Konut harcamaları enflasyon yükünü taşıyor!
Enflasyonu, fiyat artışlarını, yatırımcı, üretici, tüketici kendi cebinden çıkan paraya göre farklı şekillerde ölçer. Genel değerleme yapmak için Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine güvenmeye mecburuz.
Dünya Gazetesi Köşe Yazarı Tevfik Güngör bugünkü yazısında enflasyonun etkilerini konu aldı. İşte o yazı...
Enflasyonu, fiyat artışlarını, yatırımcı, üretici, tüketici kendi cebinden çıkan paraya göre farklı şekillerde ölçer. Genel değerleme yapmak için Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine güvenmeye mecburuz.
TÜİK verileri ise, enflasyonda gerileme işareti veriyor. Nisan ayında yurt içi üretici fiyatlarında aylık artış yüzde 0.52 oldu. Üretici fiyatları geçen yılın nisan ayı fiyatlarının sadece yüzde 2.87 üzerinde.
Tüketici fiyatlarında aylık artış yüzde 0.78, yıllık artış yüzde 6.57 oranında.
Yıllık artış oranları iki yılın iki ayı arasındaki değişimi gösteriyor. Baz etkisi nedeniyle yanıltıcı olabiliyor. Aylık değişimler genel tabloyu yansıtmayabiliyor. Bu nedenle 12 aylık ortalama fiyat değişimleri önemlidir.
• Tüketici fiyatlarının gerisinde üretici fiyatları vardır. Üretici fiyatı artarsa tüketici fiyatı frenleyemez. Tüketici fiyatı da artar. 2015 Nisan ayında 12 aylık ortalamaya göre yurt içi üretici fiyatları artışı (ÜFE) yüzde 7.3 iken bu yılın nisan ayında yüzde 4.8’e geriledi. İmalat sanayinde 12 aylık ortalama artış yüzde 8.5’dan yüzde 5.2’ye indi.
Gıda ürünleri imalat sanayinde fiyat 12 aylık ortalama fiyat artışı yüzde 16.6 iken, bu nisan ayında 13.0 oldu.
Yurt İçi Üretici Fiyatları’nda önemli gerileme var. Girdi maliyetleri, işçilik gideri, enerji fiyatı aşağıya inmediğine göre, üreticiler büyük olasılıkla, kârlarını aşağıya çekerek veya bir süre zararı göze alarak üretimi sürdürüyor.
Üretici fiyatı düşünce, tüketici fiyatı da düşer. Hele hele talep canlı değil ise, perakendeci, üreticiye yaptığı ödemenin üzerine bir şey koyamaz.
• Nisan ayında Yurt İçi Üretici Fiyatlarında 12 ay ortalamasına göre artış yüzde 5.4, Tüketici Fiyatlarında 12 aylık ortalama artış yüzde 7.8 oldu. Tüketici fiyatlarını ( Enfl asyonu) dizginleyen üreticinin fiyatları artıramaması.
Gıdada 12 ay ortalamasına göre, üretici fiyatı artışı yüzde 3.1 iken, tüketici fiyatlarındaki 12 ay ortalama artış yüzde 7.8 oranında. Gıdada tüketici talebi canlı olunca, perakendeci, fiyatı yüksek tutabilmiş.
On iki aylık ortalama değişim oranları tüketici fiyatlarında, geçen yılın aynı dönemine göre ciddi gerilemeyi ortaya koyuyor. Yayınlanan endekslere göre enfl asyon geçen yılın gerisinde. Gıda’da 12 aylık ortalama fiyat artışı yüzde 13.3’den, yüzde 8.8’e gerilemiş durumda. Giyimde, ulaştırmada fiyat artışları yavaşlamış. Konut harcamaları ile ev eşyası harcamaları enflasyon yükünü taşıyor.
Dünya / Tevfik Güngör
