TOKİ'nin arsa imkanı sağlansın, ucuz konut yapalım
Hisar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Hayri Ekinci; Çekmeköy'ün hemen bitişiğindeki Sarıgazi-Samandıra-Yenidoğan üçgeninin son yıllarda nitelikli projelerle hızla geliştiğini belirtiyor
Hisar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Hayri Ekinci; Çekmeköy'ün hemen bitişiğindeki Sarıgazi-Samandıra-Yenidoğan üçgeninin son yıllarda nitelikli projelerle hızla geliştiğini belirtiyor, "Sarıgazi'nin kalbine ilk giren, burada ilk nitelikli projeyi geliştiren de biziz. Sarıgazi; Yenidoğan ve Samandıra ile birleşip Sancaktepe adıyla yeni ilçe oldu. Burada yatırımlarımız sürecek, çak ciddi dönüşüm pojeleri hayata geçireceğiz" diyor.
İnşaatçılar açısından, şu an en önemli sıkıntının yüksek konut kredisi faizleri olduğunu vurgulayan Hayri Ekinci, "Hükümetin tedbir paketi açıklaması beklentisi var. Geçtiğimiz haftalarda, kullanılacak mortgage kredisinin faizinin yarısını ilk yıl devletin karşılayacağına ilişkin bir paket konuşuldu. Böyle bir şey çok etkili olur. İnşaat, 200'ün üzerinde iş kolunu harekete geçiren lokomotif bir sektör. İnşaatı harekete geçirirsek ekonomi de harekete geçer" diye konuşuyor. Kredi faizlerinin bir anda yüzde 1.26-1.30 aralığından yüzde 2'lere kadar çıktığını hatırlatan Hayri Ekinci, şunları ekliyor: "Bir banka müdürü bana ziyarete geldi; '3 ay önce kredi satmaya çalıştığımız kişiler şimdi bizden kredi almaya geliyor. Fakat malesef vermiyoruz' dedi. Onlar da gerilim yaşıyor. Bunlar aşılmalı. Ek tedbirler acilen alınmalı. İnşaat sektörüne sağlanacak destek, tüm piyasaların moralini yükseltecek. Piyasaların morale ihtiyacı var. Bazı örgütlerin 'IMF ile anlaşın' söylemleri de morale yönelik açıklamalardı. Şu an güvene yönelik tedbirler alınmalı."
TOKİ gibi bize de ucuz arsa imkanı sağlanırsa
sosyal konut yaparız
Sarıgazi'nin ilk nitelikli projesi TriadPark'ta sona yaklaşan ve yeni projelere yoğunlaşan Hisar Yapı'nın Yönetim Kurulu Başkanı Hayri Ekinci, yurt içi ve yurt dışında büyümek istediklerini belirterek; Sarıgazi'de özel dönüşüm projelerine imza atacaklarını söylüyor. "Sarıgazi 5-10 yıl sonra çok gelişecek" diyen Ekinci, TOKİ'nin başarılı işlere imza attığını vurguluyor. Ekinci, "TOKİ kadar özel sektöre de olanak sağlansa, sosyal sorumluluk projelerinde yer alırız" ifadesini kullanıyor.
Ekonominin lokomotifi inşaat sektörü 2008'i unutup 2009'a odaklandı. 2009'un ilk 3 ayının zor geçebileceğini tahmin eden inşaat sektöründe, özellikle yılın ikinci yarısından itibaren işlerin daha iyi olacağını düşünenler çoğunlukta. Bunun yanında 2009'un da durgun geçeceğini düşünen karamsarlar ve ilk 3 aydan sonra işlerin iyileşmeye başlayacağını düşünen iyimserler de var. Hisar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Hayri Ekinci de, "Benim beklentim, 2009'un 3'üncü ayından sonra işlerin düzeleceği yolunda" diyor.
