdır" dediğini kaydetti.

Ulaştırma konusunda da Türkiye ve Azerbaycan’ın öncülüğünü yaptığı, Gürcistan ile birlikte hayata geçirdiği Bakü-Tiflis-Kars hattının, Çin’den İstanbul’a ve Avrupa’ya kadar uzanan ortak koridorun omurgasını oluşturduğuna işaret eden Davutoğlu, "Bu hattın devreye girmesiyle, 2016'nın ilk yarısında, tarihi İpek Yolu yeni bir kavramla taçlanmış bir şekilde bugüne taşınmış olacak. Çin ile bu konuda yaptığımız görümeler var. Çin Devlet Başkanı ile Cumhurbaşkanımızın Antalya’da yaptığı görüşmelerde bu konular açık bir şekilde ortaya konmuştu" diye konuştu.

"Hedefimiz ticaretimizi 15 milyar dolara çıkarmak"

Başbakan Davutoğlu, "Azerbaycan’ın kalkınması, bizim kalkınmamızdır. Türkiye’nin kalkınması da Azerbaycan’ın kalkınmasıdır" değerlendirmesinde bulunarak, şu ifadeleri kullandı:

"Nitekim Türkiye’nin 9 milyar dolarlık, Azerbaycan’ın 4 milyar dolarlık yatırımı söz konusu. İzmir’de PETKİM’in Türkiye’de Azerbaycan yatırımıyla birleşmiş olması bize büyük güç katmıştır. Hedefimiz, bu yatırımları en kısa sürede 20 milyar dolara, şu anda 5 milyar dolar olan ticaretimizi 15 milyar dolara çıkarmak. Bunun için gereken her türlü çalışmayı yapacak iradeye sahibiz."

"Türkiye, Rusya ile her konuyu görüşmeye hazırdır" 

Türkiye'nin Suriye'nin bir karış toprağında gözü olmadığının altını çizen Başbakan Davutoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Hiç bir ülkenin toprağında gözümüz yok. Ama başka ülkelerin de bizim sınırlarımıza, hava sahamıza saygı göstermesini beklemek, en tabii hakkımızdır. Türkiye, Rusya ile her konuyu görüşmeye hazırdır. Her konuyu en detaylı şekilde ele alırız. Her meselede farklı kanaatler, serdetsek de oturur, konuşuruz. Bu kanaatleri paylaşırız. Bir masa etrafında da konuşmaya hazırız. Bugün iki dışişleri bakanı Sayın Çavuşoğlu ve Sayın Lavrov, AGİT toplantıları çerçevesinde Belgrad'ta buluşacaklar. Orada da aynı görüşü dile getireceğiz. Her konuyu görüşürüz, müzakere ederiz. Müzakere etmeyeceğimiz tek şey Türkiye Cumhuriyeti'nin devletinin sınırları, egemenlik haklarıdır. Biz herkesin egemenlik hakkına saygı gösteririz herkesin de bize saygı göstermesini bekleriz."

Rusya'nın en zor zamanlarında Türkiye'nin bu ülkeye uygulanan ekonomik ambargoya katılmadığını anımsatan Davutoğlu, şunları kaydetti:

"Ancak bugün, Türkiye'nin hiçbir şekilde müsebbibi olmadığı bir kriz sebebiyle Rusya'nın Türkiye'ye ekonomik ambargo uygulama kararı almasını da büyük çelişki olarak görüyoruz. Kendilerine, ekonomik ambargo uygulandığında bundan hoşnut olmayanlar, başkalarına da ekonomik ambargo uygulamamalıdır. Ayrıca ekonomik ambargo her iki tarafa da zarar verir. Hiçbir ekonomik ambargo tek taraflı işlemez. O açıdan bir kez daha Rusya'ya, bugün dahi söylemi, tansiyonu yükselten açıklamalar yapan Sayın Putin'e de buradan çağrıda bulunuyorum. Öncelikle söylem düzeyindeki tansiyonu düşürelim. Karşılıklı ithamlar yerine konuşma zemininde buluşalım. Sonra eğer olayın aslıyla nasıl olduğuyla ilgili bilgi almak istenirse bunları zaten paylaştık ama bir daha paylaşırız. Dünya da buna şahittir. Dünyada artık hiçbir şey gizli kalmıyor. Hava ihlali nasıl oldu, aynı anda NATO kayıtlarında çevredeki üstlerde her yerde bellidir. Bunları tartışır, konuşuruz, tansiyonun düşmesi, söylem düzeyinde yapılan ithamların son bulması ve rasyonel iki komşu ülke olarak bir şekilde masa etrafında oturularak sorunların çözülmesi bizim tercih edeceğimizi yol ve yöntemdir."

