İyimser hava konuta da yansıdı, talep canlanıyor

Küresel malî krizin de etkisiyle uzun süre durgunluk yaşayan konut sektöründen olumlu sinyaller geliyor. Konut kredisi kullanımında artış yaşanırken, inşaat firmaları ve emlakçılardan ev soranların sayısı da çoğalıyor. Şubat ayında 56 milyon TL olan mortgage kredisi, martta 190, nisan ayında ise 300 milyon TL'ye çıktı. İstanbul Beşiktaş'taki İnter Emlak'ın sahibi Rıza Kaymakçı, faizlerin bir miktar düşmesi, fiyatların uzun süredir artmaması ve bazı projelerdeki kampanyalar sebebiyle tüketicilerin baharı da fırsat bilerek ev arayışlarını hızlandırdığını belirtiyor. Kaymakçı, müşterilerin bu dönemde çok peşinat verip az krediyle ev almaya çalıştığına dikkat çekiyor.

Türkiye'de konut satışları genellikle bahar aylarında artış gösteriyor. Bu yıl krize rağmen bu gelenek bozulmadı. Ev hayalini erteleyenler sahaya inmeye başladı. 2009'da önceki dönemlerden farklı olarak tüketicilerin önündeki alternatifler önemli ölçüde arttı. Kriz sebebiyle satışları adeta bıçak gibi kesilen inşaat firmaları sıfır daireler için müşterilere cazip kampanyalar sunuyor. Düşük peşinat ve düşük faizli kampanyaların sayısı hızla artıyor. Talep azlığı sebebiyle ikinci el konutlarda fiyatların önceki yıllara oranla artmaması hatta bazı semtlerde düşmesi tüketiciler için önemli bir fırsat oluşturuyor. İnter Emlak'ın sahibi Rıza Kaymakçı son bir aydır hem daire soran, hem de satın alanların sayısında artış olduğunu belirtiyor. Kaymakçı'ya göre kriz sebebiyle konut talebini erteleyen tüketicilerin ellerindeki peşinat miktarı da arttı. Müşteriler kriz sürecinde fazla riske girmemek için peşinatı mümkün olduğu kadar çok verip az kredi kullanmayı tercih ediyor. Kaymakçı, önlerindeki alternatiflerin çokluğunu fırsat bilen tüketicilerin ev sahipleriyle sıkı pazarlıklar yaptığını belirtiyor. Uzun zamandır müşteri bulamayan ev sahipleri de istenilen fiyata inmek zorunda kalıyor. Faiz oranlarının yüzde 1'lere daha da yaklaşması durumunda satışların daha da canlanacağını belirten Kaymakçı "Şu anda ev fiyatları çok cazip. Ama bu durum ne kadar devam eder kestirmek zor. Çünkü bir hareketlenme başladı. Eğer şartlar daha da müsait hale gelirse fiyatlar mutlaka artar." diyor.

Toplu Konut İdaresi İstanbul Daire Başkanı Niyazi Özdemir de gerek idarenin arsaları üzerinde hasılat paylaşımı olarak gerçekleştirilen gerekse de TOKİ'nin Halkalı'da inşa ettiği konutların satışlarında son aylarda bariz bir hareketlenme olduğunu belirtiyor. Özdemir "Önceden ayda bir-iki satış yapan firmalar şimdi daha fazla konut satıyor. Bu durum TOKİ'yi de olumlu etkiliyor. Yapılan her satıştan  TOKİ  de pay alıyor." diyor.

'Kredi faizinin yüzde 1'e düşmesi zaman alır'

Konut sektöründeki hareketlilik mortgage (tut-sat) kredilerine de yansıdı. Şubat ayında 56 milyon TL olan mortgage kredisi, martta 190, nisan ayında ise 300 milyon TL'ye çıktı. Toplam kredi miktarı Nisan 2009 itibarıyla 37 milyar 658 milyon Türk Lirası'na ulaştı. Bu rakamın yıl sonunda 40 milyar TL'yi aşması bekleniyor. Garanti Mortgage Genel Müdürü Cemil Onaran, tüketicilerde konut edinmede doğru zamanın geldiğine yönelik bir düşünce oluştuğunu belirtiyor. Hem faizlerin düşmesi, hem de konut fiyatlarının bir miktar gerilemesi ve alternatif yatırım araçlarının getirisinin azalmasının konut sektörüne canlanma getirdiğini belirten Onaran "Bankalar yeni kredi vererek hacimlerini büyütme konusunda çok istekliler. Fonlama maliyetleri uygun seviyeye geldiği zaman faizler daha da inecektir." dedi. Onaran'a göre, faiz oranları kısa vadede yüzde 1,30'un altına düşmez. Çünkü fonlama maliyetleri hâlâ yüksek. Bu süreçte faiz oranları bir miktar gerileyebilir.

'Sebze-meyve yarı yarıya ucuzlar'

Bahar gelmesine rağmen sebze ve meyve fiyatlarındaki düşüş sınırlı kalıyor. Tüm Sebze, Meyve Komisyoncu ve Tüccarlar Federasyonu (TÜMESKOM) Başkanı Burhan Er, sebze ve meyve fiyatlarında tarla ürünlerinin devreye gireceğini, bu sayede mayıs sonu haziran başında yarı yarıya düşüşler yaşanacağını bildirdi. Er, yaptığı açıklamada, havaların ısınması, yaz mevsiminin gelmesi ve ürün bolluğu sebebiyle sebze ve meyve fiyatlarında düşüşler gözlendiğini belirtti. Ocak-şubat-mart dönemine göre bazı sebzelerde fiyatların önemli oranlarda düştüğünü ifade eden Er, "Ocak, şubat ve mart aylarında hal çıkış fiyatı 6 lira olan sivri biberin kilosu 60 kuruşa kadar geriledi. Çarliston biberin fiyatı 6-7 liradan 70 kuruşa, taze fasulyenin kilosu da 6-7 liradan 1-1,5 liraya geriledi.'' dedi.

Kış sezonunda kilosu 2 liradan satılan salatalığın 50 kuruşa, 2-3 liradan satışa sunulan patlıcanın 1-1,5 liraya, 8 lira olan çileğin 1-2 liraya, 10-15 lira arasında satılan can eriğin ise 1,5-3 liraya gerilediğini anlatan Er, kilosu 1-1,5 lira olan domatesin satış fiyatında fazla bir değişiklik olmadığını belirtti. Meyve-sebzede her yıl olduğu gibi yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte fiyatlarda gerileme gözlendiğini ifade eden Er, üreticilerin de sebze meyve satışlarından son derece memnun olduğunu belirterek, yağışların fazla olması nedeniyle bereketli bir yıl beklediklerini sözlerine ekledi.
Zaman