15 soruda kat mülkiyetine geçiş!

Emlak vergisi tahsilatını hızlandırmak ve buradan elde edilen geliri artırmak amacıyla hükümet kat irtifaklı tapuların kat mülkiyetine çevrilmesi için bir yasa çıkardı. 28 Kasım'a kadar kat irtifakı tapusunu kat mülkiyetine dönüştürmeyenlere 1000 lira ceza kesilecek

Kat mülkiyeti tapusu alabilmek için binanın iskânlı olması şart. İstanbul'da binaların yüzde 70'i iskânsız. Daire sahipleri bireysel olarak iskân başvurusu yapamıyor. İskân işlemleri sadece müteahhitin elinde olan belgelerle yapılabiliyor. Binlerce binanın müteahhidi şirketini kapatmış ya da vefat etmiş olduğundan müteahhidi ve bu belgeleri bulmak hiç kolay olmayacak.
İskân alma imkânı olmayan binlerce kişi mecburen 1000 lira cezayı ödemek zorunda kalacak. Ama 1000 lira cezayı ödeyerek kurtulmak da mümkün olmayacak. Yasa, ceza ödense dahi kat mülkiyetine geçişi zorunlu kılıyor. Ancak 1000 liralık cezanın bir kere mi, her yıl mı ödeneceği yönetmelikle belli olacak. İskân alma imkanı olmayan binalarda kat mülkiyetine geçemeyenlerin ceza ödemek zorunda kalmasının, vergide adil olma ilkesiyle çeliştiği ileri sürülüyor.
Taşınmaz Değerleme Müşavirlik (TADEM) Yönetim Kurulu Başkanı ve emekli tapu müdürü Ali Çetin Önder, bu durumda hükümetin bir iskân affı çıkartmak zorunda kalabileceğini söylüyor. Kat mülkiyetli tapuya geçiş hakkında merak edilenleri Önder'e sorduk. Aldığımız yanıtlar şöyle:

Emlak vergisini artırmak için kat mülkiyeti getirildi
Kaç çeşit tapu var?
-  İki tür tapu var: Kat irtifaklı ve kat mülkiyetli.
Aralarındaki fark nedir?
-  Kat irtifaklı tapu, arsa tapusu olarak bilinir. Konutun ya da işyerinin metrekaresi değil, konut/işyeri başına düşen arsa miktarı yazılır. Daire; arsa, bağ, bahçe, tarla olarak görülür.
Kat mülkiyetli tapuysa, iskân alındıktan sonra konutun ya da işyerinin özelliklerinin yazıldığı tapudur. Bu tapuda konut/işyeri, bağımsız bölüm olarak yazılır. İskân alınınca kat mülkiyeti tapusuna geçmek gerekir.
Devlet kat irtifaklı tapuları neden kat mülkiyetine dönüştürme kararı aldı?
- Kat irtifaklı tapular emlak vergisinde bedel kaybına neden oluyordu. Örneğin kat irtifaklı binalarda vergi 10 liraysa, kat mülkiyetine geçildiğinde aynı binadan 100-200 lira emlak vergisi alınabiliyor.
Kat irtifaklı tapular neden zamanında kat mülkiyetine dönüştürülmüyor?
- Genelde projeye aykırı işler yapıldığı için iskân ruhsatı almak mümkün olamıyor ya da emlak vergisinden kaçınmak için iskân ruhsatı alınmıyor.

Binanın iskânı varsa kat mülkiyetli tapu kolay
Kat irtifaklı tapuyu kat mülkiyeti tapusuna dö-nüştürmek için ne gerekiyor?
- Gerekli belgelerle belediyeden iskân alınmalı.
Kat irtifaklı tapu sahipleri iskan alabilir mi?
- Binanın iskânı varsa, bina yöneticisi bütün dairelerin belgelerini toplayıp tapuya verecek. Cins tashihi yapılarak kat irtifakı kat mülkiyetine dönüştürülecek.
Cins tashihi için ne tür belgeler isteniyor?
- Belediyeden izin yazısı alınacak. Bu yazıyla Kadastro Müdürlüğü'ne gidilecek. Kadastro Müdürlüğü mülkü paftasına işleyecek. Daha sonra Tapu Müdürlüğü'ne gidilerek bina olduğu tescil edilecek.
Cins tashihi yaptırmak kaç liraya malolur?
- Döner sermayeyle birlikte toplam 250 lira masrafı olur. Bir de Doğal Afet Sigortası yapılması isteniyor.
Bireysel olarak iskân       almak mümkün değil
Binanın iskânı yoksa, daire sahibi bireysel olarak iskân çıkartabilir mi?
- Bireysel olarak iskân alabilmek mümkün değil. İskânı alabilmek için sadece müteahhitte olan belgelerin ilgili idarelere verilmesi gerekiyor. Müteahhit şirket kapanmış, şirket sahibi ölmüş olabilir.
Bu durumda olanlar ceza ödeyecek mi?
- Evet, ya 1000 lira ceza ödeyecekler ya da devlet iskân affı çıkaracak. Nasıl ki 1957'den önce yapılan bütün binalar iskânlı kabul edildiyse, yine bir tarih saptanarak `bu tarihten önce yapılanlar iskânlıdır' denilecek.
Bireysel olarak iskân alma imkânı olmayanlar, kat irtifaklı tapudan kat mülkiyetine nasıl geçecek?
- Geçemeyecek. Ve ceza ödemek zorunda kalacak.
Kat mülkiyeti tapusuna geçenler, eskisine göre ne kadar fazla emlak vergisi ödeyecek?
- Vergideki artış oranı yüzde 300'den aşağı olmaz. Ödenecek vergide dört-beş kat artış olur.
Bu durumda ceza ödemek daha cazip gelebilir...
- Evet bu konuda Vergi Konseyi'ne rapor vererek vergi oranlarının düzeltilmesini talep ettik.
1000 liralık ceza dışında bir müeyyide olacak mı?
- Ceza ödeyip de kurtulmak yok. Mecburen kat mülkiyetine geçilecek.

