Çin'de her yıl 2 milyar m² inşaat yapılıyor

1970'lerde bir şehir efsanesi vardı. Rakibi Pepsi'nin SSCB'ye girmesine karşılık olarak Coca Cola başkanının ‘Her Çinli'ye bir şişe Cola satsak sırtamız yere gelmez' diye Kızıl Çin pazarına gözünü diktiği söyleniyordu. O yıllarda Çin'in nüfusu (Mao'nun popülist politikalarının da etkisiyle) hızla milyara yaklaşıyordu.

40 yıl sonra bugün, nüfusu 1,3 milyarı geçen, dünya ekonomisine süratle engetre olan ve hızla zenginleşen Çin, mal ve hizmet satan her şirketin rüyalarını süslüyor. Herhalde inşaat malzemesi üreticileri için de Çin bir cennet olsa gerek, çünkü Çin'de her yıl 2 milyar m2 inşaat yükseliyor. (Dünya inşaat sektörünün yıllık üretiminin 4 milyar m2 olduğu tahmin ediliyor. Demek ki bunun yarısı tek bir ülkede, Çin'de inşa ediliyor.) Bu inşaatın yüzde 57'si konut; altyapı yatırımlarının payı sadece yüzde 27. Çin hükümeti spekülasyonu önlemek ve altyapı eksiğini kapatmak için bu eğilimi tersine çevirmeye hazırlanıyor: Önümüzdeki 2 yılda devletin inşaat yatırımları için ayırdığı 585 milyar doların (936 milyar TL) yüzde 85'i altyapı için harcanacak.

20-30 yıllık projeler 2 yıla sığdırıldı

Çinli yetkililer söz konusu yatırım programını ‘hayalci' bulanlara, Mayıs 2008'de Siçuan bölgesinde meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki depremi örnek gösteriyorlar. Binlerce evin yıkıldığı, altyapının tahrip olduğu ve 80 binden fazla insanın öldüğü depremin ardından hükümet yine böyle hızlı ve iddalı bir ‘yeniden inşaat' planı açıklamıştı. 2 yıl sonra bu programa ‘fazlasıyla uyulduğu' söyleniyor. Depremin merkez üssü olan ve en çok zarar gören 670.000 nüfuslu Duçyangyan kenti belediye genel sekreterinin verdiği bilgiye göre, program kapsamındaki 1.028 projenin 823'ü tamamlandı: “3 yıllık proje 2 yılda tamamlandı. İnşa edilen veya elden geçirilen konutlar, yollar, normal zamanda 20-30 senede tamamlanacak projeler” diyor.
Kentler kanserli hücre gibi yayılıyor

Çin inşaat sektörünün büyüklüğü ve hızı başdöndürücü olabilir ama... uzmanlar Çin kentlerinin yayılmasından endişeli. Çin Sosyal Bilimler Akademisi'nin 2009 tarihli bir raporuna göre, 2001-2007 yılları arasında Çin kentlerinde nüfus yüzde 30 artarken, kentlerin yüzölçümü yüzde 70 arttı. Bu ‘anormalliğin' sebebinin emlak spekülasyonu ve fiyatlardaki aşırı yükselme olduğu söyleniyor.

Çin Hükümeti, emlak spekülasyonunu önlemek için yasakçi önlemlere başvuruyor. Mesela, Pekin Belediyesi (tek çocuk politikasından sonra) ‘her aileye bir konut' sınırlaması getirdi. Pekinliler, kullandıkları konutun dışında tek bir taşınmaz, onu da zorlaştırılmaş şartlarla (en az yarısı peşin ve en yüksek kredi faiziyle) satın alabiliyorlar. (Kaynak: Les Echos)
Hürriyet Emlak