Türkiye'nin ilk mübadele müzesi Çatalca´da kuruluyor!

1923 yılında Lozan Antlaşması´na ek protokol uyarınca Türkiye ve Yunanistan, kendi ülkelerinin yurttaşlarını din esası üzerine zorunlu göçe tabi tuttu. Mübadele ile, 1.250 bin Ortodoks Hıristiyan Anadolu´dan Yunanistan´a, 500 bin Müslüman Türk de Yunanistan´dan Türkiye´ye göç etmek zorunda kaldı. Şimdi mübadeleden 80 küsür yıl sonra Lozan Mübadiller Vakfı ve Çatalca Belediyesi işbirliği ile Türkiye´nin ilk mübadele müzesi Çatalca´da kuruluyor.NTV´nin internet sitesinde Ebru Tepeler imzasıyla yer alan habere göre müzede mübadillerin eşyalarından yazılı belgelere, fotoğraflardan anılara kadar birçok şey yer alacak.

Müzede ayrıca Lozan Mübadilleri Vakfı `nın arşivindeki 1. kuşak mübadillerle yapılmış görüşmeler de bulunacak.

MÜZE DÜZENLEMESİ

Mübadeleye tabi tutulan Yunan ve Türk vatandaşları ile onların yakınları ve sonraki kuşaklar için tarihi ve kültürel öneme sahip olacak müze, Çatalca´da Kaleiçi Mahallesi´nde yer alacak. Çatalca´nın birçok alanı da müzeyle paralel olarak düzenlenecek; bir mübadele meydanı yapılacak ve mübadele anıtı dikilecek. Lozan Mübadilleri Vakfı Başkanı Atilla Karaelmas, neden Çatalca´nın seçildiğine açıklık getirdi

NEDEN ÇATALCA?

Atilla Karaelmas, "İstanbul, mübadelede kapsam dışı bırakılmıştı. Ama, Çatalca, o günkü İstanbul´un sınırları içerisinde değildi ve mübadeleye dahil edildi. Yani Çatalca İstanbul´a en yakın mübadeleyi yaşamış bir yer, özellikle bu Kaleiçi Mahallesi.Kaleiçi Mahallesi´nde mübadele döneminden kalma çok sayıda eser var. Zaten bu müze projesi tüm Kaleiçi projesinin bir başlangıcı veya bir parçası. Bütün bu sebeplerden dolayı bu müze için, Çatalca´yı seçtik. Tabii Çatalca´da çok fazla mübadil var. Hemen hemen her sene Yunanistan´dan İstanbul´a çok sayıda insan geliyor" dedi. Patrikhaneye gelen Yunanlılar´ın Çatalca´ya çekileceğine işaret eden Karaelmas,  Kaleiçi´ni kültür ve tarih merkezi yapacaklarının altını çiziyor.

LOZAN MASASI SIĞMADI

Mübadele ile ilgili birçok şey müzede yer alacak. Mübadeleyi yaşamış olanların eşyaları, mektupları, anıları, fotoğrafları, dönemin belgeleri, yazılı anlaşmalar, videolar, Lozan Mübadilleri Vakfı´nda yer alan arşiv belgeleri, hepsi müzede olacak.  Müzeyi gezenler `Nasıl taşındılar, ne zorluklar yaşadılar´ duygusunu yaşayacak. Bu arada Lozan Antlaşması´nda kullanılan masanın da müzeye konulması kararlaştırıldı. Ancak ama masanın boyutlarına müze küçük gelince bu fikirden vazgeçildi. Masa Cumhurbaşkanlığı´nın deposuna kaldırıldı. Yunanistan´da mübadele müzelerinde iki tema işleniyor. Birincisi, Türkiye´de yaşadıkları, İkincisi, bu mübadeleye tabi tutulmuş olan insanların konuşmaları, görsel çalışmalar, türküler, şarkılar. 

RESTORASYON SÜRÜYOR

Çalışmaların tamamlanmasının ardından Çatalca Kaleiçi´ne gelen her grup o dönemden bir şeyler bulacak. Meydan tamamen yaşayan bir Rum mahallesi görüntüsüne kavuşacak. Rum yemeklerinin yanı sıra duvarlara resimler, vitrinler yapılacak. Asma kat sergi alanı olacak. Bütün yönetim ve  güvenlik birimleri kültür evinde olacak. Sokaklarda ışıklı panolar yer alacak. Müzenin yanındaki boş alana daha sonra bir anıt yapılacak. Müze açıldıktan sonra da, çeşitli sponsorların çalışmalarıyla restorasyon çalışmaları devam edecek. 

ÇATALCA DEĞİŞECEK

Proje çalışması 1984 yılında başlatılan müze sayesinde Çatalca´nın görünümü tamamen değişecek. Dernek yetkilileri "Kaleiçi burada terk edilmiş bir yer halini aldı. Bu yerlerin birçoğu iskan için verilmiş binalar. Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından da bu mahallenin birçok yeri koruma altına alınmış. Hiç kimse bir çivi bile çakamamış,, tamir ettiremiyor. Çoğu çökmek ve yok olmakla yüz yüze" diyor. Çalışmalar kapsamında öncelikle tarihi yapılar restore edilecek. Gelen turistlerden imkan sağlanacak, ücret alınacak ve dolayısıyla Kaleiçi Mahallesi `kurtarılma´ya başlanacak. Bu projeyle tüm Kaleiçi Mahallesi´nde oturan insanların gelir kaynakları da artmış olacak.
Star