Özel orman kurana büyük destek!

ÖZEL ağaçlandırmaya son yıllarda verilen teşvikler meyve vermeye başladı. Özel olarak ağaçlandırılan 80 bin hektarın yarısında gelir getirici meyve ormanları dikildi. 157 TL milyon harcanarak dikilen 40 bin hektarlık meyve ormanlarından yıllık yaklaşık 535 milyon TL gelir elde ediliyor. Çevre ve Orman Bakanlığı, 2009 yılında 80 bin hektarı aşacak özel ağaçlandırmanın 2030 yılına kadar 5 kat artarak 400 bin hektara ulaşmasını hedefliyor. Bu hedefle 2023 yılında meyve ormanlarından kazanç yaklaşık 3.5 milyar doları bulacak.
Mevcut orman varlığı Türkiye'nin toplam yüzölçümünün yüzde 26'sına denk geliyor. Ormanların yüzde 99.9'u ise devletin elinde. Oysa dünya orman varlığının yüzde 24'ü özel ormanlardan oluşuyor. Bu oran Avrupa Birliği ülkelerinde yüzde 61'i buluyor. Fransa'da ormanların yüzde 74'ü, Almanya'da yüzde 41'i, İtalya'da yüzde 60'ı, Portekiz'de yüzde 91'i, İngiltere'de yüzde 60'ı, ABD'de ise yüzde 71'i özel kişi ya da kurumlara ait...
Türkiye'de özel ağaçlandırma çalışmalarına 1986 yılında başlandı. 2008'de 9 bin 256 hektarlık alanda özel ağaçlandırma yapıldı. Bu yıl ise 11 bin 500 hektar alan hedefleniyor. 2008 yılı sonuna kadar özel ağaçlandırma yapılan toplam alan 77 bin 610 hektar oldu. Bugünse bu sayının 80 bin hektarı aştığını hesaplanıyor. 2008 yılı sonu itibariyle gelir getirici türlerin 38 bin, diğer türlerin ise 39.5 bin hektar olduğu tespit edildi. Meyve ormanları kapsamında yaklaşık 9.5 milyon ağaç dikimi yapıldı. Ağaçlandırma Genel Müdürlüğü, cumhuriyetin 100'üncü yılı olan 2023'e kadar özel olarak ağaçlandırılan sahanın bugünkünün 5 katına yani 400 bin hektara çıkarılmasını hedefliyor.

MEVZUATTA DEĞİŞİKLİK
Bozuk orman alanlarında, orman içi açıklıklarda, Hazine arazilerinde, gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetindeki arazilerde yapılan özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolü, özel fidanlık, özel imarihya ve orman fidanlıklarına ait işlemleri düzenleyen Ağaçlandırma Yönetmeliği'nin bazı maddelerinde değişiklikler yapıldı. Ağaçlandırma Genel Müdürlüğü, yayınladığı 19'uncu tamimle özel ağaçlandırmayla ilgili tüm değişiklikleri ve düzenlemeleri tek bir çerçevede toplamış oldu. Buna göre, orman kadastrosu yapılmamış orman alanları yani bozuk orman alanı ya da orman toprağı olarak gösterilen ve verimli orman niteliğinde olmayan yerler özel ağaçlandırma yapılacak alanlar olarak belirlendi. Ayrıca orman kadastrosu yapılan orman alanları, Hazine'nin özel mülkiyetinde bulunan yerler, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler ile sahipli arazilerde tapu senedi ve tapu çapı olan yerlerde özel ağaçlandırma yapılabilecek.

HANGİ TÜRLER YETİŞTİRİLEBİLİR?
Bugüne kadar yapılan özel ağaçlandırmaların yüzde 39'unu şirketler, yüzde 34'ünü köy yönetimleri, yüzde 27'sini ise şahıslar yaptı. Bunların yüzde 64'ü orman alanında, yüzde 33'ü Hazine arazisinde, yüzde 3'ü ise özel mülk üzerinde yapıldı.

Ormanlık alanlarda yapılacak özel ağaçlandırmalarda çam, sedir, göknar, ladin, meşe, akasya, akçaağaç, karaağaç, sofora, ıhlamur, kayın, gürgen, gladiçya gibi asli orman ürünü veren ağaç ve ağaççık türleri ile ceviz, kestane, antepfıstığı, menengiç, sakız ağacı, harnup, kuşburnu, defne, alıç, ahlat, badem, mahlep, jojoba gibi odun dışı orman ürünü veren ağaç ve ağaççık türleri saf veya karışık olarak kullanılabiliyor.

