Maliye Bakanlığı, belediyelerin ardından Hazine arazilerinin, imar planı yapılmadan küçük sanayi siteleri ile ticaret borsalarına satışına da yasak getiriyor.
Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Başbakanlığa gönderilen Milli Emlak
Genel Tebliğ Taslağı ile Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan
taşınmazların satış işlemlerine ilişkin usul ve esaslar belirleniyor.
Taslak ile konuya ilişkin daha önce çıkarılan tebliğler de, tek başlıkta
toplanarak, uygulamada kolaylık sağlanması amaçlanıyor.
Taslağa göre, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra, küçük
sanayi sitelerine ve Borsa binası inşa edecek Ticaret Borsalarına imar
planı yapılmamış Hazine taşınmazı satılamayacak.
Hazine arazilerinin özellikle küçük sanayi sitelerine devri sırasında
rant kapısı haline getirildiğine dikkat çeken yetkililer, '7 kişi bir
araya gelip kooperatif kuruyor. Sonra da küçük sanayi sitesi kurulacağı
gerekçesiyle aldığı Hazine taşınmazını 100 kişiye satarak, buradan
kazanç elde ediyor. Taslakta bunun önüne geçmeyi amaçlıyoruz. Eğer bir taşınmaz, küçük sanayi sitelerine satılacaksa, bu bölge imar planında
küçük sanayi sitesi alanı olarak yer almak zorunda' dediler.
SİT SERTİFİKASI KULLANIMINA SINIRLAMA
Tebliğ taslağı ile SİT sertifikası kullanımına da sınırlama getiriliyor.
Buna göre, tapuda SİT alanı şerhi bulunan bir taşınmazı satın alan
kişiler, sertifika uygulamasından yararlanamayacak. Bu şekilde bile bile
SİT alanı ediniliyorsa, bu taşınmazlar için düzenlenen SİT sertifikaları
ile girilecek Hazine ihalelerinde, söz konusu sertifikalar ödeme aracı
olarak kullanılamayacak.
Hazine taşınmazlarının satış bedellerinin tahsil koşullarını da
düzenleyen Taslak uyarınca, satış bedelinin taksitle ödenmek istenmesi
halinde, belediye ve mücavir alan sınırları içinde 5 bin YTL, bu
sınırlar dışında da 1.000 YTL'yi aşan satışlar için taksitlendirme
yapılabilecek.
Üst üste 2 taksitin vadesinde ödenmemesi halinde, idare, alıcıdan
borcunu 15 gün içinde ödemesini isteyecek. Ödeme yapılmadığı takdirde
sözleşme feshine kadar giden süreç işletilecek.
HAZİNE TAŞINMAZLARININ SATIŞI
Hazine arazilerinin satışına ilişkin Taslakta yer alan bazı düzenlemeler
şöyle: Üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilmiş Hazineye ait taşınmazlar (Orman vasıflı olup orman, turizmi teşvik ve milli parklar kanunu uyarınca
kesin izin verilmiş, kesin tahsis yapılmış ya da sınırlı ayni hak tesis
edilmiş yerler hariç) ile üzerlerindeki bina ve tesislerin Hazineye
geçmesi gereken kısmı, talep edilmesi halinde doğrudan satılabilecek.
Belediye ve mücavir alan sınırları dışında köy ve mezraların yerleşme
alanı içinde bulunan ve yüzölçümü 5 bin metreye kadar olan Hazine
taşınmazlarının kullanıcıları ile bunların kanunu veya akdi haleflerine
doğrudan satışı yapılabilecek.
Hazine taşınmazları, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu
gereği kurulan vakıflara da doğrudan satılabilecek. Söz konusu
taşınmazın, vakfın amacı dışında kullanılmayacağına dair tapu kütüğüne
şerh konulacak.
Hazineye ait taşınmazlar, kuruluş amaçlarında kullanılmak, ticari
faaliyete konu edilmemek ve imar planında talep edilen amaca ayrılmış
olmak kaydıyla kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlar ile kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarına da rayiç bedel üzerinden doğrudan
satılabilecek. Bu satış talepleri, Maliye Bakanlığınca
değerlendirilerek, sonuçladırılacak.
KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ
Hazine taşınmazlarının küçük sanayi sitesi yapılmak üzere kurulmuş
kooperatifler ile kamu kurum ve kuruluşlarına, ticaret borsalarına,
teknoloji geliştirme bölgelerinde yönetici şirketlere, üzerinde en az 10
milyon dolar karşılığı YTL tutarında ve en az 50 kişiye istihdam
sağlayacak yatırımcılara ve toplu konut üretmek amacıyla TOKİ'ye harca
esas değer üzerinden doğrudan satışı yapılabilecek.
Küçük sanayi sitelerine, imar planlarında bu amaca ayrılmış Hazine
taşınmazları satılabilecek.
