AYD Alışveriş Ekonomisi Zirvesi’nde sektörün bugünü ve yarını masaya yatırıldı!

Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği’nin (AYD) geleneksel hale gelen “AYD Alışveriş Ekonomisi Zirvesi”nin 16’ncısı, bugün Swissotel The Bosphorus İstanbul’da ve eş zamanlı olarak digitalnetworkalkas.com üzerinden hibrit formatta gerçekleştirildi

Konu ile ilgili olarak paylaşıland detaylara göre  Alkaş iş birliğiyle düzenlenen zirve, ticari gayrimenkul ve AVM yatırımcılarıyla perakende sektörünün önde gelen temsilcilerini bir araya getirerek alışveriş ekonomisinin bugünü ve geleceğine yönelik kapsamlı bir tartışma zemini sundu. 

Fiba Commercial Properties ana sponsorluğunda düzenlenen etkinlikte, sektörün gündemini belirleyen başlıklar ele alınırken “1 Numaralı Markalar” ödülleri de sahiplerini buldu. Zirve, İstanbul Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç’in de katılımıyla, AYD Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Şapkacı ve Fiba CP CEO’su ve Yönetim Kurulu Üyesi Yurdaer Kahraman’ın açılış konuşmalarıyla başladı.

AYD Başkanı Nuri Şapkacı söz konusu zirvede yaptığı konuşmasında, zirvenin yalnızca AVM sektörünün mevcut fotoğrafını paylaşmak için değil, Türkiye’nin ticari gayrimenkul vizyonuna ortak akılla yön vermek amacıyla düzenlendiğini vurguladı. Şapkacı, küresel gayrimenkul piyasasının büyüklüğüne dikkat çekerek, bu alanın dünya gayrisafi yurt içi hasılasının yaklaşık dört katına ulaştığını, fiziksel altınların toplam değerinden 20 kat daha büyük bir hacim oluşturduğunu ifade etti. 

Küresel gayrimenkullerin toplam değerinin dünya borsalarının toplam değerinin üç katı seviyesinde bulunduğunu hatırlatan Şapkacı, bu dev pastanın yaklaşık yüzde 15’ini ticari gayrimenkullerin oluşturduğunu, Türkiye’nin ise bu alanda çok daha yüksek pay alma potansiyeline sahip olduğunu belirtti. Bu nedenle, sektörün “doğru kurgulanmış, uzun vadeli bir vizyonla” ele alınması gerektiğini söyledi.

Şapkacı, 2025 yılının ilk on ayına ilişkin performans verilerini de paylaştı. Buna göre, Ekim sonu itibarıyla AVM sektöründe metrekare verimliliğinde yüzde 29’luk bir büyüme kaydedildi. Aynı dönemde açıklanan yıllık enflasyonun yüzde 32,87 olduğuna işaret eden Şapkacı, reel anlamda cirolarda sınırlı bir daralma yaşandığını, ziyaretçi girişlerinin ise yüzde 3,4 oranında azaldığını aktardı.

Bu tablonun, uygulanan enflasyonla mücadele politikalarının doğal ve öngörülebilir bir sonucu olduğunu belirten Şapkacı, AVM yatırımcılarının bu dönemde yalnızca ayakta kalmaya çalışmadığını, aynı zamanda ilerlemenin yollarını arayarak sektöre katkı sunmaya devam ettiğini dile getirdi.

Yatırım cephesine bakıldığında ise 2026 yılında Türkiye’de 6 yeni alışveriş merkezinin açılmasının planlandığını söyleyen Şapkacı, bu projelerin inşaat süreçlerinin büyük ölçüde pandemi öncesine dayandığını, olağan dışı koşullar nedeniyle yavaşlayan süreçlerin şimdi tamamlanma aşamasına geldiğini ifade etti. 

Türkiye’nin genç nüfusu, gelişmiş AVM altyapısı, çeşitlenen tüketim alışkanlıkları ve stratejik konumuyla hâlâ uluslararası yatırımcılar için cazip bir pazar olduğuna dikkat çeken Şapkacı, buna karşın küresel ve yerel ekonomik dalgalanmalar ile mevzuattaki belirsizliklerin hem yerli hem yabancı yatırımcıları uzun vadeli planlama yaparken daha temkinli davranmaya ittiğini vurguladı.

 Reel cirolar üzerindeki baskı, artan maliyetler ve küresel örneklerden ayrışan düzenlemelerin, yatırımcıların finansal hareket alanını daralttığını; bu nedenle hem yeni AVM yatırımlarında hem de mevcut merkezlerin yenileme ve modernizasyon süreçlerinde belirgin bir yavaşlama yaşandığını, bunun da sektörün büyüme dinamiklerini sınırlayan kritik bir faktöre dönüştüğünü söyledi.

Türkiye’de alışveriş merkezi sektörünün büyüklüğüne de değinen Nuri Şapkacı, AVM ekosisteminin yaklaşık 50 milyar dolarlık yatırım hacmine ulaştığını belirtti. Ülke genelinde 450 AVM’de faaliyet gösteren yüzlerce markanın yaklaşık 43 bin mağaza ile tüketiciye hizmet verdiğini, yılda 2,5 milyar ziyaretçi sayısına ulaşıldığını, bunun da aylık bazda Türkiye nüfusunun 2,5 katı kadar ziyaret anlamına geldiğini ifade etti. 

