İstiklal Caddesi ve çevresinde binalar hızla el değiştiriyor

Bir ekşi sözlük yazan, Taksim meydanı için; "Memleketimden insan manzaraları başlığına en çok uyan yer, adeta cümbüş" diyor. Haksız da sayılmaz. Zira, Taksim Meydanı, bugün İstanbul'u ziyarete gelen hemen herkesin ortak uğrak mekânı. Beyoğlu'nun ticaret ve eğlence merkezi olmasının kökleri çok eskilere uzanıyor. Günümüzde, hafta sonlan yaklaşık 2.5 milyon kişiyi ağırlayan bölgede birçok marka ve firma şube açmak için yanşıyor. Beyoğlu'nda şube açmak sadece yüksek kazanç değil, marka bilinirliği açısından da önemli bir prestij kaynağı. Böylesine değerli bölgeyi gayrimenkul şirketleri mercek altına aldı. Binalar değerine değer katarken, hızla el değiştiriyor.

Eva Gayrimenkul Değerleme'nin hazırladığı rapora göre; Cumhuriyetin ilk dönemlerinde bölgede yaşayan azınlıkların gayrimenkullerini bırakarak ülkeyi terk etmeleri ve köyden kente göç edenlerin bu bölgede ikamet etmeye başlaması ile Beyoğlu, köhneme sürecine girdi. 1990'lann başından itibaren başta sanatçılar ve öğretim üyeleri olmak üzere yeni orta sınıfın bölgeye yönelmesi ile yeniden rağbet görmeye başladı. Beyoğlu, 20 yıldır emlak ve gayrimenkul yatırımcıların gözdesi olmasına karşın halâ bünyesinde konut, işyeri ve otel olabilecek ciddi bir yapı stoku barındırıyor.

Yenileme 2002'de başladı

Bölgenin canlanmasıyla artan kıymeti, yerel yönetimlerin yar özel sektörü de harekete geçirdi. 2002'de Beyoğlu Belediyesi tarafından başlatılan "Güzel Beyoğlu Projesi" bunlardan biri. Projeyle; İstiklal Caddesi, Sıraselviler, Tarlabaşı, Büyük Hendek, İnönü ve Meşrutiyet caddelerinde bulunan binalardaki görüntü kirliliği oluşturan metaları ortadan kaldırıldı. Birçok binanın renoveleri tamamlandı.

Söz konusu proje kapsamında İstiklal Caddesi üzerinde yer alan 220 binanın dış cepheleri yenilendi. Yine Galatasaray Lisesi'nin arkasında . yer alan 128 metre uzunluğundaki Cezayir Sokağı ise mevcut 29 binası ile metruk bir yer iken, 2002 yılında başlatılan "Fransız Sokağı" projesi ile yeniden hayat buldu.

Yatıranlarla yenilenen Beyoğlu, bugün gayrimenkul şirketlerinin en değerli portföylerini bünyesinde barındırıyor. Son zamanlarda bölgedeki gayrimenkul alım satımlarında artış olduğu ve bazı .şirketlerin burada keşfedilmeyi bekleyen metruk binaların peşine düştüğü kulislerde telaffuz ediliyor. Eva Gayrimenkul Değerleme Yetkilisi Merve Sağlam, "Beyoğlu'nda Şişhane, Elmadağ, Talimhane, Dolapdere ve özelikle İstiklal Caddesi'nde yıpratmış, eskimiş ve kullanılamayacak durumda olan birçok taşınmaz kültür varlığı mevcut. Bazı firmalar .ve şahıslar bu bölgelere yatırım yaparak hem tarihi dokunun canlanmasını, hem de ticari anlamda bölgelerin gelişmesini destekliyor" diyor.

İstanbul'un altınları

Hafta sonu ziyaretçi sayısı 2.5 milyonu geçen İstiklal Caddesinin bulunduğu Beyoğlu'nda birçok yapı ticari amaçlı kullanılıyor. Bölgede dünyaca ünlü marka ve restoranların yer kiraladığı bazı yapılar ise şunlar:

Mısır Apartmanı: Beyoğlu'nun tarihi bir yapılardan .biri. Galatasaray'da, İstiklal Caddesi ile Acara Sokağının kesiştiği noktada yer alan apartman, İstanbul'un en büyük kiliselerinden Saint Antuan Katolik Kilisesi'yle komşu. Apartman, 1910'da yıkılan Trocadero Tiyatrosunun yerine, Mısırlı Abbas Halim Paşa tarafından kışlık konak olarak yapıldı. Ermeni asıllı mimar Hovsep Aznavuryan tarafından inşa edilen yapının inşaat malzemelerinin büyük bir bölümü Fransa'dan getirtildi. Orijinal planda bina, zeminde dükkânlar olmak üzere toplam 6 kattan oluşuyor. Halim Paşa'nın vefatından sonra apartmana dönüştürülerek, iş yerlerine kiralanan Mısır Apartmanı'nın bugünkü sahibi Murat Koray.