Öte yandan, Davutoğlu ile Aliyev'in görüşmesinde, Azerbaycan'daki doğalgaz yataklarından Abşeron'dan, ilave gazın önümüzdeki dönemde Türkiye üzerinden sevkinin ele alındığı öğrenildi.

Davutoğlu ile Rasizade görüştü

Başbakan Davutoğlu, Azerbaycan Başbakanı Artur Rasizade ile gerçekleştirdiği görüşmenin basına açık bölümünde yaptığı açıklamda ise TANAP ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı gibi iki ülkenin ortak projelerinin dünyada ilgiyle izlendiğini belirterek, "Bakü-Tiflis-Kars hattını 2016'da inşallah bitireceğiz. TANAP’ı da 2018 diye düşünmüştük ama daha önce bitirmek için çaba sarf edilecek" dedi.

 Haber Vatan Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı;

Enerjide Rusya’ya olan bağımlığı azaltmak isteyen hükümet, Katar’dan sonra Azerbaycan’la da işbirliğini büyütüyor.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, “Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi’nin (TANAP) planladığı gibi 2018’de değil daha tez vakitte daha önce gerçekleşmesi için bir mutabakata vardık” dedi. Azeriler görüşmede Apşeron sahasında üretilecek ek gazı TANAP’a vermeyi teklif etti. Başbakan Davutoğlu, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile başkent Bakü’deki Zugulba Sarayı’ndaki görüşmesinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Davutoğlu, toplantıda şunları kaydetti: “Yaptığımız müzakerelerde  TANAP Projesi’nin planladığı gibi 2018’de değil daha tez vakitte daha önce gerçekleşmesi için bir mutabakata vardık. Gece  gündüz çalışacağız. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde TANAP Projesi için ne gerekiyorsa yapılacak. Aynı şekilde Azerbaycan için de geçerli.” Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de, “TANAP’ın gerçekleşmesinde hiçbir sorun yok. 2018’de belki de daha erken inşaat tamamlanacak ve böylece  Azerbaycan Türkiye ve Avrupa’ya doğalgaz ihraç edecektir” diye konuştu.

10 milyar metreküp ilave gaz

Azeri Şah Deniz sahasındaki gazı Avrupa’ya taşıyacak 1.850 kilometre uzunluğundaki TANAP projesinin Haziran 2018’de devreye girmesi bekleniyor. Boru hattı Ardahan’dan başlayarak Yunanistan sınırında Edirne’nin İpsala ilçesinde son bulacak. Hat daha sonra Avrupa ülkelerine doğalgaz iletimi yapacak olan TAP Hattı’na bağlanacak. TANAP’ta Azerbaycan’dan Socar’ın yüzde 58, Türkiye’den BOTAŞ’ın yüzde 30 ve İngiliz BP’nin yüzde 12 payı bulunuyor. Türkiye, Azerbaycan’dan yılda 6 milyar metreküp gaz ithal ediyor. TANAP ile rakam ilk etapta 16 milyar metrekübe çıkacak.

Vatan 

Haber Milliyet Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı...