Kurulması planlanan küçük sanayinin demirciler, ayakkabıcılar, dericiler
gibi tek bir faaliyet alanına yönelik olması halinde bunun ilgili oda ve
kurumlar nezdinde belgelendirmesi gerekecek. Küçük sanayi sitesi yapımı
için aynı taşınmaza birden fazla talep gelmesi halinde, kamu kurum ve
kuruluşlarına öncelik verilecek. Faaliyet alanın aynı olması durumunda
başvuru tarihi dikkate alınacak.
İmar planı şartı, borsa inşa edilecek yerlere yönelik satışlarda da
geçerli olacak.
En az 10 milyon dolar karşılığı YTL tutarında ve en az 50 kişiye
istihdam sağlayacak yatırımlar için yapılacak satışlarda yatırım
tutarının, talep edilen taşınmazın rayiç bedelinin 3 katından az
olmaması şartı aranacak.
Talep edilen taşınmazın imar planı içinde ancak başka bir amaca
ayrılması halinde talep değerlendirilmeyecek. Birden fazla talepte de
istek sahiplerinin mali yapıları, yatırımın toplam tutarı ve istihdam
sayısına bakılacak.
TOKİ'ye yapılacak satışlarda, taşınmazların imar planlarında toplu
konut alanlarına ayrılmış olması koşulu bulunmayacak.
TARIM ARAZİLERİ
30 Aralık 2002 tarihinden önce Hazineye ait tarım arazilerini
kullananlardan, doğrudan satış hakkından yararlanamamış olanlar veya
bunların kanuni mirasçıları, taşınmazı fiilen kullanmaları ve bu durumun
idarece belirlenmiş olması şartıyla ihale yoluyla satışa çıkarılan tarım
arazilerini öncelikle alım hakkına sahip olacak. Bu hakkın kullanımı
için hak sahibi kişinin süresi içinde defterdarlık veya mal müdürlüğüne
başvurması gerekecek.
Gerek doğrudan gerekse ihale ile satılan tarım arazileri 10 yıl süreyle
tarım dışı amaçlarla kullanılamayacak. Bu husus, tapu kütüğüne yazılacak
ve söz konusu süre sonunda tarım dışı amaçla kullanım da, Tarım ve
Köyişleri Bakanlığından alınacak izne tabi olacak.
BELEDİYELER DEVREDİLEMEYECEK TAŞINMAZLAR
Satılamayacak taşınmazların yanı sıra belediyelere devredilemeyecek
bazı taşınmazlar da taslakta şöyle sıralandı:
31 Aralık 2000 tarihine kadar boş bulunan, bu tarihten sonra ise üzerine
yapı inşa edilen taşınmazlar, belediye ve mücavir alan sınırları dışında
kalan taşınmazlar, mülkiyeti ihtilaflı olan, üzerinde irtifak hakkı
kurulan ve hak süresi dolmayan taşınmazlar, Çevre Kanunu uyarınca tespit edilen içme ve kullanma sularının koruma alanları ile özel çevre koruma bölgelerinde kalan taşınmazlar, hissedarlarından muvafakat alınamayanhisseli taşınmazlar.
Devredilen taşınmazlardan gerekli olan için belediyelerce öncelikle
imar planları veya imar uygulaması yapılacak. Belediyelerce imar planı
ya da uygulaması yapılmadan kadastral parsel üzerinden gerçekleştirilen
satışlarda, satışı yapılan arazinin düzenlemeden önceki yüzölçümünün
yüzde 20'sinin satış bedelinden aynı oranda düşülmek kaydıyla eğitim ve
sağlık tesisleri ile diğer resmi tesis alanları için ayrılabileceğine
dair tapu kütüğüne şerh koydurulacak.
SİT ALANLARINDA KALAN TAŞINMAZLAR
Devletçe dağıtımı yapılan taşınmazlardan SİT alanı olarak belirlenmiş
taşınmazların ilk malikleri ile mirasçılarına, özel çevre koruma
bölgelerindeki 1. derece doğal sit alanı olarak belirlenmiş
taşınmazların maliklerine ve tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra
tapu kaydında sit alanında kaldığına dair şerh bulunan taşınmazları
satın alanlara belge düzenlenemeyecek.
Kültür ve tabiat varlıklarının korunma alanlarında kalan taşınmazlardan
imar planında meydan, yol, park, yeşil alan, otopark, toplu taşıma
istasyonu ve terminal gibi kamu hizmetlerine ayrılmış olanların ilgili
belediyelerce kamulaştırılması gerektiğinden bu taşınmazlar için de
belge düzenlenemeyecek. Aynı şekilde kıyıda kalan taşınmazlar için de
belge düzenlenemeyecek ve trampa yapılamayacak.
İhale komisyonları, gerektiğinde basın ve yayın organlarının satış
işlemlerini izlemesi de dahil, ihalenin rekabet ve açıklık ilkelerine
uygun şekilde yapılması için her türlü tedbiri alacak.