İşler düzelmeye başlar
2007'nin büyük bölümünün genel seçimler ve Cumhurbaşkanlığı seçimi tartışmaları dolayısıyla durgunluk içinde geçtiğini; 2004 ve 2005'in tamamı ile 2006'nın ilk yarısındaki hareketliliğin 2007'de bittiğini hatırlatan Hayri Ekinci, "Dolayısıyla büyük bir gerginlik yaşanıyordu. Piyasa sıkıntılı idi. 2008'e herşeyin düzeleceği beklentisi ile girildi; kapatma davası ve yaşanan uluslararası kriz, 2008'da da bizi sarsmaya devam etti. Biz, krizler yaşanmasına rağmen hedeflerimizden sapmadık; şimdi de beklentimiz, Nisan ayı ile birlikte işlerin düzelmeye başlayacağı" ifadelerini kullanıyor. Hisar Yapı'yı kuran 4 grubun, kriz beklentilerine rağmen yatırımlara ara vermeden devam ettiğini söyleyen Hayri Ekinci, "Ciddi yatırımlar yapıyoruz, hedefe doğru emin adımlarla gidiyoruz. Paranın gideceği 3 adres vardı: Borsa, döviz veya emlak. Borsa ve döviz kriz dönemlerinde dalgalı seyrediyor. Emlak ise kriz dönemlerinde alanlara her zaman kazandırır. Arsa, daire veya dükkan farketmez. Fakat yine de her her gayrimenkul iyi bir yatırım aracı değil; niteliksiz konutun yanında nitelikli olanı tercih etmek daha sağlıklı bir yatırım olur" diye konuşuyor. Nitelikli, oturulabilir, müşteri tercihleri doğrultusunda yapılan konutların büyük kârlar getireceğini öne süren Hayri Ekinci, "Nitelikli konutlarda kesinlikle alım tavsiye ediyorum. İnanlar yüksek banka faizlerinden korkuyor. Fakat bugün birçok inşaat firması, çeşitli projelerinde özel faiz oranları uyguluyor" diyor. Sektöre yönelik 'Neden ucuz konut yapmıyorlar' eleştirilerini hatırlattığımız Hayri Ekinci, şu karşılığı veriyor:
TOKİ iyi şeyler yapıyor
"Nitelikli inşaat yapan firmalar, TOKİ ile gelir paylaşımı yöntemi uygulanan nitelikli projelerde rekabet ediyor. TOKİ nitelikli proje yapacaksa kendisi doğrudan işe girmiyor, gelir ortaklığı müteahhitleri aracılığıyla pastadan payını alıyor. Sosyal konut dediğimiz niteliksiz projelerse, kapalı garajı olmayan, havuzu olmayan, sosyal donatısı olmayan konutlar. O konutların kalitesi belli. TOKİ iyi şeyler de yapıyor. Nihayetinde sosyal konut bir ihtiyaç. İnsanlar 60-65 bin TL'ye daire sahibi olabiliyor. Bunlar hedef kitleyle ilgili sorunlar. Bize de ucuz arsa olanağı sağlansa, TOKİ kadar olanak sağlansa, sosyal sorumluluk projelerinde yer alırız. Fakat bir yandan da biz ticari kuruluşlarız: Ortaklarımız, hissedarlarımız var. Kazanç elde etmemiz lazım. Küçük bir kârlılık da oluşsa o tür projelerde yer alırız. Bunun için ucuz arsa sağlanmalı. Ben de bu tür projelerde yer almak isterim."
Türkiye'de 10 milyon konutun yenilenmesi gerekiyor
Hayri Ekinci, İstanbul için kenstel dönüşümün önemine işaret ederek, "Kentsel dönüşüm yasaları çok geç kaldı. İstanbu'da 4 milyon 200 bin konut var. Bu rakama İSKİ'nin abone sayısından ulaşıyorsunuz. En doğru veri de o. 4 milyon 200 bin konutun yüzde 52'si kaçak. Yüzde 48'in de yüzde 30'u iskan almış. Yüzde 70-80'ler dolayında konutun yıkılıp yeniden yapılması lazım. Türkiye'de 17 milyon konutun büyük bölümü böyle" diyor. Türkiye'nin deprem ülkesi olduğunu hatırlatan Ekinci, "Türkiye'de en az 10 milyon konut yenilenmeli. Yıllık nüfus artışına, evlenme çağına gelenlere bakın; yıllık konut ihtiyacı en az 600 bin" diye konuşuyor.
