28 / 03 / 2024

TOKİ'ye ciddi kaynak aktardık!

TOKİ'ye ciddi kaynak aktardık!

Ağaoğlu Şirketler Grubu Genel Müdürü Hasan Rahvalı, gayrimenkul sektörünü değerlendirdi.



Emlak sektörünün geride kalan 7 ayını değerlendiren Ağaoğlu Şirketler Grubu Genel Müdürü Hasan Rahvalı, "Türkiye'nin önündeki esas sorun siyasi uzlaşma. Ekonominin dinamikleri, karamsar olmamak gerektiğini gösteriyor. Beklentilerimiz oldukça iyi. Siyasi tartışmaların nihayete ermesi, Türk toplumunun dinamizminin önündeki engelleri kaldırır" dedi.

Sarsıntılı geçen belirsizlik döneminde tüketicilerin dikkatli davranmayı tercih ettiğini ifade eden Rahvalı, "Daha yüksek ödeme gücü olanlar bile ortalama 2500 YTL taksit edemeyi uygun buldu. Bizim sattığımız dairelere baktığımızda ortalama taksitler 2500 YTL civarında. Vadeler de daha uzun yapılabilecekken kısa tutuldu. Tüketiciler 7 yıldan fazla vadeye girmek istemiyor" dedi.

TOKİ'ye ciddi kaynak

Kendilerinin otelcilik ve enerjiye de yoğunlaştıklarına dikkati çeken Hasan
Rahvalı, TOKİ'ye ciddi kaynak aktardıklarına işaret ederek, "Sadece Batı
Ataşehir'deki, My World arazisi için 500 milyon YTL kaynak aktardık. Kâr
marjından şikayet etmek yanlış olur" diyor. Piyasa daraldı yorumlarına
rağmen, doğru finansal modellerle ürün sunduklarını aktaran Rahvalı, "Böyle
yaparsanız satarsınız. 26 yıllık kuruluşuz. Geçici dönemlerde fahiş kâr
edenler oldu. Biz bunu yapmadık. Bizim 60-70 bin kişilik müşteri datamız
var. Müşterilerimizle rantı paylaştık. Enflasyonun yüzde 100 olduğu dönemde
dahi konut satmamız bu paylaşıma bağlı. Dalgalanma döneminde dahi doğru
fiyatla çıktık. Alanın da kazanacağı fiyatlamayı hedefledik" diye konuşuyor.

Dar gelirliler için  TOKİ  olmazsa olmazdır

TOKİ'ye yönelik eleştirilere katılmadığını söyleyen Hasan Rahvalı, "Ben
TOKİ'yi olmazsa olmaz olarak görüyorum. Aslında sektörü değerlendirirken,
TOKİ'den bahsetmemek yanlış olurdu. TOKİ'nin ne kadar konut yaptığı önemli
değil. Önemli olan Türk vatandaşının konut ihtiyacına global olarak
bakarken, dar gelirli vatandaşlarımızı da düşünmemiz" dedi. Özel sektörün
arsa maliyetinden dolayı yüksek maliyetli konut üretebildiğini hatırlatan Ra
hvalı, "Orta ve üzeri kesime hitap etmeliyiz. Dar gelirlilerin konut
ihtiyacı için de bir şey yapılmalı. Özel sektör olarak elimizden ucuz arsa
üretmek gelmiyor. Özel sektör olarak biz de merhem olmak isteriz ama arazi
üretemeyiz. TOKİ yapıyor... Bu, kamusal kaynak planlamasıdır. TOKİ iyi bir
organizasyon yapıyor. Kendi işçisini çalıştırmıyor, yine müteahhide ihale
ediyor işi" diye konuştu. Hasan Rahvalı, girişimcinin götürü fiyatla iş
yapan olarak sistemde yer aldığına işaret ederek "Biz 40 bin YTL'ye daire
satamayız. Ama TOKİ Anadolu'da 50 bine daire sahibi yapıyor. Bunu görüyoruz.
50 bin YTL, Trakya'da da var, Anadolu'da da var. Yapana engel olmamak lazım"
dedi.

3 bin kredinin analizi

Ağaoğlu müşterilerinin profilini de çizen Hasan Rahvalı, "Bizim sattığımız
dairelere baktığımızda ödenen ortalama aylık taksidin 2500 YTL olduğunu
söyleyebilirim. Belki daha fazla potansiyel var ama vatandaşlar çok
borçlanmayı tercih etmiyor. Vadelere baktığımızda ise daha uzun ödeme imkanı olmasına rağmen vadeler kısa. İnsanlar daha kısa sürede borç bitirmeyi hedefliyor, 6-7 yılı geçmiyor" ifadelerini kullandı. Rahvalı, vatandaşların yüzde 20 peşinatla kredilendirme olanağı olmasına rağmen, ortalama yüzde 50 özkaynak kullandığını belirtti, "Elimizdeki son 2 yıldaki 3 bin konut kredisinin değerlendirmesinin istatistiği bu" diye konuştu.

Gayrimenkul sektörünü değerlendirmek için öncelikle bazı noktalara göz atmak gerektiğini vurgulayan Hasan Rahvalı, bunları şöyle sıraladı:

Evlenme sayısına bakın
"Sektör adına değerlendirme yapmak için öncelikle sektörün ihtiyacı nedir,
yapılan üretim ihtiyacı karşılıyor mu karşılamıyor mu ona bakmak lazım.
İhtiyaç kavramına açıklık getirmeden sektör analizi yapmak doğru olmaz.
Üretim ve satın alma gücünü analiz etmek lazım. Bence bu başlıkların altını
rakamlarla ifade ettiğimiz zaman doğru analiz yapmış oluruz. Bir defa,
Türkiye'deki yıllık konut ihtiyacına bakalım: Nüfus artış hızına
bakılabilir, göçlere bakanlar var. Pratik bir metod ise sadece evlenme
istetistiklerine bakmak. Sadece evlenme istetistiklerine baksak, yeni
evlenenlere yeni ev veriyor olsak... El değiştirmeler de var ama, bu bile
ilave ev ihtiyacının göstergesi olacaktır. Bu tespiti yapabilmek için
demografik yapıyı da iyi analiz etmek lazım. Bugünkü ev ihtiyacının, bugünkü
nüfus artış hızıyla değerlendirilmesi mümkün değil. Bugünkü ev ihtiyacı
25-30 yıl önce doğanların o dönemdeki nüfus artış hızına göre belirlenmeli.
O yüzden evlenme istatistiklerini inceliyorum. Rakamlar çok fazla fark
etmiyor: Yılda 680 bin civarında çift evleniyor. 80 bin civarında da boşanma
var. Mutlaka kendi evi olanlar var ama yenileme ihtiyaçları hariç, yılda 680
bin konut üretilmesi lazım. Yeniden yapılması gerekenleri eklersek, esasen
bizim yılda 1 milyon konuta ihtiyacımız var, tüm gelir gruplarına hitap
edebilmemiz için...

 


Geri Dön