İrtifak hakkı tapuya nasıl şerh edilir? 16-07-2014

Taşınmaz mal üzerine, diğer bir gayrimenkul, şahıs lehine kurulan hak sahibine sınırlı yararlanma sağlayan hakka irtifak hakkı deniyor. Gayrimenkul sahibi malın başkası tarafından izin vermesi halinde irtifak hakkı tapuya nasıl şerh edilir?

İrtifak hakkı tapuya nasıl şerh edilir?

İrtifak, kelime anlamı olarak; "yaslanmak, faydalanmak, dayanılan, faydalanılan şey" anlamlarına geliyor. İrtifak gayrimenkul hukukuna göre irtifak hakkı sahibine kullanım hakkı veriyor.

İrtifak hakkı, bir taşınmaz mal üzerine, diğer bir gayrimenkul veya şahıs lehine kurulan ve hak sahibine sınırlı bir yararlanma sağlayan hak olarak ifade ediliyor. Gayrimenkul sahibi, söz konusu mülkün bir başkası tarafından kullanılmasına izin verdiği takdirde, irtifak hakkını vermiş oluyor.

Bu işlevi ile kiralama ile karıştırılan irtifak hakkının kiralamadan farkları; irtifak hakkının uzun süreli olup, tapuya tescil edilmesi, ön izin verilebilmesi ve irtifak hakkı doğrultusunda projeye dayalı tesis inşa edilebilmesi söz konusu iken, kiralamada gayrimenkul üzerinde sabit tesis yapımı söz konusu olmuyor.

İrtifak hakkı tapuya şerh edilmesi..

İrtifak hakkının tapuya şerhi için öncelikle Kadastro Müdürlüğüne sözlü olarak talepde bulunulması gerekiyor. Talepte hangi parsel lehine, hangi parsel aleyhine irtifak hakkı tesis edileceği açıkça belirtilmesi gerekiyor. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının talepleri resmi yazı ile yapılıması gerekiyor. Kadastro Müdürlüğünce istem belgesi ve başvuru fişi düzenleniyor. Resmi taleplerde başvuru fişinin düzenlenmesine gerek omuyor.

İgililer başvuru fişinde belirtilen gün ve saatte temin edecekleri taşıt ile birlikte irtifak hakkı ölçüsü için görevlendirilen kadastro elemanlarını taşınmaz malın mahalline götürüyorlar.

İlgilileri tarafından zeminde işaretlenen irtifak hakkı geçiş güzergahı ölçülüyor. Geçiş güzergahının projede gösterilmiş olması halinde, güzergahın paftaya işlenmesi için gerekli ölçüler yapılıyor. Ölçü işlemlerinden sonra irtifak hakkı ile ilgili olarak düzenlenen değişlik tasarımının imar yasası ve yönetmeliklerine uygunluğunun onayı için taşınmaz malların bulunduğu yere göre, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediye başkanlığına, belediye ve mücavir alan sınırları dışında ise il makamına (il idare kurulunun olumlu kararının alınması ve onay için) bir üst yazı ile gönderiliyor. Onaydan sonra bir nüshası Kadastro Müdürlüğüne iade ediliyor. Düzenlenen tescil bildirimleri ve ekleri tescil için Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderiliyor.

Gayrimenkul sahibi, söz konusu mülkün bir başkası tarafından kullanılmasına izin verirse bu durum tapuya şerh edilebiliyor. İrtifak hakkının tapuya şerhi için bazı belgeler gerekli oluyor. İrtifak hakkı tapuya şerhi için istenen belgeler aşağıda yer alıyor;

Talebe bağlı işlemlerle ilgili en son düzenlemeyi içeren 2010/4 sayılı genelgenin 7'nci maddesi şu şekildedir; (Geçit hakkı gibi, aynı zamanda teknik çalışmayı da gerektiren irtifak hakları için)

Yapılacak işlemin türüne bakılmaksızın aşağıda belirtilen bilgi ve belgelerin istenilmesi zorunludur. Kimlik belgelerinde T.C. kimlik numarasının bulunması zorunludur.

Talebin gerçek veya tüzel kişilerce yapılması halinde;

1.1. Taşınmaz malın güncel tapu senedi veya tapu kayıt örneği. (Lehine ve aleyhine irtifak hakkı tesisi talep edilen taşınmaz malların),

1.2. Taşınmaz mal malikinin kimliği ya da vekilinin vekâletname örneği ve kimliği.

1.2.1 – Taşınmaz mal malikinin temsilcisi vasi veya kayyım ise mahkeme kararı ve kimliği, veli ise aile nüfus kayıt örneği ve kimliği.

1.2.2 – Talep sahibi şirket, vakıf, dernek veya kooperatif temsilcisi ise, işin yapılması için yetki verildiğini açıkça belirten yetki belgesi ve imza sirküleri ile temsilcinin kimliği.

1.2.3 – Taşınmaz malın sahibi ölmüş ise talepte bulunanların mirasçı olduklarını gösterir veraset belgesi veya vukuatlı nüfus kayıt örneği ve kimliği.

Ancak, cins değişikliği, irtifak hakkı ve birleştirme işlemlerinde, mirasçıların ilgili tapu müdürlüğünden kendi adlarına intikal işlemini yaptırmış olmaları gerekir.

(2) TAKBİS'e bağlı olan ve ilgili tapu müdürlüğündeki tapu kayıt bilgilerine ulaşılabilen kadastro müdürlüklerinde tapu senedi veya tapu kaydı istenmez. Tapu senedi veya tapu kayıt örneği kadastro müdürlüğünce TAKBİS' de sorgulanarak kontrol edilir.

(3) Talebe bağlı işlemlerde, her talebe ait malikin T.C. kimlik numarası ile taşınmazın ili, ilçesi, mahallesi/köyü, ada ve parsel numarasına ait bilgilerinin bulunduğu çizelge doldurularak TAKBİS'e kaydedilmek üzere her ayın sonunda ilgili tapu müdürlüğüne gönderilir.