İstanbul-İzmir Otoyol Projesi'nin güzergahı açıklandı

Ekonomistin iki yıl önce geçiş güzergahı haritasını çizdiği İstanbul-İzmir Otoyol Projesi'nin güzergahı, açıklanan kesin proje ile büyük ölçüde uyumlu çıktı. Projenin son onayı için YPK'nın onayı beklense de ihaleyi kazanan Nurol-Özaltın-Makyol-Astaldi-Yüksel-Göçay ortak girişimi köprü için zemin çalışmalarına başladı bile. İstanbul-İzmir arasını 4 saate indirecek olan proje, 377 kilometresi otoyol, 44 kilometresi de bağlantı yolları dahil toplam 421 kilometreden oluşuyor.

Türkiye'nin, bugüne değin gerçekleştirdiği en büyük yap-işlet-devret (YID) projesi olarak gösterilen "Gebze-Orhangazi-İzmir (İzmit Körfez Geçişi Köprüsü ve Bağlantı Yolları dahil) Otoyol Projesi'nde" nihayet sona gelindi. Yaklaşık 20 yıldır gündemden inmeyen proje, şimdi Yüksek Planlama Kurulu (YPK) onayını bekliyor. YPK'nın ise bu yılın ilk çeyreğinde projeyi onaylaması bekleniyor.

Proje YPK da beklerken, ihaleyi 22 yıl dört ay ile en düşük yapım ve işletme süresi ile kazanan Nurol-Özaltın-Makyol-Astaldi-Yüksel-Göçay ortak girişimi, İzmit Körfezi'ne kurulacak asma köprü için sismik zemin etütlerine başladı. Körfez'deki zemin etütlerini ABD-Hollanda ortaklıklı Fugro şirketi gerçekleştiriyor. İlgili şirketin İzmit Körfezi'nde köprü ayaklarının kurulacağı deniz zemininin yapısı ile birlikte buradaki fay hatlarının ilk kez kapsamlı bir haritasının çıkaracağı belirtiliyor.

Proje, 377 kilometresi otoyol, 44 kilometresi de bağlantı yolları olmak üzere toplam 421 kilometreden oluşuyor. Sözleşmede, yaklaşık 6 milyar dolara mal olması beklenen projenin maksimum 7 yıllık bir sürede tamamlanma koşulu bulunuyor.

20 yıllık bir rüya
İstanbul-İzmir Otoyol Projesi, ilk kez 1990'lı yılların başında gündeme geldi. Projenin ilk ihalesi, 1997 yılında gerçekleştirildi. Ne var ki; 1999 Marmara Depremi'nden sonra meydana gelen olumsuzluklar nedeniyle ihale iptal edildi. Proje, 2008 yılı başında tekrar ihaleye çıkarıldı. Koşullarında bazı değişiklikler yapılan ihale, bir süre ertelendikten sonra nihayet, 9 Nisan 2009 tarihinde gerçekleştirildi.

Proje tamamlandığında şu anda 550 km olan İstanbul-İzmir arası 140 kilometre daha kısalmış olacak. Üç gidiş üç geliş olarak planlanan bu otoyol projesinin sadece İzmit Körfezi geçişinin 2.5-3 milyar dolara mal olabileceği belirtiliyor.

İzmir 4 saat olacak
Otoyol projesi tamamlandığında halen 8-10 saati bulan İstanbul-İzmir arası 4 saate, yine karayoluyla 2.5-3 saati bulan İstanbul-Bursa arasının 1-1.5 saatte ineceğini söyleyen Karayolları Genel Müdür Yardımcısı Ali Gürgür, şunları belirtiyor, "Proje kapsamında, 18 bin 212 metre uzunluğunda 30 viyadük, 7 bin 395 metre boyunda dört tünel, 209 köprü, 18 gişe alanı, beş otoyol bakım işletme merkezi, yedi servis ve park alanı yer alacak." Gebze-Yalova arasında körfez geçişini kullanan otomobiller, 35 dolar geçiş ücreti ödeyecek. Otoyolda her kilometre başına da 0.05 dolar talep edilecek.

Otoyolun geçiş yerleri
Proje, Anadolu Otoyolu üzerine Gebze Kavşağı'ndan  Ankara  yönüne yaklaşık 2.5 kilometre sonra inşa edilecek köprülü kavşakla başlayacak. Otoyol Dilburnu-Hersek Burnu arasında inşa edilecek asma köprü ile geçerek, Yalova-Karamürsel Devlet Yolu'nu köprülü bir kavşak ile aşacak; daha sonra Orhangazi yakınlarında Orhangazi-Bursa Devlet Yolu'na bağlanacak. Orhangazi Kavşağı'ndan sonra güzergah, Orhangazi ve Gemlik civarından geçerek Ovaakça Kavşağı ile Bursa Çevre Yolu'nu izleyecek.

Burada şunu belirtmekte yarar var; ihale kapsamında bakım-onarım ve işletilip devredilmesi de dahil olan Bursa çevreyolu, doğu ve batı olmak üzere iki yönde devam edecek. Çevre yolunun batıya yönlen kısmı, Bursa'nın kuzeyinden güneyine bir yay çizerek, Karacabey Kavşağı'nda sona eriyor. Otoyol, Karacabey Kavşağı'ndan sonra Ulubat Gölü ile Mustafa Kemalpaşa'nın güneyinden itibaren batıya yönelerek, Susurluk ve Balıkesir'in kuzeyinden Savaştepe'ye uzanacak. Savaştepe-Soma-Akhisar-Saruhanlı ve Turgutlu ilçelerinin civarından geçecek olan otoyol,  İzmir  Çevre Yolu üzerindeki mevcut Anadolu Lisesi kavşağına bağlanacak.

Demir yolu yok
Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyol projesinin en can alıcı kısmını İzmit Körfezi'ne kurulacak 3 kilometre uzunluğundaki asma köprü oluşturuyor. İzmit Körfezi'ne kurulacak olan asma köprü, körfezin en dar kısmının oluşturan İzmit'in Gebze ilçesine bağlı Dilovası beldesi sınırları içindeki Dil İskelesi ile Yalova'nın Altınova ilçesine bağlı Hersek Burnu arasında yer alacak. Ekonomist okuyucuları hatırlayacaklardır; İzmit Körfezi'ne kurulacak olan köprünün yerini 2008 yılındaki 20'nci sayımızın kapak haberinde daha önce duyurmuştuk. Ulaştırma Bakanlığı, açıkladığı proje ile Ekonomist'i bu konuda bir kez daha teyit etmiş oldu.
Okhan Şentürk /Ekonomist