Katları bölünerek daire yapılan yalıların durumu
Müstakil bina olarak inşa edilen ancak daha sonra tadilat yapılarak içinde farklı daireler oluşturulan yalıların durumu ne olacak?
- 1957'den önce inşa edilenler zaten iskanlı kabul ediliyor. Bu tarihten sonra tadilat yapılarak içi ayrı dairelere dönüştürülmüşse, bu tadilatın öncelikle Anıtlar Kurulu ve belediyeden onaylatılması gerek. Onaylıysa zaten kat mülkiyeti var demektir. Yalılarda kat irtifakı olmaz. Yani 28 Kasım'a kadar olan konu onları ilgilendirmiyor.
(Milliyet)

Konuyla ilgili basında yer alan diğer haberler

'Tapu değişimi için yeni düzenleme yapılmazsa kaos olur'  
 
Tapularda yer alan "kat irtifakı" ibaresinin 28 Kasım 2009'a kadar "kat mülkiyeti" şeklinde değişmesi zorunluluğu, yapı sektöründe yılların ihmalini gün yüzüne çıkardı. Emlakçılar ve müteahhitler, yapılan düzenlemenin bu haliyle kaosa sebep olacağını belirtiyor. Kat mülkiyetine geçmek için iskân izni alınması gerekiyor.  
  
İskân için binayı yapan müteahhidin eğer vergi ve SSK borcu varsa bunu tapu sahibinin ödemesi zorunlu tutuluyor. Tüm İnşaat Müteahhitleri Federasyonu Başkanı Tahir Tellioğlu, müteahhidin kişisel borcunun tapu sahiplerine yıkılmasının kanunun uygulanmasında büyük engel oluşturacağına dikkat çekti. Tellioğlu, söz konusu borçların amme alacağı çerçevesinde müteahhitten tahsil edilmesi gerektiğini belirtiyor. Tellioğlu'na göre kanunda gerekli düzeltmeler yapılmazsa tapu sahipleri büyük sıkıntı yaşayacak. İstanbul Umum Emlak Komisyoncuları Odası İkinci Başkanı Nizamettin Aşa da mevcut düzenlemeyle tapu sorununun çözülmeyeceğini, hatta sıkıntının daha da büyüyeceğini belirtiyor.

Zaman'ın dün 'Tapudaki kelime değişikliği ev sahiplerine pahalıya mal olacak' başlığıyla manşetten duyurduğu haber, geniş yankı buldu. Haberde tapuların kat irtifakından kat mülkiyetine çevrilmesini öngören kanunla ilgili ev sahiplerinin yaşadığı mağduriyet masaya yatırılmıştı. Tüm İnşaat Müteahhitleri Federasyonu Başkanı Tahir Tellioğlu, 50 yıldır bu binaların yapılmasına izin verildiğini, şimdi ise kanun çıkarılarak iskân istendiğini vurguluyor. "Asıl gereken, bütün yapıların iskânlı olmasıdır." diyen Tellioğlu, "Yıllarca iskânı, hatta ruhsatı olmayan yapılara müsaade edildi. Ruhsat almış, binayı fizikî olarak bitirmiş ama iskân belgesi almamış. Bir de inşaat ruhsatı bile olmayıp belediyede kaydı bulunmayan binalar var. Bunlara, belediyeler ve valilikler gibi kamu idaresi müsaade etti." şeklinde konuştu. Türkiye'deki konutların yaklaşık yüzde 60-70'inin iskânı bulunmadığını, bunların yüzde 10-15'inin de ruhsatının dahi olmadığını belirten Tahir Tellioğlu, şunları söyledi: "Devlet bunlara elektrik, su vermiş, kanalizasyonu bağlamış. Bir düzenlemeyle tapu tahsis belgesi vermiş. Bu belgeyle kendisine göre beyanname de düzenliyor. Bunu kısmen kanuni olarak kabul etmişsin, şimdi de iskân istiyorsun. Adamın ruhsatı yok ki iskân getirsin." Tellioğlu'na göre tapuların kat mülkiyetine dönüştürülmesi isteniyorsa bunun için eylem planı ortaya koymak gerekiyor. Tellioğlu, Türkiye'deki yapıların yüzde 60'ının iskânı yokken bu düzenlemeyle sonuca gitmenin zor olduğuna dikkat çekiyor.

İstanbul Umum Emlak Komisyoncuları Odası İkinci Başkanı Aşa da mevcut düzenlemeyle tapuların büyük bölümünün değişemeyeceğini belirtiyor. Yeni ve farklı bir düzenlemenin şart olduğunu anlatan Aşa, tapu sahiplerinin şu anda ne yapacağını bilemez durumda olduğunu kaydediyor. İstanbul'da tamamı iskânsız olan bölgeler bulunduğunu söyleyen Nizamettin Aşa, "Bu konu, ancak kapsamlı bir imar affıyla çözülür. Af olsa bile yapanın yanına kâr kalacak şekilde olmamalı. İki kat imarlı arsasının üzerine dört katlı daire yapan, bunun cezasını mutlaka ödemeli. Yeni dönem için de çok ağır müeyyideler koyulmalı." diye konuştu. (Zaman)
 
Tapu değişimi ne kadara mal olacak?