29 / 03 / 2024

Dolar ve yenle borçlanan zorda!

Dolar ve yenle borçlanan zorda!

Değerli TL'ye güvenip, döviz cinsinden borçlananları kriz çarpınca 2 yıldır yapılan ödemeler faize gitti



En zararlı çıkanlar Japon Yeni cinsinden borçlananlar olurken, Avrupa'daki krizin vurduğu Euro Türkiye'deki en kazançlı çıkılan dövizle borçlanma türü oldu.
 
Vatandaşın küresel kriz öncesi değerli TL'ye güvenerek, döviz cinsinden aldığı kredilerinde en büyük zararı Japon Yeni yazdırdı. 2008 yılının eylül ayından bu yana ABD ve Avrupa'nın krizle sarsılmasıyla Yen'e olan talep patlayınca, Japon Yeni Türk Lirası karşısında da yüzde 55 değer kazandı. Yen'in düşük, TL'nin değerli' seyrini koruyacağını varsayarak kredisini yen cinsinden alan vatandaşın, son 2 yılda yaptığı tüm ödemeler faize gitti.

Eylül 2008'de aldığı 100 bin TL karşılığı yen  borcunun, bugüne kadar 658 bin yeni anapara, 1.5 milyon yeni faiz olmak üzere toplam 2.1 milyon yenlik kısmını ödeyen 'yenzede', 100 bin TL için aldığı kredi borcunun tamamını bugün kapatmak istese 143 bin TL'lik yen daha ödemesi gerekecek.

EN BÜYÜK KORKU; KUR
Üstelik çift dipli resesyon senaryolarıyla dalgalanan piyasalarda döviz kurunun nereye gideceği de en büyük korkuları olmaya devam ediyor. Mortgage ile başlayan küresel kriz öncesinde bankacılar ve finançılarm bile konut kredisi kullanırken, TL, Euro ve doları bir kenara bırakıp, tercihi olmaya başlayan İsviçre Frangı da TL faize gitti.
2008'in eylül ayında aldığı 89 bin İsviçre Franklık kredinin bugüne kadar 7 bin 293 isviçre Frangı ana para, 17 bin 17 isviçre Frangı ise faiz olmak üzere 24 bin 310 frangını ödeyebilen vatandaş, bugün kalan borcunu kapatmak istese 132 bin TL'lik ödeme yapması gerekiyor.

EN ŞANLISI EURO'YA GÜVENENLER OLDU

2008'de dövize endeksli kredi kullandırılmasının yasaklanmasına kadar Euro cinsinden tüketici kredisi kullanan vatandaşlar ise en az hasar görenler oldu. Küresel krizden gecikmeli de olsa sert etkilenen
borçlananlar yaradı. 2008'in eylül ayından bu yana TL'nin Euro karşısındaki değer kaybı yüzde 10 ile sınırlı kalınca, Euro ile borç ödeyenlerin de eli rahatladı. Söz konusu dönem içinde 4 bin 738 Euro'su ana para 11 bin Euro'su faiz olmak üzere 58 bin Euroluk borç ödemesi yapan vatandaş, geri kalan borcunu bugün kapatmayı göze alırsa, 114 bin TL karşılığı Euro'ya ihtiyacı var.

DOLAR DA ZARAR ETTİRDİ

Dolarda ise tablo Euro kadar iyimser değil. 2 yıl önce dolar cinsinden tüketici kredisi, kullananlar, şu ana kadar 24 bin dolarlık ödeme yaptı. 2 yıllık bu süreçte dolar kurunun yüzde 27'lik artışı ile zarara uğrayan vatandaş, 100 bin TL'lik kredi borcunu kapatabilmek için halen 135 bin TL değerinde dolara ihtiyacı bulunuyor.

DÖVİZ KREDİLERİNİN YÜZDE 90'l KONUT ALMAK İÇİN KULLANILDI

16 Haziran 2009'de Resmi Gazete'de yayımlanan 32 Sayılı Karar'da yapılan değişiklikle tüketicilere (gerçek kişilere) dövize endeksli kredi kullandırılması yasaklandı. Büyük bir bölümü dolar ve Euro cinsinden olmak üzere 2007 yılının başında 1.6 milyar Türk Lirası olan Türkvatandaşlarının kullanmış olduğu dövize endeksli kredi tutarı, 2008 yılının haziran ayında (küresel kriz öncesi) değerli Türk Lirası'nın etkisiyle 2008'in ekim ayında 3.9 milyar Türk Lirası'nı da aşarak en yüksek seviyesine çıktı.

2008 yılının son çeyreğinde küresel finans krizinin sarsmasıyla, Türk Lirası'nda görülen değer kaybı ve dövizdeki yükselişe, 2009'un haziran ayında getirilen yasak eklenince, hızla gerilemeye başladı. Bu ayın başında da 2.4 milyar Türk Lirası'na kadar düştü..

Sözkonusu dönem içerisinde vatandaşın aldığı dövize endeksli kredilerin yüzde 91 ile en büyük kısmı konut almak için kullanılan kredilerden oluşurken, yüzde 7'sini ihtiyaç, yüzde 2'sini ise taşıt kredileri oluşturdu.

Aylık taksit 1700 TL'yi de geçti

TL'nin yabancı para birimleri karşısında değerli kalmaya devam edeceğini planlıyarak, kredisini döviz olarak alan vatandaş aylık 1045 TL seviyesinde taksit ödeyeceğini düşünürken, dövizdeki dalgalanmayla ayda 1700 TL'yi geçen borç ödemeleriyle karşı karşıya kaldı.

Euro'da aylık fark 119 TL ile sınırlı kaldı

2 yıl önce yen'e güvenip ayda 1045 TL'lik borca giren vatandaş, şimdi 1615 TL'sini yen'e yatırmak durumunda kaldı. kurla yatıp kalkar hale gelen döviz kredisi borçlusu, 1171 TL değerindeki Euro cinsi aylık taksit ödemesi ise 1290 TL'ye ancak çıktı.
Habertürk-Necdet Çalışkan


Geri Dön