Nermin çiviciler: Kat irtifakından kat mülkiyetine!
Bir mala; birden fazla kişi, belli hisselerle malikse; paylı (müşterek) mülkiyet söz konusudur. Müşterek mülkiyette mal fiilen bölünmemiştir. Her paydaş, her yere payı nispetinde ortaktır
Kat mülkiyeti bu genel kurala uymayan özel bir mülkiyet türüdür. Malikin, anayapının bulunduğu arsada belirli bir arsa payı bulunmasına karşın, üzerindeki yapının bağımsız bölüm veya bölümlerinde diğer paydaşlardan bağımsız bir mülkiyet hakkı söz konusudur.
Kat mülkiyetinin söz konusu olması için yapının bitmiş olması gerekmez. Malikler, ileride yapılacak binadaki bağımsız bölümlerin kime ait olacağını kararlaştırabilir ve bu anlaşmayı kat irtifakı kurarak resmileştirebilierler. Bina tamamlandıktan sonra kat irtifakı tapuları, kat mülkiyetine dönüşür. Tamamlanmayı gösteren resmi belge, yapı kullanma izin belgesi (iskan ruhsatı) olarak adlandırılır. Bu belge , belediye sınırları içinde belediye, bunun dışında valilikler tarafından verilir.
Eski Uygulama
Yakın zamana kadar yapı müteahhidinin vergi ve sigorta borcu olması halinde, bu belgenin alınması mümkün değildi. İnşa halindeki bir binadan mülk edinen vatandaş dürüst bir müteahhide rastlamamışsa, ya kendine ait olmayan borcu ödemek ya da yıllarca iskansız binada oturmak zorunda kalıyordu. İskan olmayınca elektrik, su, gaz aboneliklerini yaptırılamıyor, şantiye elektriğinin pahalı olması bir yana voltaj değişiklikleri elektrikli cihazlarda ciddi hasarlara yol açıyordu. Elbette bu durum mülkün fiyatını da negatif yönde etkilemekteydi.
İmar Kanunu Değişikliği
İmar kanununda bir yıl kadar önce yapılan değişiklikle, bu uygulamaya son verildi. Artık yapının mevzuata uygunluğunu denetlemekle görevli fenni mesulleri, yapı sahibi ve resmi ilgililerinin imzalayacakları bir tutanakla, yapının usulüne uygun olarak bitirildiği tespit edildikten sonra, iskan izni veriliyor. Bunun için malikin talebi yeterli.
Değişiklikten henüz ne yüz binlerce ev sahibinin,hatta ne de birçok belediyenin haberi var. Vatandaşlar yapı kullanma izni almak için belediyelere başvurduğunda kendilerinden hala vergi ve sigorta ilişiksizlik belgesi istendiği oluyor. Oysa inşaatın tamamlanma tarihi ne olursa olsun, belediyelerin vatandaştan böyle bir belge talep etmeye hakkı bulunmuyor.
Kat Mülkiyeti Kanunundaki Değişiklikler
Ender de olsa bazı binalarda kat irtifakı kurulmuş ve yapı kullanma izin belgesi alınmış olmasına rağmen bürokrasi nedeniyle kat mülkiyetine geçilmemiş olabiliyor. Yapılan değişikliğe göre, kat mülkiyetine geçiş artık, deprem sigortası poliçesi (DASK) dahil hiçbir belge aranmaksızın kendiliğinden gerçekleştirilecek.
Zaten kanunun yürürlüğe girdiği Haziran 2009 tarihinden itibaren, idare yapı kullanma izin belgesini verdiğinde altmış gün içinde durumu ilgili tapu idaresine bildirecek. Bundan sonrası ilgili tapu müdürlüğünü sorumluluğunda.
Sonuç olarak, henüz bitmemiş ya da bitmiş ama iskanı alınmamış bir mülk edinirken, yapacağımız sadece inşaatın ruhsata uygunluğunu denetlemekten ibaret. Unutmayalım ki iskansız bina demek, kurallara uygun olarak yapılıp yapılmayacağı/ yapılmadığı bilinmeyen bina demektir.
Eğer iskansız bir mülkü banka kredisi kullanarak alıyorsanız projeye uygunluk, kredi tutarına esas olacak ekspertiz işlemi sırasında zaten incelenecektir. Bunun dışındaki hallerde de inşaatın, verilen izinlere uygun yapılıp yapılmadığının belirlenmesi her zaman olanaklı. Uzmanı tarafından basit bir işlemle tespiti mümkün olan bu inceleme, bizi ileride çıkması muhtemel pek çok sorundan koruyacaktır.
Haftaya kadar
Sağlıcakla Kalınız.
Nermin çiviciler/Milliyet Emlak
