Koç ve Sabancı'nın 12 Farkı!

Türkiye'nin 1 numaralı emlak ve konut editörü Tebernüş Kireçci, Türkiye'nin iki büyük grubu olan Koç Holding ile Sabancı Holding'in birbirine benzer ve ayrılan yönlerini kaleme aldı...

Türkiye'nin 1 numaralı emlak ve konut editörü Tebernüş Kireçci Türkiye'nin iki dev grubu olan ve gündemden hiç düşmeyen Koç Holding ile Sabancı Holding'in benzer ve farklı yönlerini kaleme aldı.

Bu iki dev holding ile ilgili sosyal medyada sıkça karşılaştırmalar yapıldığını söyleyen Kireçci, kaleme aldığı analizle bilinmeyenleri gün yüzüne çıkardı. İşte Kireçci'nin 12 maddelik o analizi...

Sosyal medyada Koç Holding ile Sabancı Holding'i karşılaştıran paylaşımlara denk geliyorum. Daha çok bilançolara dayalı karşılaştırmalar bunlar. İki dev kuruluşa sadece rakamlar üzerinden bakan derinlikten uzak çalışmalar.

Yakın dostlarım bilir. Son yıllarda kendimi anı kitaplarına verdim. Sadece anı, biyografi, otobiyografi ve nehir söyleşi kitapları okuyorum. Başka kitaplara bakmıyorum. Nedenine gelince... Hemen açıklayayım: Elli yaşını geçtik. Zaman kum saatinin üst kısmındaki kumlar gibi sessizce azalıyor.  Dolayısıyla geride kalan ömrü daha iyi kullanmak gerekiyor.

Bir insan anılarını yazacak düzeye gelmişse o insanın ciddi bir bilgi birikimi ve deneyimi var demektir. Ben de biraz emek harcayarak o deneyimleri öğreniyorum. Fena da olmuyor. Bu okumalar kişiler ve kurumlar hakkında daha az bilinenleri gözlemlememi sağlıyor.  Şimdi gelelim Türkiye'nin iki büyük grubunun birbirine benzer ve ayrılan yönlerine:

1) Sabancı Grubu, ‘’Kayseri kökenli Adanalı’’ özelliği gösterir. Temelde bir taşra holdingidir. Bir dönem Turgut Özal genel koordinatörlüğünü yapmasaydı muhtemelen merkezleri hala Adana'da olurdu. Koç Grubu ise Ankara merkezli kurulmuşsa da kısa sürede İstanbul'a taşınmış ve İstanbul odaklı büyümüştür.

2) Sabancı Grubu, Kayserili iş anlayışının etkisiyle çalışanlarına düşük ücretler ödemiştir.  Koç Grubu ise profesyonellerine her zaman için çok iyi ücretler vermiştir.

3) Koç Grubu finans sektörüne kuruluşundan çok uzun yıllar sonra girmiştir. Vehbi Bey, İş Bankası ile olan iyi diyalogları sebebiyle banka kurmaya ihtiyaç duymamıştır. 1970'lerde Garanti Bankası'nda Sabancı Grubu ile ortaklık yapmışlarsa da daha sonra iki grup da hisselerini Ayhan Şahenk'e satarak Garanti'yi Doğuş Grubu'na bıraktı.

4) Koç Ailesi üyeleri genetik olarak kalp hastalığına yatkın olmalarına rağmen Sabancı Ailesi üyelerine göre daha uzun yaşar. Adana mutfağı ve sıcağı insan ömrünü kısaltır. Koç Ailesi ise daha çok balık ve deniz ürünleri merkezli beslenir.

5) Koç Ailesi daha az nüfusa sahiptir. Sabancıların ise bu konuda tek rakibi Çin'dir:) Bu noktada şuna da değinmek gerekir: O jenerasyonda altı erkek çocuğu olan iki iş adamı vardır. Biri Hacı Ömer Sabancı diğeri ise Nejat Eczacıbaşı’dır. Ama Sabancılar toplam aile nüfusunda Eczacıbaşılara muazzam bir fark atmıştır.

6) Sabancılarda akraba evliliği yaygındır. Koçlarda ise pek görülmez. Vehbi Bey ve Sadberk Hanım teyze çocuklarıdır ve akraba evliliği bu kuşakta sona ermiştir.  Vehbi Bey üç kızını da profesyonel yöneticilerle evlendirmiştir. Vehbi Bey’in hayattaki en büyük başarılarından bir tanesi iyi damatlar seçmiş olmasıdır. 

7) Koç Ailesi eğitime büyük önem verir. İkinci kuşağın tamamı Arnavutköy ve Robert Kolej'de eğitim görmüştür. Sabancıların ikinci kuşağında İhsan, Sakıp ve Hacı Sabancı ilk ve ortaokul mezunudur. Hacı Ömer Sabancı eğitime inanmaz. Bir gün yolları Muammer Tuksavul ile kesişir. Almanya'da eğitim gören Tuksavul Hacı Ömer Sabancı'yı çok etkiler. Şevket, Erol ve Özdemir Sabancı önce Tarsus Amerikan Koleji'ne gider. Sonrasında Manchester'da üniversite bitirir.

8) Sabancı Ailesi, Koçlara göre daha fazla hayır kurumu yaptırmıştır. Sosyal sorumluluk projesi kapsamında yaptırdıkları okul, kültür merkezi ve yurdun haddi hesabı yoktur. Ailenin her üyesi adına mutlaka bir bina inşa ettirilmiştir. Koç Ailesi bu konuda daha geride kalmıştır. (İsteyen iki ailenin aile vakıflarının yaptırdığı binaların listesine baksın.)

9) Koç Ailesi’nin şirketleri yatırımcılarına düzenli olarak temettü verir. Uzun vadeli yatırımcıları bu durumdan memnundur. Sabancı Holding şirketlerinin temettü verimliliği Koç Holding şirketleri kadar yüksek değildir.

10) Koç Holding distribütörlükler ve uluslararası şirketlerle iş yaparak büyümüştür. Temelinde bayilik sistemi vardır. Ticaret odaklıdır. Sabancı Holding çırçır fabrikasından başlayarak yerli üretimde büyümüştür. Yabancı ortaklıklara çok sonraları imza atılmıştır. 

11) Koç Ailesi’nde kurumsal yapı güçlüdür. Sabancılarda ise kurumsallaşma geç başlamıştır. 

12) Koçlar aristokrat bir aile yapısına sahip iken Sabancılar Anadolu kökenlidir.
Meraklısına not: Bu analizi bana ne Koç ne de Sabancı ailesi yazdırdı.