AVM’lerin doğrudan 600 bin, dolaylı olarak ise 2,1 milyon kişiye istihdam sağladığını aktaran Şapkacı, bu yapının milyarlarca liralık vergi üreterek kayıt içi ekonomiyi güçlendirdiğini ve turizme de önemli katkı sunduğunu söyledi. AVM’lerin, perakende markalarının yurt dışına açılmasında ve yabancı markaların Türkiye pazarına girişinde bir “kaldıraç etkisi” yarattığını, bu nedenle sektörün ülke ekonomisinin stratejik omurgalarından biri olarak görülmesi gerektiğini belirtti.

Sektörün geleceğine ilişkin beklentilerini ve ihtiyaçlarını da sıralayan Şapkacı, mevcut yatırımların büyümenin yükünü taşımakta zorlandığını, yeni projelerin ise neredeyse durma noktasına geldiğini ifade etti. 

Yatırım olmadan bugüne kadar sağlanan ekonomik ve istihdami katkının uzun vadede sürdürülebilir olamayacağını vurgulayan Şapkacı, Türkiye’deki AVM yatırımcılarının lojistik, ofis, karma projeler ve turizm gibi farklı ticari gayrimenkul alanlarında da güçlü yatırım yapma kapasitesine sahip olduğunu hatırlattı.

Bu potansiyelin hayata geçebilmesi için uluslararası normlarla uyumlu, sosyal konuttan ayrışan, tanımı ve içeriği net bir “ticari gayrimenkul mevzuatı”na ihtiyaç olduğunu belirten Şapkacı, özellikle kira rejiminin enflasyon gerçekleriyle uyumlu, piyasa rayiçlerine dayalı ve sözleşme serbestisini esas alan bir yapıya kavuşturulmasının önemine dikkat çekti.

Mevcut tıkanıklığın yalnızca AVM yatırımcılarını değil, büyümek isteyen yerli markalarla Türkiye’ye gelmek isteyen uluslararası perakendecileri de olumsuz etkilediğini, bu markalar için alan yaratmakta zorlandıklarını ifade etti.

Şapkacı, tüm perakendecilere ortak diyalog çağrısı yaparak, “Ciroları nasıl artırabiliriz, verimliliği nasıl yükseltebiliriz, markalar nasıl büyür, ihtiyaçlar ve çözüm önerileri nelerdir, bunları ortak bir masada konuşalım” dedi. AVM yatırımcılarının talep ettiği düzenlemelerin bir ayrıcalık değil, sektörün tamamının sürdürülebilir büyümesi için gerekli altyapıyı oluşturma çabası olduğunun altını çizdi.

2026’ya ilişkin beklentilerin, genel hatlarıyla 2025’ten çok farklı görünmediğini söyleyen Şapkacı, yılın son çeyreğinde enflasyondaki olası aşağı yönlü hareketle birlikte tablonun kısmen iyileşebileceğini; 2026 sonunda finansmana erişimin kolaylaşması halinde yeni projelerin yeniden gündeme gelebileceğini ifade etti. Ticari gayrimenkul yatırımcıları olarak kamuyla daha etkin bir iş birliği ve perakendecilerle yapıcı bir diyalog içinde olunmasının zorunlu olduğuna vurgu yaptı.

16. AYD Alışveriş Ekonomisi Zirvesi, gün boyunca ekonomistlerden perakende temsilcilerine, gayrimenkul yatırımcılarından uluslararası sektör profesyonellerine uzanan geniş bir yelpazede konuşmacıları ağırladı.

Programda; ekonomist Fatih Keresteci, AYD Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı Cem Eriç, Boyner Grup’tan Ümit Nazlı Boyner, Yanındayız Derneği’nden Selen Okay Akçalı, URBnARQ’tan William J. Sebring, Rönesans Gayrimenkul’den Yağmur Yaşar, Artaş Holding’den Serhan Çetinsaya, Tavuk Dünyası’ndan Volkan Mumcu, Nata Holding’den Yusuf Tanık, Aqua Florya’dan Dilek Çapanoğlu, TURYİD Başkanı Kaya Demirer, Pegasus Hava Yolları’ndan Mehmet T. Nane, Esas Gayrimenkul’den Nevzat Yavan, Mintus’tan Tamer Özmen, MAPIC’ten Francesco Pupillo, ECE Türkiye’den Semet Yolaç Canlıel, MR. DIY Türkiye’den Dilara Neyişçi Çağlı, Demsa Group’tan Simge Telman, Sephora Türkiye’den Sinem Turanlı, Mudo’dan Ömer Taviloğlu, Kiğılı’dan Sena Suerdem ve Gürmen Grup’tan Zeynep Doğan gibi iş dünyasından pek çok isim farklı oturumlarda söz aldı.

Merakla beklenen zirve, yıl boyunca sektör performansını ve tüketici algısını yansıtan “1 Numaralı Markalar” ödül töreniyle sona erdi. Böylece 16. AYD Alışveriş Ekonomisi Zirvesi, bir yandan AVM ve perakende ekosisteminin güncel durumunu ortaya koyarken, diğer yandan önümüzdeki döneme ilişkin beklentiler ve politika önerileriyle sektöre yön veren bir platform işlevi gördü.