10 daire yapmışsan sattığın son iki daireden kazanırsın
Hisar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Hayri Ekinci, "Krizin dörtte üçü psikolojik" yorumlarına katılıyor: "Evet, kesinlikle. Dünyada derinlemesine kriz yaşanıyor. İşçi çıkarmalar var. Türkiye'de her ne kadar bu tür krizlere alışık olsak da insanların gözü korkuyor. Bizim gibi firmalar, zaten bu tür krizlerin olabileceğini düşünerek bir araya geliyor. Biz de 4 farklı şirkettik, sermayemizi birleştirip Hisar Yapı'yı kurduk. Özkaynaklarımızı artırıcı tedbirler aldık. Dolayısıyla etkileneceğimizi düşünmüyoruz. Peki ne olur, bitirdikten sonra satarız. İnşaatçılıkta bir söz vardır: '10 tane daire yapmışsan, son 2 dairenin satışından para kazanırsın.' Niye, çünkü bina bitmiştir. Gerçek değerine satacağın kıvama gelmiştir. Şimdi gayimenkul talebinde yavaşlama var."
İnşaat sektöründe güven sarsıcı gelişme yok, krizi iyi yönettik
Hisar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Hayri Ekinci, inşaat sektörünün son aylarda yaşanan gelişmelere rağmen gitgide daha iyimser beklentiler içine girmeye başladığını ifade ediyor. "Biz de işten çıkarma yapmadık, hatta yeni eleman aldık. İşlere olumsuz yansımalar, satış anlamında oldu" diyen Hayri Ekinci, TriadPark Evleri'nde daire alanların genelde oturmak maksadıyla aldığını belirtti. Konut alanların en az yarısını nakit ödediğini, yarısını da banka kredileriyle karşıladığını aktaran Hayri Ekinci şöyle devam etti: "Ödemelerde bir aksama yok. Şu an 2001'deki gibi çok derin bir kriz olmaması gerekir. Herkes temkinli hareket ettiği için talep ertelemesi var. Büyük işçi kıyımı yok. Kredinin geri dönmemesi diye bir şey yok. Bayramdan 1 hafta önce bankacılar piyasalara karşı biraz değişti, biraz yumuşadı. Bu yumuşama artarak devam edecek. Ekonomik paketler de konuşuluyor. Hükümet kriz önlemi alırsa sektör de havasına kavuşur. Krizden etkilenen firmalar da oluyor tabii ki; biz de duyuyoruz. Fakat sektörde güven sarsıcı gelişmeler yaşanmadı. Sektör krizi iyi yönetti. Ben iyi yönetildiğini düşünüyorum."
Durgunluk ortamında fiyatların balon yapması mümkün değil
Hayri Ekinci, konut fiyatlarının 'balon' yaptığı görüşüne katılmıyor. "2004 ile 2006'nın ilk yarısı arasında büyük talep patlaması oldu, o dönemde bazı projelerde bu yapılmış olabilir" diyen Hayri Ekinci, şöyle devam ediyor: "O gün satılan projelerde olabilir. Son 2.5 yıldır ise rekabet ortamı ve durgunluk yüzünden firmalar fiyatları dengeli tutuyor. Biz de fiyatları açıkladığımızda önümüzü göremiyorduk. Balonlu fiyatlardan satışa çıkmanın alemi yoktu. Şu anda da, durgunluk dolayısıyla hedeflediğim fiyatlar ortaya çıkmadı. Bugün 291 bin TL'ye sattığın konutun fiyatının zaten 400 bin TL'yi geçmesi gerekiyordu. Şu an maliyetlerde bir artış olduğu da söylenemez. Kimse zam yapamıyor. İnşaat işi yoğun işçilikle yapılan iş, yan sanayi de öyle. Demiri dışarı çıkartın, çimento fiyatı arttı, mazot yüksek. Demir, beton, işçilik ve işin başında da hafriyat. Hafriyatta da mazot maliyetine firmalar güç yetiremiyor. Yoğun bir rekabet var. Zaten yerlerde seyreden konut fiyatlarının tekrar aşağı düşme şansı yok. Hatta zamma yönelik çalışma var. Fiyatlarda ratış durdu, indirim ise olmayacak. Hafriyat işinde sorunlar var: Hafriyatçı geliyor. Teklif alıyorsunuz, işi yapıyor, yüzde 18 KDV dahil fatura kesiyor. Hafriyatçıya 1 milyon TL'lik iş yaptırmışsınız. 180 bin TL KDV ödemişiz. Daha önce sahte fatura kullanmış diye, 'Ödediğiniz 180 bin TL KDV'yi geri alamazsınız' deniliyor. O zaman onu ticaretten men et. Biz neden mağdur oluyoruz? Bu şartlarda, bir firmayla iş yapacağımız zaman 'Önce bilgilerini getir' diyoruz. Herhangi bir kota girmiş mi girmemiş mi, incelettiriyoruz."