EN ÇOK İLGİ BADEME...
Ayrıca projede belirtilmek kaydıyla ikinci tür olarak tıbbi, aromatik, yumrulu ve soğanlı bitkilerin yetiştirilmesine de izin verilebiliyor. Hazine arazilerinde ve sahipli arazilerde ise tüm bu türlerin yanı sıra zeytin ve alt tür olarak da tarım ürünleri yetiştirilebiliyor.

Gelir getirici meyveli ormanlar antepfıstığı, badem, ceviz, defne, fıstıkçamı, harnup (keçiboynuzu), kestane, menengiç ve zeytin olarak sıralanıyor. Bugüne kadar en fazla badem ağacı tercih edilmiş ve 3 milyon 465 bin 500 ağaç dikildi. Onu 2.7 milyon ağaçla fıstıkçamı, l'er milyon ağaçla da zeytin ve defne izledi. Bu ağaç türlerinden cevizin hektar maliyeti 2 bin ila 2 bin 500 TL arasında değişiyor. Badem ekimi için bu maliyet 4 bin 500-5 bin 500 TL'yi buluyor.

Hangi ürün ne kazandırıyor?
 
 
ZEYTİN
Zeytin başta Ege, Marmara ve Akdeniz bölgeleri olmak üzere Güneydoğu Anadolu'da Kilis-Nizip, Kuzeydoğu Anadolu'da Artvin-Yusuf eli yörelerinde yaygın olarak üretiliyor. Bugüne kadar 4 bin 174 hektar sahada özel zeytin ağaçlandırması yapıldı. 1 hektar alana 100-400 adet zeytin fidanı dikilebiliyor. Türkiye'de 2008 yılı sonu itibariyle toplam 1 milyon 71 bin 78 zeytin ağacı dikildi. Bir zeytin ağacı 10 yaşından itibaren yaklaşık 10 kg zeytin veriyor. 1 kg zeytinin yaklaşık 1 TL değerinde olduğu düşünülürse, yapılan özel zeytin ağaçlandırmasının yıllık geliri 10.7 milyon TL'yi buldu.

CEVİZ
Ceviz, özel toprak ve iklim isteği olan ve sulama şartı bulunan önemli odun dışı orman ürünlerinden birisi kabul ediliyor. Aşılı ceviz fidanlarından yetişme ortamlarına göre değişmekle birlikte genel olarak 4-5 yaşlarından itibaren ortalama biyolojik ömürleri olan 150 yıl sonuna kadar ürün alınabiliyor. 1 hektar alana 100 adet ceviz fidanı dikilebiliyor. Bugüne kadar Türkiye genelinde, 4 bin 913 hektar alana 582 bin 723 adet ceviz ağacı 
dikildi. Bir ceviz ağacı yıllık 30-35 kg kabuklu ceviz veriyor. Bir ceviz ağacından yaklaşık 240 TL (kilo başına 8 TL) gelir sağlanabiliyor. Bugüne kadar yapılan ceviz ağaçlandırmasından 140 milyon TL/yıl gelir sağlandı.

BADEM
Bademin özel toprak ve iklim isteği olmuyor. Badem fidanları 4-5 yaşlarından itibaren ortalama 40-60 yıl olan biyolojik ömürleri sonuna kadar meyve veriyor. Bir hektar alana 400 adet badem fidanı dikilebiliyor. Bir badem ağacı yıllık 5 kg badem veriyor. Bugüne kadar Türkiye genelinde 3 milyon 465 bin 501 adet badem fidanı dikildi. Yine bugüne kadarki badem ağaçlandırmalarından yaklaşık 174 milyon TL/yıl gelir elde edildi.

FISTIKÇAMI
850 metre rakıma kadar bulunan ve geçirgen toprak özelliğine sahip yerlerde doğal olarak
yetişiyor. Bergama ve Aydın yöresinde büyük alanlar halinde, diğer bölgelerde daha küçük ve
dağınık halde bulunuyor. Genel olarak 8-9 yaşlarında meyve vermeye başlayarak 120 yıllık
biyolojik ömrü sonuna kadar ürün alınabiliyor. Bir hektar alana 156 adet fıstıkçamı dikilebiliyor. Bir adet fıstıkçamı ağacından 10 yaşından itibaren 10 kg kabuklu fıstık elde edilebiliyor. Türkiye genelinde 2 milyon 724 bin 276 adet fıstıkçamı dikilirken; bugüne kadar
gerçekleştirilen fıstıkçamı ağaçlandırmalarından 136 milyon TL/yıl gelir sağlandı.

