Geçit hakkı davası hangi mahkemeye açılır?

Geçit hakkı davası hangi mahkemeye açılır?

Geçit hakkı, başkasının arazisinden geçmek hakkı oluyor. Bu hak Medeni Kanun kapsamında madde 747'de düzenleniyor. Taşınmazından genel yola çıkmak için yeterli geçidi bulunmayan malik, tam bir bedel karşılığında bir geçit hakkı tanınmasını komşularından isteyebilir.

Bu hak, ilk önce kendisinden bu geçidin istenmesi önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun düşen komşuya karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana karşı kullanılır.

Geçit hakkı almak için bir dilekçe ile dava açılabiliyor.Peki, geçit hakkı davası hangi mahkemeye açılır?

Geçit hakkı verilmesi davaları Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülüyor. Yetki, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde oluyor. Konu hakkında Yargıtay Karar örneği şu şekilde:

T.C.

YARGITAY

14. HUKUK DAİRESİ

E. 2001/796

K. 2001/1251

T. 20.2.2001

• GEÇİT HAKKI TESİSİ ( Bedelin Dava Tarihine Göre Saptanmasının Gerekmesi )

• GÖREVLİ MAHKEME ( Taşınmazına Yol İsteyen Malikini Tam İvaz Karşılığında Komşu Taşınmazlardan Geçit İçin Yer Terkinini Talep Edebilmesi )

1086/m.6

743/m.671

ÖZET : Taşınmazına yol isteyen malik, tam ivaz karşılığında komşu taşınmazlardan geçit için yer terkinini talep edebilir. Bu tam ivaz, dava tarihine göre tespit edilmelidir. Somut olayda, geçit tesisi için terki gereken arazi parçasının dava tarihindeki değeri 505.000.000 liradır. Buna göre davanın Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülmesi gerekir. Sulh Hukuk Mahkemesinin açıklanan hususları göz önünde bulundurmadan davaya bakması bozmayı gerektirir. 

DAVA : Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 21.4.1999 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 13.7.2000 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü. 

KARAR : Davacılar, yola bağlantısı olmayan taşınmazları lehine davalı taşınmazından geçit hakkı tesis edilmesini istemişlerdir. 

Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. 

Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hüküm, davalılar vekili tarafından temyize getirilmiştir. 

HUMK.'nun 6. maddesinde; Medeni Kanunun mülkiyetin gayri ayni haklara ait 4. kitap ikinci kısmında düzenlenen irtifak hakları ( Medeni Kanununun 703 ve devamı maddeleri ) dava edildiğinde görev hususunun ne şekilde belirleneceği düzenlenmiştir. Geçit haklarını düzenleyen 671. maddesi ise, Medeni Kanunun 19. babını teşkil eden gayrimenkul mülkiyetinin, mülkiyet hakkının takyitleri faslında yer almış ve "mülküne yol isteyen taşınmaz sahibinin tam bir ivaz karşılığında komşu taşınmazlardan geçit için uygun bir yerin terkinini talep edeceğini" hükme bağlamıştır. Anılan madde de, yol için istemde bulunana terki gereken arazi parçasının tam ivazından bahsedilmiş olup, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun, 8.5.1971 tarih, 1967/5768 esas ve 1971/298 karar sayılı kararında da vurgulandığı üzere, geçit için belirlenecek bu tam ivaz, HUMK.'nun 2. maddesinin 2. fıkrası uyarınca dava tarihine göre saptanmalıdır. 

Somut olayda, geçit tesisi için terki gereken arazi parçasının dava tarihindeki ivaz bedelinin 505.000.000.- TL. olduğu saptanmıştır. Dava tarihi itibarıyla Sulh Hukuk Mahkemesi 400.000.000.- TL.'ye kadar olan davalara bakmakla görevlidir. Buna göre, davanın görülmesi Sulh Hukuk Mahkemesi'nin değil, Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevine girdiği düşünülmeden davaya bakılarak sonuçlandırılması doğru görülmemiştir. 

SONUÇ : Yukarda yazılı nedenlerle; temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, 20.2.2001 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Araziye yol nasıl alınır?

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com