Melen Suyu Projesi’nin 2. etabı 2010 sonunda tamamlanacak!
Melen Suyu Projesi tamamlanınca 2040 yılına kadar Anadolu ve Avrupa Yakası’nın büyük kısmında içme suyu sorunu kalmayacak
Bu yıl sonunda ikinci etabının ilk kısmı bitirilecek olan Melen Projesi, Ömerli’den sonra Darlık Barajı’na da aktarılacak
İstanbul’un 2040 yılına kadar içme suyu ihtiyacını karşılayacak Melen Suyu Projesi’nin ikinci etabının 1. kısmı, yıl sonuna kadar tamamlanacak. İkinci aşama hattın yapımı ile İstanbul, yıllık 307 milyon metreküplük (14,5 metreküp/sn) ilave içme suyu kaynağına kavuşmuş olacak. Melen Sistemi’nden daha fazla su alabilmek için hayata geçirilen projenin ikinci aşaması ile inşaatı devam eden Melen - Yeşilçay arası 3000 mm çapındaki 103 km’lik isale hattı ile Melen Suyu, Ömerli’den sonra Darlık Barajı’na da aktarılmış olacak.
37 KM’LİK HAT AY SONUNDA BİTECEK
DSİ Genel Müdürlüğü tarafından projelendirilen İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İSKİ işbirliğiyle yürütülen projenin ikinci aşamasının ilk etabı kapsamında inşaatı süren Yeşilçay branşman noktası-Kıncıllı sırtı arasındaki 3000 mm çapında 48 km’lik hattın 37 km.’sinin ay sonuna kadar tamamlanması hedefleniyor. Hattın boru bedeli ve mekanik ekipmanlar dahil olmak üzere toplam inşaat maliyeti ise 320 milyon TL’yi buluyor.
345 KİŞİ, 146 İŞ MAKİNASIYLA ÇALIŞIYOR
İmalatların halen devam ettiği projede, birinci kısım imalatları bünyesinde 26 tanesi teknik personel (mühendis) olmak üzere 345 kişi çalışıyor. Platform üzerinde 146 adet iş makinası (trencher, ekskavatör, loder, silindir, greyder ve arazi tipi araç) faaliyet gösteriyor. Devam eden proje kapsamında yapılan imalatlar için de çok yoğun bir emek ve iş gücü harcandı. 3 bin mm çapında 48 km’lik çelik boru metrajına 16.24 ton ağırlığındaki her bir boy boruların taşınması için 6 bin adet TIR seferi düzenlendi. Ayrıca 48 km. imalatın tamamlanabilmesi için sadece 3000 mm çelik boru hat kısmında toplam 6 bin 220 adet kaynak yapılırken her bir kaynak için 76.56 metretül kaynak yapıldı. Bir günde üç ustanın çalıştığı ve 42 kg. selülozik ve bazik elektrot harcandı. Söz konusu kaynaklarda, üç boyutlu ultrasonik muayene ile hata riski sıfıra indirgenmiş olup kaynak başlarında iç-dış izolasyon yapılarak hattın ekonomik ömrünün uzatılması amaçlandı. Çelik boruları korozif etkilerden dolayı paslanmaya karşı korumak için de katodik koruma yapıldı.
2007 ve 2008’de kuraklıktan kurtardı
İstanbul’un uzun dönemli su ihtiyacını karşılamak amacıyla DSİ Genel Müdürlüğü tarafından projelendirilen ve üç aşamadan oluşan Büyük Melen Projesi`nin 1.aşaması 20 Ekim 2007’de tamamlandı. Melen Suyu’nun Yeşilçay Sistemi üzerinden İstanbul’a ulaşması sağlanmış ve İstanbul’un susuz kalması önlenmişti. Yapılan çalışmalar kapsamında; Cumhuriyet Arıtma Tesisi ve Alacalı Tünel Geçişi tamamlandıktan sonra yıllık 268 milyon metreküp suyun İSKİ tarafından işletilen Yeşilçay Regülatörü’ne getirilmesi sağlandı.
Yeşilçay Regülatörü’ne getirilen su Ertuğrul Gazi Pompa İstasyonu tarafından Ömerli İçmesuyu Arıtma Tesisleri’ne ulaştırılmış, Ömerli tesislerindeki mevcut hatlarları ile İstanbul Asya Bölgesi dağıtım sistemine dahil edilmişti. Ayrıca İSKİ tarafından döşenen Salacak-Sarayburnu hattı ile Melen Suyu Avrupa Yakası’na da aktarıldı. Söz konusu çalışmalar kapsamında 2007 ve 2008 yıllarında oluşan kuraklık atlatılmıştır. 190 milyon TL’lik ek kaynak sağlanarak gerçekleştirilen projenin ilk etabı sayesinde yıllık 268 milyon metreküp kaynak sağlandı. Böylece İstanbul günlük 734 bin m3, yıllık ise 268 milyon m3’lük verime sahip bir içme suyu kaynağına kavuştu. Ömerli İçme Suyu Arıtma Tesisleri’nde arıtılan su, İSKİ tarafından İstanbul Boğazı tabanında inşa edilen 2 x 1870 m uzunluğundaki Boğaz Geçiş Hattı ile nüfusun yoğun olduğu Avrupa Yakası’na verilmeye başlandı. İSKİ, bu çalışmayı kısa sürede tamamlayarak İstanbul’a Melen Suyu’nu verdi.
792 MİLYON LİRAYA MAL OLDU
Melen’den getirilen ve İstanbul’un kullanımına sunulan ham suyun sadece Yeşilçay Regülatörü’ne ulaşmasının birim metreküp enerji maliyeti ise 0.164 TL (16.4 Kuruş). Bu bedelin içinde Ömerli Tesisleri’ndeki arıtma işlemlerinin ve şebeke dağıtım harcamalarının bulunmadığı göz önüne alınırsa, gerek inşaat gerekse işletme açısından İSKİ’nin karşılaştığı külfet oldukça yüksek. Boru bedeli dahil 792 milyon TL’ye mal olacak yatırım ile İstanbul’a ulaşan su miktarı Anadolu Yakası’nın tamamı ile Avrupa Yakası’nın büyük bir kısmının ihtiyacına cevap verecek kapasitede olacak. Projeyle birlikte Melen Sistemi’nden yıllık alınabilecek su miktarı 575 milyon metreküpe ulaşacak.
43 TONLUK YERLİ KELEBEK VANALAR
Projede, yerli üreticiye yaptırılan ve ülkemizde ilk defa üretilen 3000 mm çapında kelebek vanalar kullanıldı. Bir adedinin ağırlığı 43 ton olan bu vanalar İSKİ’nin Scada sistemine uyumlu ve elektronik kumandalı olarak hizmet görecek.
GEÇEN YIL YÜZDE 80’LİK İHTİYACI KARŞILADI
Alınan bilgiye göre 2009 yılı toplam içme suyu ihtiyacının yıllık 733 milyon metreküp olduğu tesbitiyle, Melen Projesi’nin 1. ve 2. aşamalarından temin edilen suyun şehrin tüm ihtiyacının yüzde 80’lik kısmını karşıladığı belirlendi. Projenin ikinci ve üçüncü aşamaları da tamamlandığında İstanbul’a yılda 1 milyar 180 milyon metreküplük su kaynağı sağlanacak ve kentin 2040 yılına kadar olan su ihtiyacı önemli ölçüde karşılanmış olacak.
GÜL ÇELİKKOL/Star
