Depozito uyuşmazlıkları artıyor! İşte hem ev sahipleri hem de kiracıların bilmesi gerekenler!

Ev kiralarken en çok tartışılan konulardan biri olan depozito, hem kiracılar hem de ev sahipleri için zaman zaman kafa karışıklığına yol açıyor.

Kakıcı & Şimşek Hukuk Bürosu’ndan Avukat Elvan Kakıcı Şimşek, depozito uygulamasının yasal dayanakları ve doğru kullanımı hakkında önemli bilgiler paylaştı.

Depozito, kiracının taşınmazı kullanımı sırasında oluşabilecek zararları veya sözleşmeye aykırı davranışları güvence altına almak için alınan bir teminattır.

Türk Borçlar Kanunu’na göre, depozito ancak tarafların anlaşmasıyla sözleşmeye eklenirse geçerli olur. Yani, kiracıya doğrudan bir depozito ödeme zorunluluğu getirilmez; ancak sözleşmede yer alıyorsa bağlayıcıdır.

DEPOZİTO TUTARINDA YASAL LİMİT

Konut ve çatılı işyeri kiralarında depozito, üç aylık kira bedelini geçemez. Eğer depozito para veya kıymetli evrak olarak verildiyse, bu teminat bir bankada vadeli hesapta tutulmalı ve ancak iki tarafın onayı, mahkeme kararı veya kesinleşmiş bir icra takibiyle serbest bırakılabilir. Sözleşme sona erdikten sonra ev sahibi üç ay içinde yasal bir girişimde bulunmazsa, banka depozitoyu kiracıya iade etmek zorundadır.

DEPOZİTO KİRA YERİNE GEÇER Mİ?

Av. Elvan Kakıcı Şimşek, depozitonun bir kazanç değil, sadece belirli şartlar gerçekleşmediği sürece kiracıya iade edilmesi gereken bir güvence olduğunu vurguluyor. Depozito, yalnızca taşınmazda oluşan zararların karşılanması için kullanılabilir. Eğer ev sorunsuz teslim edildiyse, bu bedelin aynen iadesi gerekir.

SON AY KİRASI DEPOZİTODAN DÜŞÜLEBİLİR Mİ?

Uygulamada sıkça karşılaşılan bir hata, kiracının son ay kirasını ödemeyip “nasılsa depozitodan düşülür” düşüncesiyle hareket etmesidir. Oysa depozito, kira borcunu karşılamak için kullanılamaz. Kiracı, sözleşme süresince tüm kira ödemelerini eksiksiz yapmak zorundadır. Ev sahibinin onayı olmadan depozitoyu bu şekilde kullanmak hukuka aykırıdır ve ev sahibine yasal haklar doğurur.

DEPOZİTONUN İADESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR

Depozitonun iadesi için kira sözleşmesinin sona ermiş olması, taşınmazın hasarsız ve sözleşmeye uygun şekilde teslim edilmesi ve taraflar arasında başka bir borç-alacak ilişkisinin kalmamış olması gerekir. Bu sürecin sorunsuz ilerlemesi için, taşınmaz tesliminde bir “anahtar teslim tutanağı” hazırlanması önerilir. Bu tutanak, evin mevcut durumunu ve teslim tarihini belgeleyerek olası anlaşmazlıkların önüne geçer.

DEPOZİTO İADESİNDE HANGİ TUTAR ESAS ALINIR?

Yargıtay’ın yerleşik kararlarına göre, depozitonun iadesinde sözleşmenin yapıldığı tarihteki kira-depozito oranı dikkate alınmalıdır. Ancak taraflar, depozitonun aynen iade edileceğini açıkça kararlaştırmışsa, ödenen miktarın aynen geri verilmesi gerekir.

Depozito, hem kiracı hem de ev sahibi için güvence sağlayan önemli bir araçtır. Ancak, amacından sapmadan ve yasal sınırlar içinde uygulanması gerekir. 

Depozitonun gelir olarak görülmesi ya da kira borcunu ödememek için kullanılması, her iki taraf için de hukuki sorunlara yol açabilir. 

Av. Elvan Kakıcı Şimşek, bu tür anlaşmazlıkların önüne geçmek için kira sözleşmelerinin açık ve yazılı şekilde hazırlanmasını, teslim süreçlerinin tutanakla belgelenmesini ve tarafların haklarını bilmesini tavsiye ediyor.