İnsanlar önlerini göremiyor
Hayri Ekinci, birçok insanın hayatta bir kez konut sahibi olduğunu hatırlatarak, "Bir otomobile maksimum 24-36 ay vade yaptırırsınız. Konut ise ömrünüz boyunca, belki bir tane edineceğiniz bir yatırım. 5-6 yılı ipotek altına alacaksınız. En ufak siyasi veya ekonomik istikrarsızlık, konut sektörünü etkiler. O yüzden borçlanırken korkuluyor. İnsanlar önlerini göremior ki" dedi. Hayri Ekinci, bu yüzden bazen, 250-300 bin TL'ye satılan konutun yarısını peşin verip 1 yıl vade yapılmasını teklif eden bile çıktığını söyledi.
Projelerde kampanyalar yapılması krizle ilgili değil
Son birkaç aydır inşaat firmalarının çok farklı kampanyalara imza atmasının farklı yorumları beraberinde getirdiğini hatırlattığımız Hayri Ekinci, "Sektörde yoğun rekabet var. Özellikle 1999 depreminden sonra değişen müşteri tercihleri var. Bu tür promosyonlar krizle alakalı değil. Bu, krizden pay çıkartmaya çalışmakla alakalı. Bu tür kampanyalar piyasaların en uygun olduğu dönemde bile yapılıyordu" dedi. Sıfır peşinatla, 6 ay sonra ödemeli kampanyaların 2005'te de yapıldığını aktaran Hayri Ekinci, şu ifadeleri kullandı: "2004-2005'i hatırlayın: Garajda arabayla daire veriliyordu. Balayı seyahati veriliyordu. Bunlar yoğun rekabetin getirdiği, satışları artırmaya yönelik çalışmalar. Yoksa, krizde insanların bunu yapmaması lazım. Sen, kriz varsa, alacağını 6 ay sonraya nasıl ötelersin! 'Peşin olsun, zararına satıyorum bugün ver' dersin. Oysa ödeme şekillerinde ne kadar esnek davranılıyor. Bu kesinlikle satışla alakalı. Bu tür uygulamalar genellikle bankalar aracılığıyla yapılıyordu. Biz de yaparız. Bizler nitelikli konut yapıyoruz. B ve B Plus'a göre konut yapıyoruz ama, A kalitesinde konut yapıyoruz. İnşaatçılar olarak yüzde 10-15 kâr etsek başarı sayıyoruz. Mesela, bizim Sarıgazi'deki projemizin büyüklüğü 80 milyon dolar. Yüzde 3 tapu harcı ödüyoruz. Oldukça yüksek. Yüzde 18 KDV ödeniyor, o da oldukça yüksek. Bir daire 300 bin TL'ye satılıyor, 3 bin TL KDV'si var. Dubleks daireyi satıyorsunuz 400 bin TL'ye, 72 bin TL KDV'si var. Çok büyük bir uçurum."
KDV ve tapu harcı gerçekten yüksek
İnşaat sektöründen, KDV oranları ve tapu harçlarına yönelik gelen tepkilere Hayri Ekinci de destek verdi. Ekinci, "KDV oranlarında, bir anda uçurum ortaya çıkıyor. 150 metrekae konutun KDV'si yüzde 1, 151 metrekare konutunki yüzde 18. O zaman siz de 150 metrekarenin üzerinde üretmemeye çalışıyorsunuz. Çünkü, 3 bin TL KDV vereceğiniz yere 70 bin TL'nin üzerinde ödeyeceksiniz. Biz inşaatçılar KDV dahil fiyatlarla satmak zorundayız" dedi. 250 bin TL'ye daire satılsa, 7 bin 500 TL de harç ödeneceğini aktaran Hayri Ekinci, şöyle devam etti: "Hakikaten çok yüksek. Bir dairenin satışından 7500 TL harç alınması hiç adil değil. Tapu harcının yüzde 1'e düşeceği söylendi. Yüzde 1.5 alıcıdan, yüzde 1.5 satıcıdan harç alınıyor. Yüzde 1 olsa, yani yüzde 0.5 biz, yüzde 0.5 alıcı verse, o zaman 2500 TL eder. Bu kadar yüksek tapu harçları millete de yazık. Fakir semtlerde zaten halk projeyi düşünemiyor. İnsanlar 60-100 bin TL'ye daire alacak. 100 bin TL'ye alsa, harç yüzünden 40 bin TL'den satış gösteriyor. 1200 TL harç ödemek için, satışı düşük gösteriyor. Oysa 1200 TL'yi devlet alsa, insanlar o fiyatı gösterir."
