Kira geliri ne zaman elde edilmiş sayılır?

Örneğin 2009 yılına ilişkin kira bedellerinin 2009 yılında tahsil edilmiş olması halinde, tahsil edilen kira bedelleri 2009 yılının geliri sayılır. Geçmiş yıllardan kalan kira alacaklarından tahsilat yapılırsa, bu tahsilat, tahsilatın yapıldığı yılın hasılatı sayılır, örneğin 2008 yılının kirasının 2009 yılında tahsil edilmesi halinde, 2009 yılı geliri sayılarak 25 Mart akşamına kadar verilecek gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilmesi gerekiyor.

KİRANIN PEŞİN TAHSİLİ
Bazı durumlarda kiracı, gelecek yıllara ait kira bedellerini de peşin olarak öder. Peşin tahsil edilen gelecek yıllara ait kiralar, tahsil edildikleri yılın değil, ait olduğu yılın hasılatı sayılır ve bu hasılatın ilgili yıllarda beyanı gerekir.

Örneğin, 2009 yılı Mayıs ayında 01.05.2009-30.04.2011 tarihleri arasındaki iki yıllık dönem için aylık 2.000 TL'den kiraya verilen gayrimenkulun iki yıllık kirasının (48.000 TL) peşin tahsil edilmesi halinde, kira bedelinin;

2009 yılına ilişkin olan 8 aylık kısmı (16.000 TL) 2009 yılının kira geliri olarak 1-25 Mart 2010 tarihinde,
2010 yılına ilişkin olan 12 aylık kısmı (24.000 TL) 2010 yılının kira geliri olarak 1-25 Mart 2011 tarihinde,
2010 yılına ilişkin olan 4 aylık kısmı (8.000 TL) ise 2011 yılının kira geliri olarak 1-25 Mart 2012 tarihinde, beyan edilecek.

YARGI KARARIYLA TAHSİL EDİLEN KİRA
Kiracıların kira bedellerini ödememeleri nedeniyle açılan davalar sonucu verilen yargı kararlarına göre tahsil edilen kira bedellerinin, tahsil edildiği yılın kira geliri olarak beyan edilmesi gerekiyor.

Yargı kararlarında, kira bedelinin yanı sıra yasal faiz ödenmesine de karar verilmiş  olması halinde, tahsil edilen faiz geliri menkul sermaye iradı (alacak faizi) olup, tahsil edildiği yılın geliri olarak beyan edilecek.

Beyan edilen kira gelirleri için gerçek gider usulünün seçilmesi halinde, icra kanalıyla tahsil edilen kira bedelleri üzerinden icra masrafları karşılığı kesilen tutarlar, kiraya verilen gayrimenkulun idare gideri olarak indirim konusu yapabilecektir.

Götürü gider yönteminin seçilmesi durumunda ise tahsil edilen kira tutarından, icra masraflarının gerçek tutarı yerine (konut kira geliri istisnasına isabet eden kısım hariç), tahsil edilen kira tutarının yüzde 25'i götürü gider olarak düşülecek.

KİRANIN BANKA ARACILIĞIYLA ÖDENMESİ
1 Kasım 2008 tarihinden itibaren elden kira ödeme devri kapandı. 500 TL ve üzerindeki konut kiraları ile tutar sınırlaması olmaksızın işyeri kiralarının banka veya PTT aracılığı ile ödenmesi gerekiyor. Kiranın banka veya PTT'ye kiralayan adına yatırıldığı tarihte kira bedeli tahsil edilmiş sayılır.

Kira bedelinin kiralayan adına icra dairesine yatırılması durumunda ise kiralayanın bilgisi olması koşulu ile kiranın ödendiği tarihte, kira bedeli tahsil edilmiş sayılır. Kira, kiralayanın onayı ve bilgisi olmadan yatırılmışsa, icra dairesi kiralayana yazı ile tebliğ eder. Bu durumda kira bedeli kiralayanın haberdar olduğu tarihte tahsil edilmiş sayılır.

KİRANIN DÖVİZ OLARAK ÖDENMESİ
Kira bedelinin döviz (yabancı para) cinsinden belirlendiği durumda, kira olarak tahsil edilen yabancı para (döviz), kiranın tahsil edildiği günkü Merkez Bankası döviz alış kuru ile değerlendirilir ve Türk parası karşılığı kira geliri sayılır.

Ortak alanın baz istasyonu olarak kiraya verilmesi
Günümüzde, apartmanların ortak kullanıma mahsus yerlerinin apartman yönetimleri tarafından baz stasyonu kurulması çin GSM telefonlarını şleten şirketlere kiraza verilmesi, sık rast-anan bir durumdur. Apartmanların ortak ;ullanım yerlerinin 3SM telefonlarını işle-en şirketlere kiralanması sonucu elde edilen gelirler de kat malikleri tarafından elde dilmiş kira geliri sallıyor ve "Binaların dış Yüzeylerinin Reklam Panosu Olarak kiraya Verilmesi" başlığı altında yaptığımız açıklamalar doğrultusunda vergilendirilmesi gerekiyor.

Yazlık evin kiraya erilmesi
Yazlık evini bir süre kullanıp, boş kaldığı dönemlerde kiraya verenlerin, tahsil ettikleri kiranın yıllık tutarının bin 600 TL'yi aşması halinde, kira gelirini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edip, gelir vergisini ödemeleri gerekiyor.
Sezgin ÖZCAN - Metin TAŞ / Akşam