Ecrimisilin hukuki dayanağı!
Ecrimisil konusu hukuk dünyamızda nasıl yer alıyor? Ecrimisilin hukuki dayanağı nedir? sorularının cevaplarını merak ediyorsanız haberimizi inceleyebilir ve bun konu hakkında detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz..
Ecrimisilin hukuki dayanağı!
Ecrimisil; Hazine taşınmazının yada bir malın sahibinin idarenin izni ve malın sahibinin rızası dışında gerçek veya tüzel kişilerce bu malı kullanmakla bir zarara uğrayıp uğramayacağı sözkonusu olmaksızın bu maldan, işgal tasarruf veya her ne şekilde olursa olsun yararlanması sebebiyle, İdarenin bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, taşınmazın işgalden önceki haliyle elde edilebilecek muhtemel gelir esas alınarak işgalci tarafından ödenen ve idarece talep edilen, belediye tarafından tahsil edilen tazminattır diye tanımlanabilen ecrimisilin hukuki dayanağı nedir?
1) 08.03.1984 tarihinde yürürlüğe giren 2981 sayılı İmar ve "Gecekondu" Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunun, 22.05.1986 tarih ve 3290 sayılı Kanun ile değişik, 18. maddesinin (d) bendi ;
“Bu Kanun kapsamında kalan gecekondulara, ecrimisil ve arsa kullanım bedeli tahakkuk ettirilmez ve alınmaz. Tahakkuk ettirilen veya tahakkuk ettirilip tahsil edilen ecrimisiller ve arsa kullanım bedeli, arsa bedeline dönüşür,” hükmü bulunmaktadır.
Danıştay tapu tahsis belgesi iptal edilmiş olsa dahi tapudan 2981 Sayılkı Yasa şerhinin terkin edilmemiş olması halinde ecrimisil tahakkuk edilemeyeceği yönünde kararlar vermektedir.
2) 3402 Sayılı Kadastro Kanununun 46. maddesi;
“Hazine adına tescil edilmiş taşınmaz mallardan iskan suretiyle veya toprak tevzii suretiyle verilen yerler (işlemleri tamamlanmamış olsa dahi) başka bir şart aranmaksızın hak sahipleri adına tespit ve tescil olunur. Bu şekilde hak sahipleri adına tespit işlemleri gerçekleşinceye kadar geçen süre içinde evvelce tahakkuk ettirilenler de dahil olmak üzere ecrimisil alınmaz,” hükmü yer almaktadır.
(Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir )
3)6831 Sayılı Orman" Kanununun 2. maddesinin sonuna 22.05.1987 tarih ve 3373 sayılı Kanunla eklenen fıkra ;
“Bu maddenin (B) bendi ile orman sınırları dışına çıkarıp, 2924 sayılı Kanunun 11 ve 12 inci maddeleri gereğince fiili durumlarına göre ifraz edilerek bedeli karşılığı satılacak yer, yapı ve tesisleri kullananlardan, "satış" işlemleri tamamlanıncaya kadar ecrimisil alınmaz,” hükmü yer almaktadır.
Danıştay kararlarında 2924 Sayılı Yasanın ilgili hükümleri Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiği için, aleyhte kararlar verilmektedir.
Ancak 2009 yılında muhtelif İdare Mahkemeleri tapunun beyanlar hanesine zilyet olarak adının yazılması ile İdarenin rızası dışında elinde bulundurma durumu olmadığını, bu nedenle zilyetin fuzuli şagil olarak nitelemeyeceğini belirterek vatandaş lehinde kararlar vermektedirler )
4) 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 19. maddesinin (B) bendinin (d) fıkrası;
“Bu maddenin (B) bendinin birinci paragrafında belirtilen taşınmaz mallar için; tapuda tescil tarihine kadar hükmen kesinleşenler hariç, tahakkuk eden ecrimisil bedelleri talep edilme(yeceği), tahsil edilenler iade edileme(yeceği),” düzenlenmiştir.
5) Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında 4070 sayılı Kanun;
Kanunun 7. maddesinin son fıkrasında ise; “Bu Kanunun 5,6,7 nci maddelerinden yararlanacak kişilere satış yapılabilmesi için birikmiş kira ve ecrimisil borçlarının asıllarının %20 fazlasıyla ödenmesi şarttır. Bu şekilde ödeme yapıldığı takdirde ayrıca gecikme zammı ve faiz alınmaz,” hükmü vardır.
Kanunun 5, 6, 7. maddeleri uyarınca ve taksitle yapılacak doğrudan satışlarda, taahhüt senedinin düzenlenmesinden bedelin tamamının ödenerek taşınmazın alıcısı adına tesciline kadar geçecek süre için, Kanundan kaynaklanan kullanma nedeni ile fuzuli işgalden söz edilemeyeceğinden, ecrimisilin de dayanağı kalmayacaktır.