Ali Öztürk/ Hürriyet Seri İlanlar
İnşaatçılar açısından, şu an en önemli sıkıntının yüksek konut kredisi faizleri olduğunu vurgulayan Hayri Ekinci, "Hükümetin tedbir paketi açıklaması beklentisi var. Geçtiğimiz haftalarda, kullanılacak mortgage kredisinin faizinin yarısını ilk yıl devletin karşılayacağına ilişkin bir paket konuşuldu. Böyle bir şey çok etkili olur. İnşaat, 200'ün üzerinde iş kolunu harekete geçiren lokomotif bir sektör. İnşaatı harekete geçirirsek ekonomi de harekete geçer" diye konuşuyor. Kredi faizlerinin bir anda yüzde 1.26-1.30 aralığından yüzde 2'lere kadar çıktığını hatırlatan Hayri Ekinci, şunları ekliyor: "Bir banka müdürü bana ziyarete geldi; '3 ay önce kredi satmaya çalıştığımız kişiler şimdi bizden kredi almaya geliyor. Fakat malesef vermiyoruz' dedi. Onlar da gerilim yaşıyor. Bunlar aşılmalı. Ek tedbirler acilen alınmalı. İnşaat sektörüne sağlanacak destek, tüm piyasaların moralini yükseltecek. Piyasaların morale ihtiyacı var. Bazı örgütlerin 'IMF ile anlaşın' söylemleri de morale yönelik açıklamalardı. Şu an güvene yönelik tedbirler alınmalı."
TOKİ gibi bize de ucuz arsa imkanı sağlanırsa
sosyal konut yaparız
Sarıgazi'nin ilk nitelikli projesi TriadPark'ta sona yaklaşan ve yeni projelere yoğunlaşan Hisar Yapı'nın Yönetim Kurulu Başkanı Hayri Ekinci, yurt içi ve yurt dışında büyümek istediklerini belirterek; Sarıgazi'de özel dönüşüm projelerine imza atacaklarını söylüyor. "Sarıgazi 5-10 yıl sonra çok gelişecek" diyen Ekinci, TOKİ'nin başarılı işlere imza attığını vurguluyor. Ekinci, "TOKİ kadar özel sektöre de olanak sağlansa, sosyal sorumluluk projelerinde yer alırız" ifadesini kullanıyor.
Ekonominin lokomotifi inşaat sektörü 2008'i unutup 2009'a odaklandı. 2009'un ilk 3 ayının zor geçebileceğini tahmin eden inşaat sektöründe, özellikle yılın ikinci yarısından itibaren işlerin daha iyi olacağını düşünenler çoğunlukta. Bunun yanında 2009'un da durgun geçeceğini düşünen karamsarlar ve ilk 3 aydan sonra işlerin iyileşmeye başlayacağını düşünen iyimserler de var. Hisar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Hayri Ekinci de, "Benim beklentim, 2009'un 3'üncü ayından sonra işlerin düzeleceği yolunda" diyor.
