29 / 03 / 2024

İnşaat sektörüne yapılan harcama 4.9 trilyon lirayı buldu!

İnşaat sektörüne yapılan harcama 4.9 trilyon lirayı buldu!

Son 15 yıllık dönemde 4 trilyon 902 milyar TL'lik inşaat yatırımı yapıldığı ortaya çıktı.



AKP iktidarlarının 15 yıllık döneminde 4 trilyon 902 milyar TL'lik inşaat yatırımı yapıldığı ortaya çıktı. Sözcü gazetesinden Erdoğan Süzer'in haberine göre, AKP'nin gayrimenkul rantını tepelere çıkaran ekonomik modeli eski Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından da sonradan fark edilmiş, fakat Babacan sorunu düzeltemeden görevden alınmıştı.

FABRİKA YERİNE BETON

Rantın teşvik edilmesi yüzünden başta İstanbul ve  Ankara  olmak üzere 2003'ten itibaren Türkiye'de hızla lüks gökdelenler yükselmeye, bir biri ardına alışveriş merkezleri (AVM) ülke geneline yayılmaya başladı. Bu inşaatları konut, yol, köprü, tünel gibi devasa yatırımların inşaatları takip etti. 

Döviz bolluğunun yaşandığı 2008'e kadar yurtdışından adeta akan yabancı sermayenin fabrikalar yerine betona harcanması, alınan dış borçların geri ödemesini de riske soktu. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) milli gelir hesapları üzerinden yapılan hesaplamalara göre, 2003'ten 2017 yılına kadar geçen 15 yıllık dönemde inşaata yapılan toplam yatırım tutarı 2017 yılı fiyatlarıyla 4.9 trilyon dolara ulaştı. Bu yatırımın 1 trilyon 418 milyar TL'si 2003-2008, 3 trilyon 484 milyar TL'si ise 2009-2017 yılları arasında yapıldı. Sadece 2017 yılında inşaata yapılan harcama 535 milyar liraya ulaştı.

2003'te inşaat yatırımlarının toplam milli gelir içerisindeki payı yüzde 10.4 seviyesinde bulunuyordu. Fakat inşaat vergi ve benzeri yöntemlerle gayrimenkul yatırımları teşvik edilince bu oran 2017 yılının sonunda yüzde 17.23'e kadar çıktı. AKP'nin inşaata olan desteği, inşaatın toplam yatırımlar içerisindeki payına da yansıdı. 2003-2008 döneminde yaklaşık yüzde 50 civarında tahmin edilen inşaat yatırımlarının toplam yatırımlar içindeki payı 2009-2017 döneminde ortalama yüzde 54'e, 2017 yılının sonunda ise yüzde 57'ye ulaştı.

KRİZİN NEDENİ İNŞAAT

Uzmanların açıklamalarına göre, ekonominin içinde bulunduğu döviz sıkıntısı ve cari açık riskinin temelinde kaynakların betona gömülmesi yatıyor, Sözcü gazetesine  konuşan bir uzman, “İnşaat yatırımlarının milli gelir içindeki payı yüzde 17'ye kadar çıkarmak yerine yüzde 10'lar düzeyinde tutulmuş olsaydı, bu kaynaklar üretim ve istihdam sağlayan fabrikalara harcanmış olsaydı ne işsizlik ne de cari açık sorunu bu kadar yüksek olmazdı” dedi.

İnşaat sektörüne yapılan harcama 4.9 trilyon lirayı buldu!


KONUTA YATIRIMLA EKONOMİ BÜYÜMEZ


Bir fabrika kurmakla konut yapmanın ekonomiye etkisinin ilk yıl aynı olduğunu dile getiren Uzmanlar, “Ancak ilerleyen yıllarda fabrika üretim ve istihdamla ekonomiyi büyütürken konut gelecek yıllarda ekonomiye yeterli katkı yapmaz. Türkiye'nin inşaata yatırım yapması, bir KOBİ'nin eskimiş makinesini yenileyip üretime devam etmek yerine, bankadan kredi alıp evine mobilya alması gibi bir şey. Üstelik bu dışarıdan alınan borçla yapılıyor. Öyle olunca da cari açık artıyor, dış borçların ödenmesi zorlaşıyor” diye konuştu.

ASYA ÜLKELERİ DE BÖYLE KRİZE GİRDİ

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve eski Hazine Müsteşarı Faik Öztrak, AKP'nin reel ekonomi yerine kaynakları betona yatırmasını eleştirerek; “Trilyonlarca liralık kaynağın inşaat yatırımlarına gitmesi ekonomiyi büyük bir çıkmaza soktu. Çünkü bu inşaatları ülke olarak dışarıdan borçlanarak yapıyoruz. İhracat yoluyla dış borcu ödeyecek yatırımlara yönelmek yerine parayı AVM, yol, köprü, apartmanlara akıtınca aldığınız dış borçları ödemekte zorlanıyorsunuz. Aynı şey Asya krizinde yaşandı. Asya ülkeleri büyük rant getirdiği için paraları gayrimenkule yatırdı, sonra krize girdiler” diye konuştu.


Geri Dön