Arsa payı nedir?
Arsa payı, bir arsanın üzerine inşa edilen binadaki bağımsız bölümlerin her birine düşen arsa hakkını ifade ediyor.
Gayrimenkul alım satımında sıkça karşılaşılan ancak birçok kişi tarafından tam olarak anlaşılmayan “arsa payı” kavramı, özellikle apartman, site ve toplu konut projelerinde büyük önem taşıyor.
Arsa payı, bir arsanın üzerine inşa edilen binadaki bağımsız bölümlerin her birine düşen arsa hakkını ifade ediyor.
Yani bir daire satın aldığınızda yalnızca duvarları ve iç mekanı değil, aynı zamanda binanın oturduğu arsadan da belirli bir pay edinmiş oluyorsunuz.
Arsa payının belirlenmesinde, dairelerin büyüklüğü, konumu ve değerleri dikkate alınıyor. Örneğin, bir apartmandaki 3+1 dairenin arsa payı, genellikle daha büyük olması ve değerli kabul edilmesi nedeniyle 1+1 daireden daha yüksek oluyor. Bu pay, tapu kayıtlarına işleniyor ve her bağımsız bölüm sahibinin hakkı yasal güvence altına alınıyor.
Arsa payının hayati önem taşıdığı noktalardan biri de kentsel dönüşüm süreçleri. Bir bina yeniden yapıldığında maliklerin alacağı dairelerin metrekareleri veya hakları, sahip oldukları arsa payına göre hesaplanıyor.
Dolayısıyla yanlış belirlenmiş ya da eşit dağıtılmamış arsa payları, ileride hukuki anlaşmazlıklara yol açabiliyor. Nitekim son yıllarda açılan birçok davanın temelinde, adil dağıtılmamış arsa payı sorunları bulunuyor.
Ayrıca arsa payı, ortak giderlerin dağılımında da belirleyici oluyor. Site yönetimleri aidatları hesaplarken genellikle dairelerin arsa paylarını dikkate alıyor. Daha yüksek arsa payına sahip maliklerin ödeyeceği aidat da buna bağlı olarak artıyor.
Uzmanlar, gayrimenkul satın almayı planlayanların yalnızca daire fiyatına ve konumuna değil, arsa payı dağılımına da dikkat etmesi gerektiğini vurguluyor.
Zira bu oran, taşınmazın gelecekteki değerini, olası dönüşüm haklarını ve mali yükümlülüklerini doğrudan etkiliyor. Gayrimenkul hukuku uzmanları konu ile ilgili olarak yaptıkları açıklamalarda tapu incelemesi yapmadan satın alma işlemi yapılmamasını ve bu konuda profesyonel destek alınmasını öneriyor.
Arsa payı, bugün çoğu kişi tarafından göz ardı edilse de uzun vadede taşınmaz sahiplerinin en çok karşısına çıkan kavramlardan biri olarak hem ekonomik hem de hukuki açıdan büyük önem taşıyor.