İşler düzelmeye başlar
2007'nin büyük bölümünün genel seçimler ve Cumhurbaşkanlığı seçimi tartışmaları dolayısıyla durgunluk içinde geçtiğini; 2004 ve 2005'in tamamı ile 2006'nın ilk yarısındaki hareketliliğin 2007'de bittiğini hatırlatan Hayri Ekinci, "Dolayısıyla büyük bir gerginlik yaşanıyordu. Piyasa sıkıntılı idi. 2008'e herşeyin düzeleceği beklentisi ile girildi; kapatma davası ve yaşanan uluslararası kriz, 2008'da da bizi sarsmaya devam etti. Biz, krizler yaşanmasına rağmen hedeflerimizden sapmadık; şimdi de beklentimiz, Nisan ayı ile birlikte işlerin düzelmeye başlayacağı" ifadelerini kullanıyor. Hisar Yapı'yı kuran 4 grubun, kriz beklentilerine rağmen yatırımlara ara vermeden devam ettiğini söyleyen Hayri Ekinci, "Ciddi yatırımlar yapıyoruz, hedefe doğru emin adımlarla gidiyoruz. Paranın gideceği 3 adres vardı: Borsa, döviz veya emlak. Borsa ve döviz kriz dönemlerinde dalgalı seyrediyor. Emlak ise kriz dönemlerinde alanlara her zaman kazandırır. Arsa, daire veya dükkan farketmez. Fakat yine de her her gayrimenkul iyi bir yatırım aracı değil; niteliksiz konutun yanında nitelikli olanı tercih etmek daha sağlıklı bir yatırım olur" diye konuşuyor. Nitelikli, oturulabilir, müşteri tercihleri doğrultusunda yapılan konutların büyük kârlar getireceğini öne süren Hayri Ekinci, "Nitelikli konutlarda kesinlikle alım tavsiye ediyorum. İnanlar yüksek banka faizlerinden korkuyor. Fakat bugün birçok inşaat firması, çeşitli projelerinde özel faiz oranları uyguluyor" diyor. Sektöre yönelik 'Neden ucuz konut yapmıyorlar' eleştirilerini hatırlattığımız Hayri Ekinci, şu karşılığı veriyor:
TOKİ iyi şeyler yapıyor
"Nitelikli inşaat yapan firmalar, TOKİ ile gelir paylaşımı yöntemi uygulanan nitelikli projelerde rekabet ediyor. TOKİ nitelikli proje yapacaksa kendisi doğrudan işe girmiyor, gelir ortaklığı müteahhitleri aracılığıyla pastadan payını alıyor. Sosyal konut dediğimiz niteliksiz projelerse, kapalı garajı olmayan, havuzu olmayan, sosyal donatısı olmayan konutlar. O konutların kalitesi belli. TOKİ iyi şeyler de yapıyor. Nihayetinde sosyal konut bir ihtiyaç. İnsanlar 60-65 bin TL'ye daire sahibi olabiliyor. Bunlar hedef kitleyle ilgili sorunlar. Bize de ucuz arsa olanağı sağlansa, TOKİ kadar olanak sağlansa, sosyal sorumluluk projelerinde yer alırız. Fakat bir yandan da biz ticari kuruluşlarız: Ortaklarımız, hissedarlarımız var. Kazanç elde etmemiz lazım. Küçük bir kârlılık da oluşsa o tür projelerde yer alırız. Bunun için ucuz arsa sağlanmalı. Ben de bu tür projelerde yer almak isterim."
Türkiye'de 10 milyon konutun yenilenmesi gerekiyor
Hayri Ekinci, İstanbul için kenstel dönüşümün önemine işaret ederek, "Kentsel dönüşüm yasaları çok geç kaldı. İstanbu'da 4 milyon 200 bin konut var. Bu rakama İSKİ'nin abone sayısından ulaşıyorsunuz. En doğru veri de o. 4 milyon 200 bin konutun yüzde 52'si kaçak. Yüzde 48'in de yüzde 30'u iskan almış. Yüzde 70-80'ler dolayında konutun yıkılıp yeniden yapılması lazım. Türkiye'de 17 milyon konutun büyük bölümü böyle" diyor. Türkiye'nin deprem ülkesi olduğunu hatırlatan Ekinci, "Türkiye'de en az 10 milyon konut yenilenmeli. Yıllık nüfus artışına, evlenme çağına gelenlere bakın; yıllık konut ihtiyacı en az 600 bin" diye konuşuyor.
10 daire yapmışsan sattığın son iki daireden kazanırsın
Hisar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Hayri Ekinci, "Krizin dörtte üçü psikolojik" yorumlarına katılıyor: "Evet, kesinlikle. Dünyada derinlemesine kriz yaşanıyor. İşçi çıkarmalar var. Türkiye'de her ne kadar bu tür krizlere alışık olsak da insanların gözü korkuyor. Bizim gibi firmalar, zaten bu tür krizlerin olabileceğini düşünerek bir araya geliyor. Biz de 4 farklı şirkettik, sermayemizi birleştirip Hisar Yapı'yı kurduk. Özkaynaklarımızı artırıcı tedbirler aldık. Dolayısıyla etkileneceğimizi düşünmüyoruz. Peki ne olur, bitirdikten sonra satarız. İnşaatçılıkta bir söz vardır: '10 tane daire yapmışsan, son 2 dairenin satışından para kazanırsın.' Niye, çünkü bina bitmiştir. Gerçek değerine satacağın kıvama gelmiştir. Şimdi gayimenkul talebinde yavaşlama var."
