Sakarya'da hasarlı konutlar ne zaman onarılacak?
Sakarya'da 17 Ağustos 1999 depreminin üzerinden 16 yıl geçmesin; rağmen yaklaşık 500 binada toplam 900 hasarlı konut (daire) hâlâ onarılmadı.
3 yıl önce ağır hasarlıya çevrilen ve yıkılması gereken konutların büyük kısmında yasak olmasına rağmen ikamet ediliyor.
Adapazarı İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Hüsnü Gürpınar, 1999 depreminden sonra dışarıdan bakıldığında hasarsız görünen çok katlı binaların yeni deprem yönetmeliği şartlarına göre mutlaka kontrol edilmesi gerektiğini söyledi. Sakarya’da bu durumda 25 bin konutun olduğunu belirten Gürpınar’ın tespitleri şöyle:
-Büyükşehir Belediyesi ve Valilik onarım süresi sona eren orta hasarlı konutlar için yaklaşık 3 yıl önce yıkım karan alındı. 'Binam sağlam' diye itirazda bulunanlar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı son kez binalara sağlamlık testi uyguladı. İnceleme sonucunda 900 konuttan sadece 90 konut güvenli çıktı, 910 konutla büyük risk olduğu belirlendi. Ancak yıkım kararının üzerinden yıllar geçmesine rağmen bu karar henüz uygulanmadı. Büyük tehlike ve yasak olmasına rağmen orta hasarlı konutların büyük kısmında hala ikamet ediliyor. Bu binalarda oturanlar ise çıkarılacakları korkusuyla görüş bildirmekten kaçınıyor.
-1999 depreminden sonra dışarıdan bakıldığında hasarsız görünen çok katlı binalarında yeni deprem yönetmeliği şartlarına göre mutlaka kontrol edilmelerinin hayati önem taşıyor. Şehirde bu durumda olan 25 bin konut bulunuyor.
-Şehirdeki yapı stokunun yüzde 60'ı 20 yaş ve üzeri yapılardan oluşuyor. Bunların büyük bölümü ise ruhsatsız.
-1999 depreminden önce yapılan ve yürürlükte bulunan Deprem Yönetmeliği'nin istediği şartları sağlamayan çok katlı binaların muhtemel bir depremde can güvenliği için tehlike arz ediyor. Oysa hukuk, 1999 depreminden sonra hazırlanan imar planlarının hazırlayıcı ve tasdik edicilerini sorumlu tutarak hesap sormuş olsa idi; ceza davaları şahıslara, hukuk davaları da şahıslara ve kurumlara karşı açılabilseydi, bugünkü ağırdan alma ve ihmal yerini köklü tedbirlere bırakır, gelecekte aynı akıbete uğramak istemeyen idareci ve bürokratlar ile siyasi irade herkesten fazla depremi düşünür hale getirdi.
-Sakarya'da uygulanan üç kentsel dönüşüm projesi var. Üçünün de birinci önceliği deprem değil. Roman vatandaşların oturduğu yerlerden başlandı. Kentsel dönüşüm 6306 sayılı afet riskindeki alanların dönüştürülmesi yasasıdır. Yasayı adıyla bağdaşık olarak kullanmadık, kullanmıyoruz.
Sakarya’da neler yapıldı?
Büyükşehir Belediyesi, orta hasarlı binaların boşaltılması amacıyla harekete geçti. Büyükşehir Belediyesi de orta hasarlı binaların boşaltılması ve yıkılması için depremden sonra hak sahipliği uygulamasına benzer bir proje geliştirdi. TOKİ işbirliği ile Yenikent bölgesinde sağlam konutlar inşa etti. İlk etapla 22 blok ve 466 daireden oluşan projeden öncelikli olarak orta hasarlı bina sahipleri ve konutları deprem riski taşıyan vatandaşların yararlanması planlandı. Konutlar, bulundukları konum ve kat durumlarına göre 91 bin 640 ile 121 bin 816 liradan 12 yıl vade ile alıcı buldu. Konutlar yüzde 15'i peşinat, geriye kalan rakam ise 12 yıl boyunca en düşük 541 en yüksek 719 lira taksitle ödeme imkânı sunuldu.
Milliyet
