Murat Yiğit, Kırcami imar süreciyle ilgili yatırımları anlattı!

Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. (AKEDAŞ) Genel Müdürü Murat Yiğit, şirketin Kırcami imar süreciyle ilgili yatırımları konusunda bilgi verdi.

“ÖZELLEŞTİRME ÖZAL DÖNEMİNDE FİLİZLENDİ”

Özelleştirme öncesi ve sonrasında Elektrik üretim, dağıtım ve iletimi hakkında bilgiler veren Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş Genel Müdürü  Murat Yiğit, “İlk özelleştirme 1980’li yıllarda temeli atılarak 1984’te Özal döneminde filizlendi. Elektrik dağıtımında ise, ilk başlarda belediye hatları faal iken, daha sonra tek elde toplanarak devlet tarafından sağlanmıştır. 2006’ya kadar herhangi özelleştirme olmadı. 81 vilayeti 21 tane elektrik dağıtım bölgesine bölündü. Günümüzün elektrik özelleştirmesinde İngiliz modeli benimseniyor. Özellikle AB uyum  yasaları ile bu süreç daha da hızlanmıştır. AB mevzuatından kast edilen husus; elektrik doğalgaz ve akaryakıt gibi tüm enerji kalemlerinin yürütüldüğü, Avrupa modelinde yer alan siyaset üstü kurum olmasıdır. Bu da günümüzde düzenleyici ve denetleyici Enerji Piyasası Denetleme Kurulu olarak faaliyet göstermektedir” dedi.

“5 YILDA 860 MİLYON TL YATIRIM YAPILACAK”

Beş yıllık süre zarfında belirli alanlara yatırımların yapılacağını ifade eden Yiğit, “Akdeniz Elektrik-Dağıtım 2006 yılında özelleşti. Şirketler 30 yıllığına devredildi. 2036 yılına kadar özelleştirildi. Türkiye’nin 2036 yılına kadar yatırım ihtiyacı olduğundan devlet bunu özel sektör aracılığıyla sübvanse ediyor. Bu çerçevede özel sektör girişimcileri elektrik yatırımlarını 5 yıllık plan dahilinde EPDK’ya sunmaktadır. Yıllık 92 milyon TL olmak üzere 5 sene boyunca toplam 460 milyon TL yatırım yapılası yükümlüğü altındayız. Ancak biz AKEDAŞ olarak 92 milyon TL yerine yıllık 230 milyon TL yatırım önerisinde bulunduk. Ancak EPDK bu yatırımı 170 milyon TL ile sınırlı tuttu. Dolayısıyla 5 senelik süre zarfında yaklaşık 860 milyon TL Akdeniz Bölgesi’nde kurum olarak faaliyet gösterdiğimiz alanlara yatırım yapılacaktır. Bu alanlar öncelikle; Turizm ve tarım alanlarını yoğun olduğu bölgeler, hızla büyüyen ilçeler, uzaktan idare edilebilecek bir sistemi kurmaktır” diye konuştu.

 “SORUNUN TEMELİ AKAYDIN DÖNEMİNDE BAŞLADI”

Muratpaşa Belediye’sinin elektrik dağıtımı gibi mevzuyu hiçe saydığını vurgulayan Yiğit, “Muratpaşa Belediyesi Eylül 2014’te tarafımıza trafo planlaması hakkında yazı gönderdi. Biz de yapılan trafo planlamasında 140 tane ihtiyaç olduğunu vurguladık. Şu an hali hazırda 29 tane trafo var.Trafo üzerinde ne kadar çok hane bağlıysa o kadar çok yük olacağı olur. Yani bir arıza durumunda 500 kişi etkilenecekse, 2000 kişi etkileniyor. Madem Antalya’da uzun vadeli bir proje tasarlanıyor. Ancak belediye elektrik dağıtımı gibi mevzuyu hiçe sayıyor. Ayrıca bu trafolar sanki özel sektör olarak yapılıyormuş gibi lanse ediliyor. Söz konusu trafolar kamu adına vatandaş için yapılıyor. Bizim Ümit Uysal ve Muratpaşa Belediyesi ile sıkıntısı yok. Hatta Ümit Bey’i seviyoruz bize yardımcı olmaya çalışıyor. Ancak halihazırda varolan 29 trafonun 15 tanesini de maalesef elimizden alındı. Bu nedenle Muratpaşa Belediyesi’ne dava açmak zorunda kalındı. Aslında bu sorunun temeli Akaydın döneminde 1/5000 ‘lik imarların geçmesinde bize bildirim yapılmadan, trafo planlama çalışması yapılmamıştır. Dolayısıyla bugün maalesef planın üzerinde hiçbir değişiklik yapılamıyor. Yani imar planında kazanılamayan yerlerde sonradan değişiklik hakkı uygulanamıyor. Bir diğer hususta, imar planında yol ortasında kalan trafolara işletme devir hakkı gereği tarafımızca imza atma yükümlülüğümüz yok. Buradaki esas mağduriyeti geçmişteki yerel yönetimin elektrik dağıtım işletmesini göz ardı etmesinden kaynaklanmıştır. Kırcami imara açılmadan biz zaten bütün teknik yükü üstelenecek kendi trafo merkezlerimizin planlamasını yapmıştık. Şu anda tıkanıklık Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından 1/5000’lik imarın yeniden tasarlanmasıyla çözümleme aşamasına girdi” dedi.

“KAYIP- KAÇAK BEDELİ BÖLGESEL UYGULANMALI”

Kayıp-kaçak bedeli konusuna değinen Yiğit, “Bu aslında bilenenin aksine kaçak bedelden kasıt, elektriğin A noktasından B noktasına iletilirken ısınma nedeniyle oluşuyor. Aslında burada teknik kayıp söz konusudur.Türkiye’de teknolojik alt yapı mevcut kayıp-kaçak durumunu ölçme noktasında yeterli değil. Ancak bununla ilgili gerekli adımlar atıldı. Önümüzdeki senelerde bu noktada sonuçlar alınacaktır. Bu nedenle kayıp elektriğin ne kadarı kaçak ve teknik olduğunu 38 milyon abonenin tüketiminden ayırt edebiliriz. Kayıp-kaçak bedeli ulusal bazda hesaplanmaktadır. Burada şahsi düşüncem bölgesel olarak belirlenmesidir. Bir sonraki uygulama döneminde belki bölgesel uygulanabilir. Devlet, Doğu’da elektriği belli bir oranda sübvanse ediyor. Bu yatırımların gerçekleşmesi ve oturması zaman alacak. Ama inanın bu konuda gerekli bedeller ödeniyor. Bu kayıp dağıtım bedelleri; su, doğalgaz ve vergilerde bile ödeniyor. Ama söz konusu elektrik faturaları gündemde olmasının yorumunu size bırakıyorum. Sayacın ekonomik ömrü 10 yıldır. 10 yılı dolduran sayaçlardan elektrik tüketilmesi halinde 1000 TL ceza ödeniyordu. Yani sayacın mülkiyeti devletindi. Şimdi ise sayacın mülkiyeti de özelleşti. Dağıtım bedelleri AB mevzuatı gereği 5 başlığa ayrılmıştı. Şimdi mevzuat değişti. Bu başlıklar toplandı. Normalde zam hiç zam yapılmadı. Ancak bu başlıklar tek kalemde toplanınca zam gelmiş gibi lanse edildi” diye konuştu. 

Antalya Gazete Bir