ANTEPFISTIĞI
Antepfıstığı, toprak isteği yönünden fazla seçici olmayan, ancak belli bir soğuklama süresine ve sıcaklığa ihtiyaç duyan, önemli bir ihraç ürünü olarak dikkat çekiyor. Mersin'in Silifke ve Mut ilçelerinde ise daha çok menengiç aşılanarak imar-ihya olarak yapılıyor. Menengiç aşılanıp antepfıstığı yapılmadan kahve, sabun ve yağ olarak da kullanılıyor. Özel antepfıstığı ağaçlandırması olarak 56 bin 222 adet antepfıstığı, 195 bin 655 adet de menengiç fidanı dikildi. Bir hektar alana 400 adet antepfıstığı fidanı dikilebiliyor. Bir adet antepfıstığı ağacından ortalama 8-12 kg kabuklu ürün elde edilebiliyor. Bugüne kadar yapılan antepfıstığı ağaçlandırmasından 4 milyon TL/yıl gelir elde edildi.

KESTANE
Doğal yayılış alanı tamamen Akdeniz rejyonu sınırlan içerisinde kalan, geçirgen ve derin toprakları seven, genel olarak 1200-1500 metre rakımda bulunan türlerden biri. Kestanenin özellikle iklim isteğinin çok fazla olması nedeniyle yetişme ortamı oldukça kısıtlı. Bu nedenle özel kestane ağaçlandırmaları genellikle İzmir-Ödemiş ve Bursa yöresinde yapılıyor. Bir hektar alana 100 adet kestane dikilirken, bir adet kestane ağacından ortalama 25-30 kg ürün elde ediliyor. Özel ağaçlandırma kapsamında bugüne kadar 168 bin 56 adet kestane fidanı dikildi. Piyasada kilosu 4-7 TL arasında alıcı bulan kestanenin özel ağaçlandırmasından 25 milyon TL/yıl gelir sağlandı.

HARNUP (KEÇİBOYNUZU)
Maki bitki örtüsünün tabii bir üyesi olan keçiboynuzu, özel toprak isteği olmayan, kuraklığa dayanıklı kanaatkar bir tür olarak tarif ediliyor. Son dönemlerde özellikle Adana'nın Karaisalı ve Kozanoldukça yaygın olarak özel harnup
ağaçlandırılması yapılıyor. Mersin ve Antalya'nın
Akdeniz'e bakan alçak rakımlarında da tercih edilen bir tür olarak dikkat çekiyor. Bir hektar alana 100 adet harnup dikilebiliyor. Bir adet harnup ağacından ise ortalama 30-40 kg ürün elde ediliyor. Özel harnup ağaçlandırması olarak 204 bin 509 adet harnup fidanı dikildi. Bugüne kadar yapılan harnup ağaçlandırmasından 38 milyon TL/yıl gelir sağlandı.

 
DEFNE
Yine maki bitki örtüsünün tabii bir üyesi olan defne, yaprak ve meyvesinden faydalanılan bir tür. Akdeniz iklimi özelliği gösteren, 400-500 metre yüksekliğe kadar yerlerde yetişebiliyor. Özel defne ağaçlandırması kapsamında, bugüne kadar bin 184 hektarlık alanda 1 milyon 18 bin 707 fidan dikildi. 1 hektar defne sahasından ortalama 5 ton yaprak elde edilebiliyor. 1 kg defne yaprağından 0.5 TL gelir elde edildiği düşünülürse, özel defne ağaçlandırmasından yıllık 3 milyon TL gelir elde edilebilir.

