29 / 03 / 2024

Gayrimenkul milyarderlerinin miras davaları!

Gayrimenkul milyarderlerinin miras davaları!

Kurucuları hayata veda ettikten sonra başlayan aile içi kavgalar sanayi devlerinin çarklarını durdurdu



Bir zamanlar her biri binlerce kişiye istihdam sağlıyordu. Fakat kurucuları hayata veda ettikten sonra başlayan aile içi kavgalar bu sanayi devlerinin çarklarını durdurdu. Miras paylaşım kavgaları, bazen şirketlerin yok oluşuna kadar giden sonuçlar doğurdu. Bu davalarda kimi hakkı olanın peşine düştüğünü savunsa da davalar hem ailelere, hem şirketlere hem de aile servetlerine ciddi zararlar verdi veriyor.

Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de birçok şirketin yok olmasındaki ya da eski gücünü yitirmesindeki en büyük nedenler arasında miras paylaşım kavgaları geliyor. Bu dünyadan göçüp giden büyük sanayici ve işadamlarının arkasından yaşanan miras kavgaları, ne yazık ki birçok köklü şirketin yok olup gitmesine neden oluyor. Geçmişte Mensucat Santral'den Unimetal'e kadar pek çok şirketin bu nedenle yok oluşuna şahit olduk. Bazı ailelerdeki miras davaları ise filmlere konu olabilecek nitelikteydi. Entrika hatta cinayeti getiren miras davaları bile oldu.

Aile şirketleri oldukça, miras paylaşım davaları bitmeyecek gibi görünüyor. Zira günümüzde de birçok aile, şirket ya da mal paylaşımı için bu tarz davalarla haber oluyor. Tatlıcı, Yalçın, Uzel, Matraş, Üzümcü ve Malki aileleri son dönemde isimlerini yeni miras davalarıyla duyduğumuz ailelerin başında geliyor.

Geçmişten örnekler çok

Miras davaları, birçok aile fertlerinin arasına kara kedi gibi giriyor. Bazen paylaşım tarafları mudu ederken, çoğu dava sonucunda şirkeüer bölünüyor, aile fertleri birbirleriyle görüşmeme karan alıyor. Davaların yok ettiği şirkeüer hatta cinayete neden olan miras paylaşımlarını da geçmişte gördük.

Örneğin Mensucat Santral gibi sadece Türkiye'nin değil dünyanın sayılı entegre tekstil fabrikalarından biri, miras kavgası sonucunda tarih oldu.

Öte yandan Mehmet Ata Mermerci ve Sadullah Mermerci tarafından kurulan Akfil ise şirketin asıl beyni olan Mehmet Ata Mermerci'nin ölümüyle yaşanmaya başlayan miras kavgası sonucunda yok olma noktasına kadar geldi.

Bir dönemin Beşiktaş Spor Kulübü Başkanlığını da yapan Mehmet Üstünkaya'nın ölümüyle beraber ortaya çıkan miras kavgası da Üstünkaya'nın sahibi olduğu beyaz eşya ve madencilik şirketlerinin tasfiye edilmesine, gümrük mağazacılık işi yapan Unimetal şirketinin ise büyük hisselerinin Alman Heinemann Grubu'na satılmasına neden oldu. Türk iş dünyası filmlere konu olabilecek miras davalarını da yaşadı. Hatırlanacağı üzere otomotiv, otomotiv yan sanayi ve gayrimenkul sektörlerinde önemli yatırımları olan ve büvük bir ekonomik gücü temsil eden Çiftçiler Ding'in sahibi Tahsin Çiftçi'nin ölün nün ardından 33 varis, vasiyetin ipe için uzunca bir süre uğraş vermişti.

Üzen vefa

Yine, Vefa Bozacısı'nın üçüncü kuşak temsilcisi Yusuf Ziya Vefa'nın trilyonluk mirası şirketin başarı dolu geçmişini gölgede bırakan entrikalar cinayetler zincirine dönüşmüştü. 1994 yılında vefat eden Yusuf Ziya Vefa  ardından bıraktığı o dönem itibariyle 4 trilyon liralık mirası, Vefa ailesinde kanlı bir saplaşmaya neden olmuştu. Miras Vefa'nın eşi Adalet Vefa ve oğlu Cem Vefa'yı birbirine düşürmüş, 2000 yılı Ağustos ayında Adalet Vefa, öz oğlu Cem Vefa'yı öldürtmeye azmettirmekten, oğul Cem Vefa da kiralık katillerden birini öldürmekten yargılanmıştı. Bu yargılanma sonucunda anne Adalet Vefa, suçsuz bulunurken, oğul Cem Vefa 10 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

