AVM'yi erken kapatmak bakkalı kurtarmaz!
Türkiye'deki AVM sayısı henüz 50'yi bile bulmamışken bu konuyu tartışıyorduk. ‘AVM'ler kent dışına çıksın mı?', ‘Pazar günleri kapansınlar mı?'
Aradan geçen zamanda AVM sayısı 222'ye ulaştı. Bu merkezlerde çalışanların sayısı ise 400 bini buldu. Yerli ve yabancı onlarca işadamı, milyonlarca doları bu işe yatırdı. Yine çok sayıda girişimci, mevcut yasalara güvenip, bu mekanlarda mağaza açtı.
AVM'YE HAKSIZLIK DEĞİL Mİ?
Üstelik yatırım atağı devam ediyor. Türkiye'nin dört bir yanından toplanan veriler, AVM açılışlarının 2010 yılında devam edeceğini ortaya koyuyor. Ekonomist dergisindeki arkadaşlar, Edirne'den Erzurum'a, Türkiye'yi taramışlar. 2010 yılında tam 60 AVM açılacakmış. Bu şu anlama geliyor: AVM sayısı 2010 sonunda 282'ye ulaşacak.
Ortalama bir AVM'nin, 1000 ile 4000 kişiye istihdam sağladığı hesaplanıyor. Bu yaklaşık 60 bin kişiye iş olanağı anlamına geliyor. İşsizliğin yüzde 13'lere ulaştığı, yeni ve büyük şirket kuruluşlarının olmadığı bir dönem için önemli bir rakam... AVM bir sektör haline gelmiş ve milyonlarca dolar yatırılıp, binlerce kişiye iş sağlamışken, ‘bakkalları' kurtarma gerekçesiyle, ‘pazar günü kapatalım' yaklaşımı biraz anlamlı gelmiyor.
ANLAMLI ÇÖZÜM BULUNMALI
Pazar günü kapatılacak birkaç saatle, bakkalların kurtulacağını düşünmek biraz hayalcilik olmaz mı? AVM'ler erken kapatıldığında, insanlar bakkallara mı hücum edecek? Cadde üzerindeki büyük marketler, sokak aralarındaki ‘indirim marketleri' (Şok, Diasa ve BİM gibi) ne olacak? Bence ‘kapatmak' ya da ‘yasaklamakla' bir yere varılmaz. Bakkalları geleceğe taşıyacak, gerekirse de eğitimi kapsayan yeniden yapılandırma programı uygulanmalı... Gerekirse esnaf odaları ve hükümet, çeşitli finans olanaklarını da devreye sokup, ayakta kalmalarını sağlayıcı önlemler almalı. Onlara yeni tüketici davranışlarından para yönetimine, perakendecilikten müşteri yönetimine, çeşitli alanlarda eğitim vermeli.
Yoksa, kimse, ‘Bugün AVM erken kapandı, biraz bakkaldan alışveriş yapayım' demez. Ayrıca, ciddi istihdam ve katma değer yaratan AVM'leri de ‘öcü' gibi göstermekten de kurtulmuş oluruz. Ben bir ‘bakkal dostuyum'. Alışverişin bir kısmını mutlaka bakkaldan yaparım. Ama onları yaşatmanın yolunun da AVM yasağından geçmediğini biliyorum.
M.Rauf Ateş /Posta
