ÇED yönetmeliğinde hangi madelere durdurma kararı verildi?

Belirli bir proje veya gelişmenin, çevre üzerindeki önemli etkilerinin belirlendiği Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) sürecini düzenleyen ÇED yönetmeliği delik deşik!.. Danıştay, TMMOB'a bağlı bazı odaların açtığı davada bazı maddelerin yürütmesini durdurdu. Artık RES'lerden, AVM'lere, toplu konut alanlarından güneş enerji santrallerine kadar birçok proje için ÇED Gerekli değildir kararı verilemeyecek. Odaların avukatı Mehmet Horuş ekoloji hareketinin bir kazanımı olarak yorumladığı bu kararın geriye doğru işlemese de ÇED Raporu hazırlama eğilimini güçlendireceğini söyledi. 

'EKOLOJİ HAREKETİNİN KAZANIMI'

TMMOB’ne bağlı Jeoloji, Meteoroloji ve Metalurji Mühendisleri Odaları’nın açtığı 3 ayrı davada Danıştay 14.Dairesi bazı maddelerin yürütmesini durdurdu. Odaların avukatı Mehmet Horuş, iptal edilen maddeler kadar Danıştay’ın her 3 davada kullandığı ortak iptal gerekçelerinin ekoloji hareketinin talepleri açısından kazanım niteliğinde olduğunu söyledi. Horuş, "Çünkü bu kararlarla ÇED sürecinde artık sadece üretim ölçeğine ilişkin bir kategorik ayrım yapılamayacağı kabul edilmektedir" dedi. 

'ÇED YAPILMASI LAZIM' 

Horuş'un ekoloji hareketi açısından kazanım dediği Danıştay kararında şu ifadelere yer veriliyor; "ÇED Yönetmeliğinin EK-1 ve EK-2 listelerinde yer alan bir faaliyet veya projenin, eşik değerlerinde değişiklik yapılması veya Ek-1 listesinden çıkarılarak sadece Ek-2 listesinde düzenlenmesi ya da ÇED Yönetmeliği kapsamından tamamen çıkarılması durumlarında, bu değişikliklerin nesnel ve teknik gerekçelere dayanması ve bu faaliyet ve projenin çevreye olan etkilerinin değerlendirilmesine yönelik bir rapor, uzman görüşü ya da somut bilgi veya belge bulunması gerekmektedir". Danıştay 14. Dairesi Avrupa Birliği ÇED Direktifi EK listelerinde yer almasa veya sadece Ek-2 listesinde yer alsa dahi, ulusal hukuk uyarınca, çevresel etkiler doğurabilecek nitelikteki faaliyetler için çevresel etki değerlendirmesi sürecinin öngörülmesinde, engel bulunmadığının altını çizdi.

'ÇED SÜRECİ DEVAM EDEN PROJELERİ ETKİLEYECEK'

Danıştay’ın yönetmeliklerle ilgili Yürütmeyi Durdurma kararlarının geriye yürümediğini kaydeden Horuş, "Bu nedenle yukarıda yürütmesi durdurulan konularla ilgili daha önce verilen ÇED Gerekli Değildir Kararları otomatik olarak geçersiz sayılamaz. Ancak söz konusu kararlar aleyhine açılan ve yargılaması devam eden davalarla, ÇED süreci devam eden projeler için Danıştay kararı etkili ve bağlayıcı olacaktır"  diye konuştu. 

'ÇED RAPORLARI İYİ DEĞİL AMA...'

Çevre Bakanlığı'nın Danıştay kararı doğrultusunda yeni bilimsel-teknik kriterlere göre bir düzenleme yapmadan bu maddelerle ilgili ÇED gerekli değildir kararı veremeyeceğinin altını çizen Horuş, "Bu kararların dışında,  başka kurumların açtığı davalarda diğer maddelerle ilgili de ek yürütmeyi durdurma kararları verilmiş olma olasılığı yüksek. Yukarıdaki EK 2 listedeki 6 maddenin sayısı muhtemelen artacaktır. Bu yürütmeyi durdurma kararlarının ilgili başlıklarda ÇED Raporu hazırlama eğilimini güçlendireceğini düşünüyorum. ÇED Raporları çok mu iyi? Değil tabi. Ama en azından Proje Tanıtım Dosyası kolaycılığının önüne geçilmiş olacak" dedi. 

DANIŞTAY 14. DAİRESİ'NİN YÜRÜTMEYİ DURDURMA KARARI VERDİĞİ YÖNETMELİK MADDELERİ

25.11.2014 günlü, 29186 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ÇED Yönetmeliğinin Ek-2 listesinin 

* 9. maddesi; Tank/havuz hacminin 10 m³ ve üzeri olduğu, elektrolitik veya kimyasal bir proses kullanılarak metal veya plastik maddelerin yüzeylerinin metalle kaplandığı tesisler ve/veya yüzey temizleme işleminin yapıldığı tesisler,

* 33.maddesi; Toplu konut projeleri, (500 konut ve üzeri)

* 39.maddesi; Alışveriş merkezleri, (Kapalı otoparklar dâhil 50.000 m2 ve üzeri projeler)

* 42.maddesi; Kurulu gücü 10-50 MWm olan rüzgâr enerji santralleri,

* 45.maddesi; Kurulu gücü 1-10 MWe olan güneş enerjisi santralleri, (çatı ve cephe sistemleri hariç)

* 47. maddesi; 1.000.000 m3/yıl ve üzeri yeraltı suyu çıkarma veya yeraltında depolama projeleri

Evrensel/ Özer AKDEMİR