Şehir içlerindeki sanayi tesisleri yapı kooperatif modeli ile taşınıyor!

Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, şehir içlerindeki sanayi tesislerinin yapı kooperatif modeli ile taşınmasını kaleme aldı...Kiraz'ın yazısı şu şekilde;

15 Mart 2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Yerleşim Alanı İçerisinde Kalan Sanayi Siteleri ile Sanayi İşletmelerinin Dönüşüm ve Gelişim Projelerinin Kredilendirilmesi Hakkında Yönetmelik ile büyük şehirlerin kabusu haline gelen şehir merkezlerinde bulunan sanayi tesislerinin taşınması konusunda çok önemli bir adım atılmış oldu. Şehirleşmenin büyümesi ile birlikte bir zamanlar şehirlerin çeperlerinde kalan ancak büyüme sonrasında adeta merkezde olan küçük, orta ve büyük sanayi tesislerini taşımak her zaman hem belediyeler hem de siyasi iktidarlar açısından sorun oluşturmuştur. 1980’li yıllarda Haliç’in maruz kaldığı çevre felaketi dericilerin Tuzla bölgesine taşınması ile çözülmüştü. Kentsel dönüşüm yapmak konusunda önemli bir irade gösterilen bu dönemde şehir merkezlerinde kalan sanayi tesisleri kendileri için yeni alanlar oluşturmadan bu alanlarını terk etmek ve dönüşüme girmek istemiyorlardı. Yeni alanlara kendilerinin taşınması ve gitmesinin maliyeti ise gözlerini korkuttuğu için mevcut alanlarını korumak istiyorlardır.
İşte tam da bu zamanda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından kredilendirme usulü ile ve Sanayi sitelerinde hak sahiplerinin oluşturacakları kooperatifler modeli ile taşınması için çok önemli bir adım atılmış oldu. Peki bu yönetmelik ile sistem nasıl çalışacak?
1) Bu sistemden sanayi sitesi yapı kooperatifleri, il özel idareleri, büyükşehir ve il, ilçe belediyeleri faydalanabilecek
2) Kredi desteğini alabilmeleri için sanayicilerin Kooperatifler Kanuna uygun bir Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi kurması şarttır.
3) Sanayi sitelerinin yeniden oluşturulacağı bölgelerde inşaatlar tamamlandıktan sonra sanayiciler 6 ay içinde mevcut sanayi tesislerini tahliye edeceklerini noter yoluyla bildireceklerdir.
4) Sanayi sitesinin mevcut bulunduğu alan 6306 sayılı Kentsel Dönüşüm Yasası kapsamında “RİSKLİ ALAN” ve 5393 Sayılı Belediyeler Kanunu 73.madde kapsamında “DÖNÜŞÜM ALANI” olarak ilan edilmiş olmalıdır.
5) Sanayi sitesi yapı kooperatifleri Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına ilan edilecek olan alana ilişkin karar, katılımcı listesi, mevcut alanın büyüklüğü, taşınması talep edilen yerlere ilişkin tüm bilgiler, mülkiyet
durumları, imar bilgileri, tahliye taahhütleri ve istenilen tüm bilgilerle birlikte başvuracaktır.
6) Sanayi sitesinin taşınacağı alanlar Kamulaştırma Kanunu kapsamında kamulaştırılacaktır.
7) Bakanlık tarafından incelenen tüm belgeler çerçevesinde sanayi sitesi yapımına uygunluk kararı verildiğinde bu bölgede inşai faaliyete başlanacak ve bu inşai faaliyette yine “Sanayi Sitesi Yapı Kooperatiflerinin Kredi Kullanımına İlişkin Yönetmelik” kapsamında ihale usulü ile yapılacaktır. Bu yönetmelikte 15 Mart 2019 tarihinde aynı Resmi Gazete ile birlikte yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Buna göre; İhaleler Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı nezdinde yürütülecektir. Kapalı teklif usulüne göre ihaleye çıkılacaktır. Sanayi sitesi yapı kooperatifi genel kurul
kararı alarak yönetim kuruluna yetki verecek ve ihale süreci böyle başlayacaktır. Kamu İhale Kanunu kapsamında ihalelere katılma konusunda yasaklı olan hiçbir yüklenici ihaleye kabul edilmeyecektir.
8) Mevcut sanayi sitesinin yeniden yapımında kredilendirme süreci Ziraat, Halk ve Vakıfbank ile sermayesinin yarısından fazlası doğrudan veya dolaylı mevduat ve katılım bankaları tarafından yerine getirilecektir. Bankalar krediye esas bedele güvence oluşturmak üzere talep edilen tüm arsa ve araziler üzerinde birinci derece ve kredinin %40 fazlasına kadar ipotek tesis edecektir. Yine taşınma masrafları için de kullandırılacak kredi için süresiz ve kredinin %40 fazlası kadar düzenlenmiş teminat mektubu bankaya verilecektir.
9) Sanayi sitesi oluşturmak için verilen krediler hiçbir şekilde başka bir amaç için kullanılmayacaktır. Bu krediler başka kişi veya kurumlara devredilemeyecek ve haczedilemeyecektir.
10) Sanayi siteleri tamamlandıktan sonra işyeri sahiplerine sözleşme hükümlerine göre devredilecektir.
11) Bakanlık kredi desteği ile tamamlanan yerler “İNŞAAT MALİYETİNİN EN FAZLA %10 FAZLASI “ karşılığında satılabilecektir.

Saygılarımla
Av.Ali Güvenç KİRAZ
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı