Güngör Uras: Konut satışında 2013'te rekor var!

2013 yılında ülkede 1 milyon 144 bin konut satıldı. Bu rakam bir rekordur. 2012’de 701 bin, 2011 yılında 708 bin, 2010 yılında 607 bin konut satılmıştı. 700 bin satıştan 1.1 milyona tırmanan satış rekor değil ise neye rekor denilir?

Önce bir noktaya açıklık getirmekte yarar var. Bu konut satışlarının bir kısmı ipotekli açık anlatımı ile kredili satış, bir bölümü peşin satış. 2013’te 456 bin konut ipotekle satıldı. Demek ki satışların yüzde 40’ı kredili, yüzde 60’ı peşin para ile yapılıyor. 2012 yılında kredili satılan konut sayısı 270 bin iken, 2013’te kredili satılan konut yüzde 69 artarak 456 bine ulaştı.

İyi de kredili satışta bu 456 bin konutu alanlar nereden kredi buldular? Acaba bu konut satışlarının arkasında bankaların verdiği konut kredileri mi var?

Bankaların konut kredileri toplamı 2009’da 42 milyar TL iken, 2010’da 58.8 milyar TL, 2011’de 73.2  milyar TL, 2012 yılında 85.1 milyar TL, 2013’te 109.8 milyar TL oldu. Yıllık konut kredisi artışı 2011’de 14.4 milyar TL, 2012’de 11.9 milyar TL, 2013’te 24.7 milyar TL.

2013’te 456 bin konutun satışının bankaların konut kredisi toplamındaki bu artış ile finanse edilmesi imkânsız. Demek ki, satıcı kredileri veya alıcıların başka kaynaklardan borçlanmaları önem taşıyor.

Satılanların yarısı yeni konut

Gelelim konut satışlarının yurt içinde dağılımına. Geçen yıl her 100 konut 21’i İstanbul’da, 12’si Ankara’da, 6’sı İzmir’de, 6’sı Antalya’da, 4’ü Bursa’da satılmış.

İstanbul’da 233 bin konut satısı var. 106 bini kredili, 126 bini peşin satış.

Ankara’da 137 bin konut satıldı. 61 bini kredili, 75 bini peşin satış.

İzmir’de 72 bin, Antalya’da 59 bin, Bursa’da 40 bin, Mersin’de 32 bin konut satışı var. Adıyaman’da bir yılda satılan konut sayısı 183, Artvin’de 63 adet.

Son bir soru ve cevap... Acaba 2013’te satılan 1.1 milyon konutun ne kadarı yeni, ne kadarı eski konut?

Bu soruyu cevaplamak güç. Yapı ruhsatlarına ve iskanlara bakarak bir fikir edinilebilir. 2013’ün ilk 9 ayında iskan raporu alan daire sayısı 392 bin. 2012’nin tamamında iskan raporu alan daire sayısı 542 bin. 2011 yılında 557 bin.

Yapı ruhsat sayıları ise 2011’in tamamında 652 bin, 2012’de 745 bin. 2013’ün ilk 9 ayında 591 bin. Bu verilere dayalı olarak yıllık satışların yarısının yeni konutlar olduğu söylenebilir.

Bir soru daha: 2013 ‘de satılan konutların değeri ne olabilir? Konuyu bilenler toplam satış bedelinin 100-120 milyar TL olduğunu tahmin ediyorlar.

Türk halkının parası yok diyenlere, halkımız parasını nereye harcıyor diye merak edenlere ve de Türkiye’de halkın tasarruflarının ne olduğunu öğrenmek isteyenlere duyurulur. (Şimdi anlaşıldı mı bu ülkede ne kadar çok inşaat firması ve ne kadar çok emlak komisyoncusu olduğu?)

Güngör Uras/ Milliyet Gazetesi