Özel ağaçlandırma çalışması yapmak üzere saha tahsisi talebinde bulunan gerçek ve tüzel kişilerin; orman alanlarında müracaatta bulunacakları sahanın yeri ve mevkisini gösteren
harita veya krokiyle birlikte işletme şefliği, işletme müdürlüğü veya bölge müdürlüklerine başvurması gerekiyor. Hazîne'nin özel mülkiyetindeki yerlerde en son duruma göre düzenlenmiş tapu senedi ve çaplı tasarruf belgesi, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki
yerlerde de müracaat sahasına ait kroki veya harita ile birlikte illerde valiliklere, ilçelerde kaymakamlıklara başvurulabilir. Ayrıca sahipli arazilerde tapu senedi, tapu kayıt örneği ve çaplı tasarruf belgesi (tapu çapı) veya tapu müdürlüklerince onaylı tapuya uygun
 
kroki ile birlikte il müdürlüğüne müracaat edilebilir. Birden fazla kişinin ortak olarak müracaatta bulunması halinde, başvuru dilekçesinde tüm müracaatçıların isim, adres ve imzaları bulunması gerekiyor. Köy tüzel kişiliği adına yapılan müracaatlarda köy kararı aranıyor. Belediye tüzel kişiliklerinde müracaatı, belediye başkanı veya belediye meclisinin yetki vereceği kişi veya kişiler yapıyor. Kamu kurum ve kuruluşlarında müracaat birim amiri veya birim amirinin yetki verdiği şirket, holding, dernek, vakıf gibi diğer tüzel kişiliklerde ise yönetim kurulunun yetki verdiği kişilerce müracaat yapılabiliyor. Yetki belgesi dilekçeye ekleniyor.
 
Meyveli değil de asli türlerde ekim yapılırsa da hektar maliyeti 4 bin TL civarında. Bugüne kadar 80 bin hektarlık alanda yaklaşık 317 milyon TL harcanarak özel ağaçlandırma yapıldı.

ARAZI TAHSİSİ ÜCRETSİZ
Orman alanları gerçek ve tüzel kişilere ücretsiz olarak proje süresi sonuna kadar tahsis ediliyor. Hazine arazileri de köy tüzel kişiliklerine, belediyelere, kamu kurum ve kuruluşlarına, gerçek ve tüzel kişilere 49 yıllığına veriliyor. Sahipli arazilerde özel ağaçlandırma yapan gerçek ve tüzel kişilere arazi vergisinde indirim yapılıyor. Özel ağaçlandırma yapan tüm gerçek ve tüzel kişilerin ön etüt raporu, köy tüzel kişiliklerinin, belde belediyelerinin ve kamu kurum ve kuruluşlarının tüm özel ağaçlandırma projeleri Çevre ve Orman Bakanlığı'nca ücretsiz yapılıyor. Proje süresi boyunca teknik
 
PROJELENDİRME VE YER TESLİMİ
Özel ağaçlandırma amacıyla müracaatta bulunan tüzel kişiliğe sahip şirket ve holdinglerin, faal olduklarına dair ticaret veya sanayi odasından alacakları belgeyi; vakıf, dernek ve tarımsal kalkınma kooperatifle¬rinin faal olduklarına dair yetkili mercilerden almış oldukları belgeyi; diğer tüzel ki-şiliklerinse ilgili mercilerce düzenlenecek belgeyi ve ana sözleşmeleri ile imza sirkü¬lerini müracaat dilekçelerine eklemeleri gerekiyor. Orman alanlarında saha tahsisleri, Orman Genel Müdürlüğü veya bölge müdürlüklerince sonuçlandırılarak izin raporu, 1/25000 ölçekli harita, vaziyet planı ve koordinat özet çizelgeleri ile birlikte il müdürlüklerine gönderiliyor. İl müdürlükleri saha tahsisi yapılan gerçek veya tüzel kişilerden 90 gün içerisinde ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarına ağaçlandırma projelerini onaylatarak il müdürlüğüne teslim etmesi için yazılı tebligatta bu¬lunuyorlar. Projenin verilen süre içerisinde teslim edilmemesi halinde 30 gün ek süre veriliyor. İl müdürlüğü, teslim edilen projeleri 15 gün içerisinde arazide ve büroda inceliyor. Uygun görülen projeler il müdürlüğünce onaylanarak örnekleri bilgi için genel müdürlüğe ve bölge müdürlüğü¬ne gönderiliyor. Saha teslimi; projenin bölge müdürlüğüne ulaşmasından itibaren 15 gün içinde yapılıyor.