İnşaat sektöründe güven sarsıcı gelişme yok, krizi iyi yönettik
Hisar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Hayri Ekinci, inşaat sektörünün son aylarda yaşanan gelişmelere rağmen gitgide daha iyimser beklentiler içine girmeye başladığını ifade ediyor. "Biz de işten çıkarma yapmadık, hatta yeni eleman aldık. İşlere olumsuz yansımalar, satış anlamında oldu" diyen Hayri Ekinci, TriadPark Evleri'nde daire alanların genelde oturmak maksadıyla aldığını belirtti. Konut alanların en az yarısını nakit ödediğini, yarısını da banka kredileriyle karşıladığını aktaran Hayri Ekinci şöyle devam etti: "Ödemelerde bir aksama yok. Şu an 2001'deki gibi çok derin bir kriz olmaması gerekir. Herkes temkinli hareket ettiği için talep ertelemesi var. Büyük işçi kıyımı yok. Kredinin geri dönmemesi diye bir şey yok. Bayramdan 1 hafta önce bankacılar piyasalara karşı biraz değişti, biraz yumuşadı. Bu yumuşama artarak devam edecek. Ekonomik paketler de konuşuluyor. Hükümet kriz önlemi alırsa sektör de havasına kavuşur. Krizden etkilenen firmalar da oluyor tabii ki; biz de duyuyoruz. Fakat sektörde güven sarsıcı gelişmeler yaşanmadı. Sektör krizi iyi yönetti. Ben iyi yönetildiğini düşünüyorum."
Durgunluk ortamında fiyatların balon yapması mümkün değil
Hayri Ekinci, konut fiyatlarının 'balon' yaptığı görüşüne katılmıyor. "2004 ile 2006'nın ilk yarısı arasında büyük talep patlaması oldu, o dönemde bazı projelerde bu yapılmış olabilir" diyen Hayri Ekinci, şöyle devam ediyor: "O gün satılan projelerde olabilir. Son 2.5 yıldır ise rekabet ortamı ve durgunluk yüzünden firmalar fiyatları dengeli tutuyor. Biz de fiyatları açıkladığımızda önümüzü göremiyorduk. Balonlu fiyatlardan satışa çıkmanın alemi yoktu. Şu anda da, durgunluk dolayısıyla hedeflediğim fiyatlar ortaya çıkmadı. Bugün 291 bin TL'ye sattığın konutun fiyatının zaten 400 bin TL'yi geçmesi gerekiyordu. Şu an maliyetlerde bir artış olduğu da söylenemez. Kimse zam yapamıyor. İnşaat işi yoğun işçilikle yapılan iş, yan sanayi de öyle. Demiri dışarı çıkartın, çimento fiyatı arttı, mazot yüksek. Demir, beton, işçilik ve işin başında da hafriyat. Hafriyatta da mazot maliyetine firmalar güç yetiremiyor. Yoğun bir rekabet var. Zaten yerlerde seyreden konut fiyatlarının tekrar aşağı düşme şansı yok. Hatta zamma yönelik çalışma var. Fiyatlarda ratış durdu, indirim ise olmayacak. Hafriyat işinde sorunlar var: Hafriyatçı geliyor. Teklif alıyorsunuz, işi yapıyor, yüzde 18 KDV dahil fatura kesiyor. Hafriyatçıya 1 milyon TL'lik iş yaptırmışsınız. 180 bin TL KDV ödemişiz. Daha önce sahte fatura kullanmış diye, 'Ödediğiniz 180 bin TL KDV'yi geri alamazsınız' deniliyor. O zaman onu ticaretten men et. Biz neden mağdur oluyoruz? Bu şartlarda, bir firmayla iş yapacağımız zaman 'Önce bilgilerini getir' diyoruz. Herhangi bir kota girmiş mi girmemiş mi, incelettiriyoruz."
