Ali Babacan yüzde 10'luk elektrik zammı hakkında konuştu
Ekonomideki her dalgalanmanın, krizin, ya da iktidar değişikliğinin ardından vergi borcu affı, ceza affı, sigorta prim borcu affı, hatta kredi kartı borçlarına af...
Türkiye son 10-15 yılda bu tür örnekleri fazlasıyla yaşadı.
Ve şimdi de Türkiye küresel ekonomik krizin, yakıcı, yıkıcı etkilerini fazlasıyla yaşadı. İnsanlar işini kaybetti, gelirini kaybetti. Şirketlerin mali yapıları bozuldu, borçlar birikti. Bu arada vergi ve sigorta borçları da büyüdü. İşte bu ortamda yine hükümetten, siyasetten af beklentileri yoğunluk kazanmaya, konuşulmaya başladı.
Edinburg'da yapılan G-20 toplantısı dönüşünde uçakta Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ile sohbet ederken bu beklenti ve talepleri de sorduk. Babacan'ın yanıtı son derece net ve çarpıcı oldu:
"Artık af olmaz. Maliye, ödeme güçlüğü çekenlere yeniden yapılandırma yapıyor. Mükellef gelip müracaat ettiğinde borcu yeniden yapılandırıyor. Gecikme faizini yüzde 2.5'tan yüzde 1.95'e düşürüyoruz. Ama af kesinlikle yok. Aynı şekilde sigorta prim borçları için de bu uygulama yapılabilir ama af yok. Devletin alacağıysa bunda af yok. Adil de değil. Ödemeyenle ödeyen arasındaki farkı korumanız lazım. Biri krizin en önemli zamanında gitmiş ödemiş, diğeri ödememiş. Bunu affederseniz olmaz. Adalet duygusu zedelenir..."
Ekonomi konuşurken Babacan'ın tekrar tekrar altını çizdiği nokta, güven ve adalet duygusunun zedelenmemesi oldu. Ayrıca, ekonomide, siyasi kaygılarla, günü kurtarma mantığı ile popülizme sapılmayacağı konusunda da kararlı olduklarını, geçmişin hatalarının tekrarlanmayacağını söylüyor Babacan.
Elektrik tarifesine yapılan yüzde 10'luk son zamla ilgili yakınmalar konusundaki soruyu yanıtlarken de ekonominin gereği ne ise onu yapma konusundaki kararlılığa vurgu yaptı Babacan.
İşte Babacan'ın elektrik zammı sorusuna yanıtı:
Elektriğe yapılan yüzde 10 zam çok yüksek değil mi?
- Elektriğe 5 yıl zam yapmadığımızı hesap etmiyorsunuz. Enerji KİT'lerinde durum vahimdi. BOTAŞ, doğalgazı ithal ediyor, KDV'yi Maliye'ye ödemiyor. Niye? Fiyatı düşük tutmak için. 7.5 milyar lira KDV borcu birikmiş. Nereden çıktı bu borç? Fiyat düzenlemesinden. TEDAŞ, EÜAŞ, TETAŞ; hepsi birbirine bağlı. Enerji üretenlere 2.5 milyar borç birikmiş. Üstelik yüzde 2.5 faizle büyüyor bu tutar. Fiyatı düşük tutalım ama her ay enerji KİT'leri 300 milyon lira içeride, yani zararda. Bu, sürdürebilecek durum değil. Dayanılır bir şey değil. Yüzde 10 zam yapılmasa enerji KİT'leri 1990'ların kötü yapısına dönecekti. Yüzde 10 zam, aylık 300 milyon liraya ulaşmış enerji KİT'lerindeki zararı başa baş noktaya yaklaştırmak için yapıldı. Buna rağmen sorunu tamamen çözmek mümkün değil. Fiyatları aşağıya çekersen halk omuzlarda taşır. Ama bunun acısı bir yerde çıkar. Bizim politikamız o değil. Ekonomiyi gerçeklere dayandırmak lazım. Başbakanımıza arz ettik, hemen yüzde 10'un onayını verdi.
Enerji KİT'lerindeki ayarlamadan amaç Hazine'ye kaynak aktarmak değil, zarar etmesinler, maliyetlerini karşılasınlar yeter. Ama ithal ettiğin gazın KDV'sini Maliye'ye ödemezsen doğru olmaz...
Özetle Babacan, bundan sonra "ekonominin gereklerinden taviz yok" diyor. Maliye politikasının sıkılaştırılacağını söylüyor.
Ama en geç 2011 yılı Temmuz ayında Türkiye seçime gidecek. O nedenle 2010 her bakımdan kritik bir yıl. Yerel seçimler öncesinde bile maliye politikasını gevşeten hükümet acaba bu kez katı tutumunu devam ettirebilecek mi?
Babacan'a göre evet, ettirecek..
Hikmet Bilâ/Vatan
