Kentsel dönüşümde alınan kira yardımı vergiye tabi mi?

Afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenileme uygulamaları, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştiriliyor.

Kanunun 6. maddesine göre, üzerindeki bina yıkılarak arsa hâline gelen taşınmazların malikleri tarafından değerlendirilmesi esas olup, kentsel dönüşüm kapsamındaki taşınmazların malikler tarafından “kat karşılığı” veya “hasılat paylaşımı” usulleriyle müteahhide verilmesi mümkün.

Gayrimenkul sahiplerine Kanunun 5. maddesine göre “kira yardımı”, müteahhitle yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesine göre de “taşınma bedeli”, inşaat süresi boyunca belirlenen tutarda “tazminat” ya da “kira yardımı” adıyla ödeme yapılabiliyor.

Hak sahipleri tarafından alınan kira yardımlarının ya da taşınma bedelleri adı altında alınan yardımların vergiye tabi olup olmadığı da en çok merak edilen konu.

KİRA YARDIMI, KİRA GELİRİ SAYILIR MI?      

Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nın 70. maddesinde göre, aynı maddede sayılan mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu belirtilmiştir.

Gayrimenkul sahiplerine kira yardımı, tazminat gibi isimlerle yapılan ödemeler bir kiralama sözleşmesi kapsamında yapılmamaktadır. Kentsel dönüşüm kapsamında devlet tarafından ve yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesine göre müteahhit tarafından yapılan ödemelerdir. Kentsel dönüşüm kapsamında yapılan işlem bir kiralama işlemi olmayıp, düzenlenen sözleşme de kiralama sözleşmesi değildir. Yapılan bu yardımlar gayrimenkulün kullanım bedeli karşılığında yapılan yardımlar olmayıp binanın yıkılarak yeniden yapılması karşılığında bina sahiplerine yapılan bir yardım niteliğindedir. Bu bağlamda, yapılan ödemelerin kira ödemesi olarak değerlendirilmemesi gerekiyor.

Maliye idaresinin görüşü de bu yönde olup, vermiş olduğu özelgelerde;

 “… binanızın kat karşılığı satış vaadi sözleşmesi ile inşaat şirketine verilmesinde inşaat şirketi tarafından yapılan kira yardımları, tarafınıza verilecek dairelerin inşası için yapılan harcamaların bir unsuru olup iktisap edilen gayrimenkulün maliyet bedeli içerisinde yer almaktadır. Bu nedenle müteahhit tarafından yapılan kira yardımları için tarafınızca herhangi bir beyanda bulunulması gerekmemektedir.” (GİB İstanbul VDB’nın 17.03.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 72-174 sayılı Özelgesi)

Buna göre kentsel dönüşümde alınan kira yardımı ve tazminatların beyanı gerekmemektedir.

Kocaeli