Kanunun 8. maddesiyle, doğrudan hakkından yararlanamayan kişilere öncelikli alım hakkı tanınmıştır. Kanunda belirtilen şartları taşıyan öncelikli alım hakkı sahibi, Kanunun 2. maddesine göre satışa çıkarılacak taşınmaz mal satış ihalesine katılsın veya katılmasın, kendisine 8. maddedeki hükümler uyarınca öncelikli alım için tebligat yapılır. Hak sahibi bu madde hükmü gereğince yükümlülüğünü yerine getirirse, ihale hak sahibine yapılır. Aksi takdirde ihale, taşınmaz malın daha önce ihale edildiği kişi üzerinde kalır.
Eğer ihale öncelikli alım hakkına sahip kişiye ihale edilirse ve taksitli satış söz konusu ise, yukarıda yer alan açıklamalar nedeniyle ecrimisilin dayanağı olmayacaktır. Ancak, ihale yöntemi ile yapılan peşin veya taksitli satışlarda geçmiş döneme ilişkin kira ve ecrimisil borçlarının tahsili gerekir. İhale taşınmazı kullanmayan bir kişi üzerinde kalırsa fuzuli işgalden zaten söz edilemeyeceğinden, ecrimisil de alınamayacaktır.
6) 3 Mart 1340 (1924) Tarihli ve 431 sayılı Kanunla Hazineye Kalan Taşınmaz Mallardan Bazılarının Zilyetlerine Devri Hakkında 4071 sayılı Kanun;
3 Mart 1340 (1924) tarihli ve 431 sayılı Hilafetin İlgasına ve Hanedanı Osmaninin Türkiye Cumhuriyeti Memaliki Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun gereğince Hazineye intikal eden taşınmaz malların tapu kaydı içinde kalmaları sebebiyle Hazine adına tescil edilen veya edilmesi gereken yerlerin, zilyetlerine verilmesi esas ve usullerini düzenlemektir (m.1).
Kanunun 10. maddesi; “Bu kanundan yararlanmak amacıyla başvuruda bulunanlardan, taşınmaz malın bedelini ödemeleri şartıyla, ayrıca ecrimisil alınmaz; alınmış ecrimisiller iade edilmez ve henüz tahsilatı gerçekleşmemiş olanlar tahsil edilmez,” şeklindedir.
7) 01.01.1984 tarihinden itibaren, bu tarihte yürürlüğe giren 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu :
Kanunun 75. maddesine ve bu kanunun 74. maddesine dayanılarak
8)16.12.1984 tarihinde çıkarılan Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa ve Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliği :
Devlet İhale Kanununa göre, devletin özel mülkiyetinde ve devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların gerçek ve tüzel kişilerce işgali durumunda fuzuli şagilden ecrimisil tahsil edilir (m.75).
Ecrimisilin tanımı Yönetmeliğin 2. maddesinde yapılmıştır. Buna göre, Ecrimisil : Bir malın, sahibinin rızası dışında ve onun bu malı kullanmakla bir zarara uğrayıp uğramayacağı söz konusu edilmeksizin bu maldan işgal, tasarruf veya her ne şekilde olursa olsun yararlanılması sebebiyle fuzuli şagil tarafından ödenen veya idarece talep edilen tazminatı ifade eder.”
Tanımda yer alan fuzuli şagil (haksız kullanıcı) ise; kusuru aranmaksızın kendisine ait olmayan ve sahibinin de rızası ve muvafakatı bulunmayan bir malın zilyetliğini eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu maldan tasarrufta bulunan gerçek veya tüzel kişi ya da kişilerdir.
9) 19.06.2007 tarihli Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik
10) 26.07.2007 tarihli Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte yapılan değişiklikler
11) 06.12.2007 tarihli Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte yapılan değişiklikler
12) 16.04.2008 tarihli Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte yapılan değişiklikler
13) 14.03.2009 tarihli Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte yapılan değişiklikler
14) 132 Sayılı Milli Emlak Tebliği Bu Genel Tebliğ 312 nolu Tebliğin yayınlanması ile yürürlükten kalkmıştır.
15) 312 Sayılı Milli Emlak Tebliği Bu Genel Tebliğ; 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesine ve 19/6/2007 tarihli ve 26557 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 1/7/2007 tarihinde yürürlüğe giren Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
16) 326 Sayılı Milli Emlak Tebliği Bu Tebliğ ile 312 Sayılı Milli Emlak Tebliğinde Değişiklik yapılmıştır.