Ankara Rusya ile yaşanan uçak krizinin ardından askıya alman en önemli proje Türk Akımı doğalgaz projesi oldu. Türk Akımı'nın geleceğinin belirsizleşmesiyle Türkiye, Azerbaycan'la ortak yürütülen TANAP projesini öne çıkardı. Hükümet, Azeri gazını 2018'de Türkiye'ye taşıması beklenen projenin öne alınması için harekete geçti. Bakü'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüşen Başbakan Ahmet Davutoğlu, "TANAP Projesi'nin planladığı gibi 2018'de değil, daha tez vakitte gerçekleşmesi için bir mutabakata vardık" dedi. Aralık 2014'te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ankara'da Recep Tayyip Erdoğan'ı ziyareti sonrasında açıklanan Türk Akımı projesinde inşaata 2016'da başlanması planlanmıştı. Putin, AB'ye rest çekerek Güney Akım Projesi'nden vazgeçtiklerini, Türk Akımı'na ağırlık vereceklerini açıklamıştı. Rus basınının koyduğu isim, boru hattının resmi ismi oldu. Ruslar proje için, Türkish Stream (Türk Akımı) ifadesinin kısaltmasından bir de logo yaptı. 

Projeye ABD ve AB'den itirazlar geldi. ABD, "Proje tamamen siyasi amaçlıdır" deyince, Avrupa ülkelerinden de projeye mesafe kondu. Türkiye'nin desteğiyle harekete geçen Rusya, gemilerini denize indirdi. Türkiye'deki seçimler nedeniyle projede belirsizlikler ortaya çıktı. Türkiye'nin doğalgaz fiyatında indirim isteğine karşı Rusya Türk Akımı projesini koydu. Bir süredir ağırdan alman projede kritik darbeyi Rus uçağının Türk ordusu tarafından düşürülmesi vurdu. Hükümetin açıklandığı günün sabahı yaşanan olay, diğer enerji projeleri gibi Türk Akımı'nın akıbetini de tartışmalı hale getirdi. 

Henüz rafa kalkmadı 

Gazprom Başkanı Aleksey Miller, Türk Akımı konusunda görüşmelerin durduğunu belirtti. Ancak, iki ülke arasıdaki büyük krize rağmen, Türk Akımı resmen rafa kaldırılmadı. Boru hattının kapasitesi yılda 63 milyar metreküptü. Türkiye projeden yılda yaklaşık 14 milyar metreküp doğalgaz alacak, kalan 49 milyar metreküp Avrupa'ya ihraç edilecekti. Proje için deniz altına 900 kilometrelik boru döşenecekti. Proje ile Türkiye'nin doğalgaz tedariğinin önümüzdeki yıllarda garanti altına alınması hedefleniyordu. 

Mithat YURDAKUL/Milliyet 

Haber Bugün Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı;

Azerbaycan’ın doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi 2018'e kadar bitirilecek.

Türkiye ile Azerbaycan arasında yapılan anlaşmayla hayata geçirilen Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) hız kazanıyor. Özellikle son günlerde Rusya ile yaşanan krizin gündeme gelmesiyle hız kazanan TANAP, büyük ses getirecek ve Türkiye ile Azerbaycan’ı birlikte kalkındıracak. TANAP’ın 2018 yılından önce bitirilmesi için gece gündüz çalışılacak. Bu projeyle ayrıca iki ülke arasındaki ticaret hacminin 5 milyar dolardan 15 milyar dolara çıkarılması da hedefleniyor. Önceliği insan, çevre, iş sağlığı ve güvenliği olan proje, Türkiye’nin ekonomik gücüne güç katacak.

TANAP, Türkiye ve Avrupa açısından doğalgaz pazarını çeşitlendirecek. Böylece özellikle Türkiye’nin Rusya’ya bağımlılığı azalacak.

Proje, Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz-2 Gaz Sahası ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğalgazın öncelikle Türkiye’ye, ardından da Avrupa’ya taşınmasını sağlayacak. Avrupa ve Türkiye’nin doğalgaz ihtiyacını karşılamayı ve bölgede gaz çeşitliliğini sağlamayı hedefleyen TANAP, Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) ve Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile birleşerek Güney Doğalgaz Koridoru'nu oluştulacak.

1850 kilometrelik boru hattı

Türkiye'ye Ardahan üzerinden girecek olan TANAP, 20 ili geçip Edirne'den Yunanistan'a geçecek. TANAP, 19 kilometresi Marmara Deniz geçişi olmak üzere toplam 1850 kilometre ana hat uzunluğuna sahip. Türkiye'de biri Eskişehir ve diğeri Trakya’da, ulusal doğalgaz iletim şebekesine bağlantı için iki çıkış noktası yer alacak. 

Bugün Gazetesi/ Emine Dönmez