İnsanlar önlerini göremiyor
Hayri Ekinci, birçok insanın hayatta bir kez konut sahibi olduğunu hatırlatarak, "Bir otomobile maksimum 24-36 ay vade yaptırırsınız. Konut ise ömrünüz boyunca, belki bir tane edineceğiniz bir yatırım. 5-6 yılı ipotek altına alacaksınız. En ufak siyasi veya ekonomik istikrarsızlık, konut sektörünü etkiler. O yüzden borçlanırken korkuluyor. İnsanlar önlerini göremior ki" dedi. Hayri Ekinci, bu yüzden bazen, 250-300 bin TL'ye satılan konutun yarısını peşin verip 1 yıl vade yapılmasını teklif eden bile çıktığını söyledi.
Projelerde kampanyalar yapılması krizle ilgili değil
Son birkaç aydır inşaat firmalarının çok farklı kampanyalara imza atmasının farklı yorumları beraberinde getirdiğini hatırlattığımız Hayri Ekinci, "Sektörde yoğun rekabet var. Özellikle 1999 depreminden sonra değişen müşteri tercihleri var. Bu tür promosyonlar krizle alakalı değil. Bu, krizden pay çıkartmaya çalışmakla alakalı. Bu tür kampanyalar piyasaların en uygun olduğu dönemde bile yapılıyordu" dedi. Sıfır peşinatla, 6 ay sonra ödemeli kampanyaların 2005'te de yapıldığını aktaran Hayri Ekinci, şu ifadeleri kullandı: "2004-2005'i hatırlayın: Garajda arabayla daire veriliyordu. Balayı seyahati veriliyordu. Bunlar yoğun rekabetin getirdiği, satışları artırmaya yönelik çalışmalar. Yoksa, krizde insanların bunu yapmaması lazım. Sen, kriz varsa, alacağını 6 ay sonraya nasıl ötelersin! 'Peşin olsun, zararına satıyorum bugün ver' dersin. Oysa ödeme şekillerinde ne kadar esnek davranılıyor. Bu kesinlikle satışla alakalı. Bu tür uygulamalar genellikle bankalar aracılığıyla yapılıyordu. Biz de yaparız. Bizler nitelikli konut yapıyoruz. B ve B Plus'a göre konut yapıyoruz ama, A kalitesinde konut yapıyoruz. İnşaatçılar olarak yüzde 10-15 kâr etsek başarı sayıyoruz. Mesela, bizim Sarıgazi'deki projemizin büyüklüğü 80 milyon dolar. Yüzde 3 tapu harcı ödüyoruz. Oldukça yüksek. Yüzde 18 KDV ödeniyor, o da oldukça yüksek. Bir daire 300 bin TL'ye satılıyor, 3 bin TL KDV'si var. Dubleks daireyi satıyorsunuz 400 bin TL'ye, 72 bin TL KDV'si var. Çok büyük bir uçurum."
KDV ve tapu harcı gerçekten yüksek
İnşaat sektöründen, KDV oranları ve tapu harçlarına yönelik gelen tepkilere Hayri Ekinci de destek verdi. Ekinci, "KDV oranlarında, bir anda uçurum ortaya çıkıyor. 150 metrekae konutun KDV'si yüzde 1, 151 metrekare konutunki yüzde 18. O zaman siz de 150 metrekarenin üzerinde üretmemeye çalışıyorsunuz. Çünkü, 3 bin TL KDV vereceğiniz yere 70 bin TL'nin üzerinde ödeyeceksiniz. Biz inşaatçılar KDV dahil fiyatlarla satmak zorundayız" dedi. 250 bin TL'ye daire satılsa, 7 bin 500 TL de harç ödeneceğini aktaran Hayri Ekinci, şöyle devam etti: "Hakikaten çok yüksek. Bir dairenin satışından 7500 TL harç alınması hiç adil değil. Tapu harcının yüzde 1'e düşeceği söylendi. Yüzde 1.5 alıcıdan, yüzde 1.5 satıcıdan harç alınıyor. Yüzde 1 olsa, yani yüzde 0.5 biz, yüzde 0.5 alıcı verse, o zaman 2500 TL eder. Bu kadar yüksek tapu harçları millete de yazık. Fakir semtlerde zaten halk projeyi düşünemiyor. İnsanlar 60-100 bin TL'ye daire alacak. 100 bin TL'ye alsa, harç yüzünden 40 bin TL'den satış gösteriyor. 1200 TL harç ödemek için, satışı düşük gösteriyor. Oysa 1200 TL'yi devlet alsa, insanlar o fiyatı gösterir."
Ali Öztürk/ Hürriyet Seri İlanlar