HAZİNE ARAZİLERİ TAHSİSİ
Hazine arazilerinde ise il müdürlükleri, Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından ön izin veya ön tahsis yapılan gerçek veya tüzel kişilere ön izin veya ön tahsis süresi içerisinde projelerini ormancılık veya ye¬minli ormancılık bürolarına onaylatarak il müdürlüğüne teslim etmeleri için yazılı teb¬ligatta bulunuluyor. İl müdürlüğü, teslim edilen projeleri 15 gün içerisinde inceledikten sonra uygun bulunması halinde projeyi onaylayarak kesin tahsis veya kiralama işlemi için mal müdürlükleri veya defterdarlıklara ve genel müdürlüğe gönderiyor.

Ege ormanlarına koruma kalkanı
 
Bakioğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Cem Bakioğlu, Ege'deki ormanların korunması konusunda yıllardır çaba
sarf ediyor. Bu çalışmalar, Cem Bakioğlu öncülüğünde 1995'te kurulan Ege Orman Vakfı kanalıyla yapılıyor. Vakıf,  İzmir  Selçuk- Belevi'de f ıstıkçamı özel orman kurdu. Toplam 655 dekar alanda kurulan ormandaki ağaçlar 10 yaşına ulaştı ve bu yıl da hasat edilmeye başladı. Ege Orman Vakfı, Menderes Oğlananası'nda Hazine'den kiraladığı 900 dekar atanda ise zeytinlik kurdu. Gemlik ve Ayvalık çeşidi 30 bin ağaç yetiştirilen bu alandaki zeytinler 7 yaşına ulaştı. Geçen dönemde 48 ton zeytin hasat edildi. Sonra da bunlar 30 bin adet yarım kiloluk sofralık zeytin şeklinde paketlenerek, temmuz ayından itibaren Tansaş mağazalarında doğasever tüketicilerle buluşturuldu. Alınan her yarım kiloluk zeytin için bir fidan dikmeye söz veren vakıf, Şirince'de yanan orman alana 30 bin fidan ekecek.Ege Orman Vakfı, sızma zeytinyağını da bu yıl piyasaya sunacak,
 
Yine sofralık zeytinde olduğu gibi her yarım kiloluk zeytinyağından gelen gelirle iki orman fidanı dikilecek. Ege Orman Vakfı Başkanı Cem Bakioğlu, vakfın tek projede Türkiye'nin en büyük zeytin plantasyonunu kurduğunun altını çiziyor. Bakioğlu, özel ormanlarda "darboğaz" olarak değerlendirdiği iki konuyu ise şöyle açıklıyor: "Özel orman sahiplerine, minimum ölçekte de olsa bir bina yapma izni verilmiyor. Özel orman sahibi bir orman kurduysa içinde yaşamak ister. Ayrıca, zeytin ağaçlandırması sadece Maliye bünyesindeki Hazine arazilerinde mümkün. 2003'ten önce devlet ormanı içinde de tesis edilebiliyordu. TEMA Vakfı'nın 'Zeytin tarım ağacıdır, bu nedenle ormana dikilemez' diye Danıştay'da açtığı dava sonucu bu olanak ortadan kalktı."
Ege Orman Vakfı, yanan ve tahrip olan orman alanlarına de fidan dikiyor. Geçen yıl 905 bin fidan dikti. Bu yıl ise 1 milyon fidan dikmeyi planlıyor. Vakfın kurulduğundan bu yana 7 milyon fidanın ağaç olup ormana karışmasını sağladığını da belirtelim.

Türkiye'nin önde gelen endüstriyel mutfak ürünleri üreticilerinden Öztiryakiler Grubu, 6 yıl
önce zeytinciliğe girdi. Grup, yıllardır atıl duran İzmir Menderes'teki 250 dönümlük arazisine 6 bin zeytin ağacı dikti. Geçen yıl bu zeytinlikten 16 bin ton ürün alınmış. 10 gün içinde bu yılın hasadına başlayacak olan Öztiryakiler, 45 bin ton ürün almayı planlıyor.