Tatlıcı'nın ardından

Günümüzde de kurucusunun ölümünün ardından varisler arasında çıkan davalarla adlarını sık sık duyduğumuz şirket ve aileler var. Bunlardan biri de Tatlıcı Ailesi. ABD'de yayınlanan Forbes dergisinin 2006'da yayınladığı dünya zenginler listesinin 27'inci sırasında yer alan Salih Tatlıcı'nın geride bıraktığı yaklaşık 3 milyar dolarlık miras, varislerini birbirine düşürdü. Tatlıcı'nın, mirastan mahrum bıraktığı ilk eşi Bedriye Hanım'dan olma üç oğlu (Ahmet, Mehmet, Ali) ile, bütün mirasını, bıraktığı ikinci eşi Nurten Tatlıcı ile oğlu Uğur Tatlıcı davalık oldu. Zincirlikuyu'daki ünlü Tatlıcı Kuleleri'nin sahibi de olan Salih Tatlıcı'nın tahmini piyasa değeri 3 milyar dolar olan mal varlıklarının tamamına yakını gayrimenkul yatırımları. Türkiye'nin en zenginleri listesinde üst sıralarda yer alan ve bu yıl yaşamını yitiren işadamı Faruk Yalçın'ın ölümü de ilk eşten olan dört çocukla, ikinci eşi Ülkü Yalçın'ı karşı karşıya getirdi.

İkinci eşe dava

Faruk Yalçın'ın ilk eşinden olan İsmail, Ayşe, Osman ve Hatice, ikinci eş Ülkü Yalçın'a "miras dışı bırakma" davası açtılar. Mahkemeye de Faruk Yalçın'ın, eşine mirastan hak talep etmeyeceğine dair imzalattığını iddia ettikleri evlilik sözleşmesini sundular. Faruk Yalçın'ın 1 milyar dolan aşan mal varlığının paylaşımı ile ilgili dava sürüyor.

Türkiye'nin en köklü şirkederinden Matraş Deri'de Hakkı, Orhan, Arif ve Necati Matraş'ın ortak oldukları aile şirketine de miras davası açıldı. Dört kardeşin en küçüğü olan ve geçen yıl hastalıktan ölen Necati Matraş'ın eşi Gülsen Matraş ve küçük oğlu Emre Matraş, amcalarına karşı hukuk mücadelesi başlattı. Matraş Deri'de yıllarca maaşlı çalışan Necati Matraş'ın oğlu ve eşi, Bakırköy Cumhuriyet Savcılığı'na başvurarak 750 milyon dolarlık sermayesi olan şirketten paylarına düşen yaklaşık 187 milyon doların verilmesi için dava açtı.

Sahte belge suçlaması

İZKA kablonun patronu sanayici İbrahim Üzümcü'nün yaklaşık 450 milyonluk mirası, 19 yıl sonra mahkemelik oldu, eşi ve kızı ile oğlu arasında miras kavgası çıkü. Kızı Ülkü Celile Üzümcü ile birlikte hareket eden anne Ayten Üzümcü, sahte belgelerle mirasa konmakla suçladığı oğlu Ümran Güngör Üzümcü'ye üç ayrı dava açtı. Davacılar, oğul Üzümcü'nün İstanbul Kandilli'deki ünlü Kıbrıslı Yalı'sının orta bölümünü (Mabeyin) satıp ABD'ye kaçacağını öne sürüyorlar.

Bursa'da 28 Kasım 1995'te pusuya düşürülerek öldürülen tefeci Nesim Malki'nin mirası da aileyi böldü. Malki'nin eşi Meri ile kızları Melitsa ve Florit Malki, mirasçı olmadığı halde terekede hak istediği iddiasıyla babaanne Matilda Malki'yi dava etti.

Ders çıkaran da var

1878 yılında Rus Savaşı sonrasında Rumeli'den Bursa'ya göç eden Uzel Ailesi'nin arası da miras paylaşım davası nedeniyle bozuldu. Uzel Makine'nin sahibi olan ve şirketi 1977'de holdingleştiren Ahmet Uzel'in 1998 yılında ölümünden sonra başlayan kavga, gün geçtikçe büyüdü. Hatırlanacağı üzere Türkan Uzel, 2003"te, oğullan Önder Uzel ve Serdar Uzel'in birlikte hareket ederek kendisini ve kızı Şafak Kibar'ı şirket yönetiminden uzaklaştırdığı iddiasıyla dava açmıştı. Yargıtay da holdinge kayyum atamıştı. Ardından Ahmet Uzel'in eşi Türkan Uzel, büyük oğlu İbrahim Önder Uzel'e alacak davası açtı. Bu miras paylaşım kavgası sonrasında sessizliğini korumaya çalışan Uzel Holding patronu ibrahim Önder Uzel, geçenlerden enteresan bir açıklama yaptı. Miras kavgası nedeniyle açılan davalarda 500 milyon dolar zarar ettiklerini ifade eden Uzel, şunları söylüyordu: "2003'ten 2009'a geldik. Ailece dünyanın parasını avukatlara, mahkemelere verdik. Şirketimizin zararına baktığımızda yaklaşık 500 milyon dolar. Umarım bizim gibi aile şirketi olan başka holdingler, bizden bu dersi alırlar. Çünkü hakikaten biz çok pahalı bir ders almış olduk."
Ekonomist/Fatoş Bozkuş Lale


Geri Dön