Öztiryakiler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Kenan Öztiryaki, "Bu işe bir arkadaşımın tavsiyesi üzerine başladık. Yıllardır atıl duran araziye zeytin ektik. Araziden öylesine verim aldık ki görenler şok oluyor. Bu yıl alacağımız 45 ton zeytini salamura yapıp daha çok çevredeki otellere vereceğiz" diyor. Öztiryaki, şimdi Akhisar Organize Sanayi Bölgesi'nde
mini bir zeytinyağı tesisi kurmak için yer kiralamayı düşünüyor. 3-4 yıla kadar da piyasaya kendi markalarıyla çıkabileceklerini söylüyor. Menderes'teki ilk zeytincilik deneyimi için 500 bin TL'lik yatırım yapan Öztiryakiler, buradaki arazine bir de çiftlik evi yaptırmış. Öztiryaki, zaman zaman torunlarıyla birlikte burada keyifli vakitler geçirdiğini söylüyor. Menderes'teki zeytinliğinden memnun kalan Öztiryakiler, şimdi İzmir Karaburun'da da Hazine'den bin 300 dönümlük arazi kiralamış. Grup, ekim ayından itibaren buraya 25-30 bin zeytin ağaç dikmeye başlayacak. Yusuf Kenan Öztiryaki, bu yatırımla ilgili de şu bilgileri veriyor:

"Söz konusu araziyi Hazine'den 10 yıllığına kiraladık. Burada kısmen sofralık, kısmen de yağlık zeytin yetiştireceğiz. Araziyi Hazine'den kiraladıktan sonra tamamen temizledik. Teşviklerden yararlanmak için çiftçilik belgesi de aldık. Bin 300 dönümlük araziye çok komik bir kira veriyoruz. Yıllık 2 bin lira. Fidan alımı için de devlet kredi veriyor. Damla sulama yaparsanız, yüzde 50'sini yine teşvik veriyor. Traktör alıyorsunuz, çitleri yapıyorsunuz, tarlaya kuyu açıyorsunuz. Bunların çoğuna devlet kredi veriyor. Evet, zeytinciliğin geri dönüşümü 8-10 yılı buluyor ama bu işi ilmi olarak yaparsanız geri dönüşümünü daha kısa sürede alabilirsiniz."

TEK SEFERDE AZAMİ 300 HEKTAR
Orman alanlarında ve sahipli arazilerde özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolü ve özel imar-ihya çalışmalarında alt sınır 0.5; Hazine arazilerinde ise 2 hektar olarak belirleniyor. Ancak Hazine arazilerinde imar planı içinde kalan ve ağaçlandırılacak alan olarak ayrılan sahalarda 2 hektar saha büyüklüğü aranmıyor. Orman alanlarında, hazine arazilerinde ve sahipli arazilerde bir seferde en fazla 300 hektar sahada özelağaçlandırma yapılabiliyor.

Ormanlık alanlarda üretim, bakım ve ko¬ruma amaçlı konteynır/karavan ile hangar-depo, su deposu, sulama ve yangın havuzu, su isale hattı, su kuyusu, elektrik tesisleri ve B tipi tali orman yolu yapılmasına izin veri¬lebiliyor. Her proje sahası için en fazla iki adet taşınabilir konteynır veya karavan ko¬nulabiliyor. Sulama havuzu, su deposu, su kuyusu, su isale hattı ve damlama-sulama tesisleri sulama şartı öngörülen ağaçlandır¬ma sahalarının su ihtiyacının karşılanması ve yangınla mücadele için tesis edilebiliyor.

Hasan Basri Çolak, 35 yaşındaki Adanalı bir girişimci. Tarım sektörüyle ilgisi dedelerine dayanıyor. Ailesine ait Kozan'da 100 dönümlük portakal bahçesi var. Ayrıca Adana'da şehirlerarası yolcu taşımacılığı ve servis taşımacılığı yapıyor. Hasan Basri Çolak, geçen yıl ortağı olduğu YSC Orman Ürünleri aracılığıyla 2 bin 825 dekar orman arazisini 49 yıllığına kiraladı. Çolak, üzerinde zeytin ve harnup ağaçları bulunan bu araziye 25 bin harnup fidanı daha dikti. Hasan Basri Çolak, 5 yıldır araştırma yaptığı bu iş için sadece 30 bin liralık kredi kullanmış. Aslında kendisine 73 bin liralık kredi tahsisi yapılmış ama o kalanını kullanmaya gerek duymamış. Arazi için kira ödemeyen Çolak, şu ana kadar 100 bin liralık harcama yapmış. Arazinin harnup dikimi için uygun olduğunu söyleyen Çolak, "Harnup ilaçtan gıdaya birçok alanda kullanılıyor. Akdeniz ikliminde yetişebilen bu ağacın meyveleri galik asit içeriyor ve insan vücudunu radyasyondan arındırıyor. Bu ürünü birçok alanda pazarlayabiliriz" diyor.
Özlem Doğaner/Para Dergisi