Çiçek Pasajı: 1870 büyük Beyoğlu yangınında yıkılan Naum Tiyutrosu'nun arsasına inşa edilen yapının mimarı Rum Cleanthy Zanno. Yapı yeni bir tip çarşı binası olarak Çite de Pera adıyla yaptırıldı. Hem İstiklal Caddesi'ne hem de Tiyatro Sofeağı'na açıldığı için pasaj niteliğinde olan yapı 24 dükkân, 18 lüks daireden oluşuyor. Yapıya savaş yıllarında birçok çiçek dükkânı açıldığı için, o güne kadar Hristafei Pasajı olarak bilinen adı Çiçek Pasajı olarak değişti. Ancak 1940'ta açılan meyhanelerin büyük bir müşteri kalabalığı çekmesiyle, 1950'lerde çiçekçiler başka sokaklara doğru kaymaya başladı. Boşalan yerlere yeni meyhaneler açıldı. 1950'lilerin sonunda "Çiçek" adı daha çok bir hatıra olarak kaldı ile pasaj tümüyle bugünkü meyhane kimliğine büründü.

SAINT ANTONIE APARTMANI:

20'inci yüzyıl başlarında İstanbul'da yaşayan İtalyan cemaatinin kalabalıklaşması üzerine, eski kilisenin yıkılıp daha büyük bir kilise yapılması zorunluluğu ortaya çıktı. Bunun üzerine, Galatasaray'a yakın ve eski kilisenin bulunduğu yere komşu olan oldukça eğimli büyük bir arsa satın alındı. Kilisenin tasarımıyla mimar Guilio Mongeri ve ortağı Edoardo de Nari görevlendirildi. Kilise, caddeye iki katlı bir geçitle bağlanan "T" biçimli bir avlunun arkasında bulunuyor, iki blok halindeki apartman girişleri de avlu yönünde. Öndeki geçidin her iki yanında sivri gotik kemerlerle belirlenen üçer mağazanın üstünde dört kat apartman dairelerine ayrılmış. Ön cephede sivri kemerli ve düz mermer hatlı pencereler kullanılırken, büyükleri yine sivri kemerli üçer pencereye ayrılarak düzenlendi.

Harmanlı Han:

1831 yılında inşa edilen bina, 1880 yılma kadar Rusya Büyükelçiliği ve 1914'e dek ise Rus hapishanesi olarak kullanıldı. Daha sonra Narmanlı ailesinin mülkiyetine geçti Sonraki yıllarda stüdyo ve konut olarak kullanılan ve bir dönem Narmanlı Yurdu olarak anılan binada Aliye Berger, Ahmet Hamdı Tanpınar ve Bedri Rahmi Eyüboğlu başta olmak üzere birçok yazar ve sanatçı yaşadı ya da çalıştı. Binanın şu anda sadece zemin katlarında ticari fonksiyonlu birimler bulunuyor, diğer bölümler ise boş.

Rizzo Apartmanı: 1894 yılında John Francis Rizzo'nun eşi Marianne Rizzo tarafından satın alındı. Ancak aile 1947de apartmanı Eleni Vasiliadis'e sattı. Daha sonra apartman birçok kez el değiştirdi. 2 Haziran 1981de Mustafa Vedat Ozan mülkiyetinde olan Rizzo Apartmanı, 6 Ekim 2003 tarihinde Beyoğlu Gayrimenkul Yatırımcılığı İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret A.Ş. tarafından satın alındı.

Avrupa Pasajı: Meşrutiyet Caddesi ile Sahne Sokak'ı birbirine bağlayan kagir bir yapı. Aynalı pasaj olarak da bilinen yapı, 1874 yılında Naum Tiyatrosu ile "Palais des Fleurs" bahçesinin bulunduğu yere, Ohing adlı Ermeni mimar Pulgher'e yaptırıldı. Bina şu anda ticari amaçla kullanılıyor.

Kamondo Han: Osmanlıda gayrimenkul edinme izni alan ilk yabancı olan Abraham Kamondo tarafından yaptırıldı. Mimar Stampa tarafından tasarlanan yapı, 1976da Gerson ailesine devredildi. 1982 yılında ikinci dereceden tarihi eser ilan edilen yapının zemin katlan ticari, üst katlan ise konut olarak kullanılıyor.

Rumeli Han: İstiklal Caddesi üzerinde, Ağa Cami'nin yanında yer alıyor. Binayı 2'inci Abdülhamit'in başmabeyincisi Ragıp Paşa yaptırdı. Ragıp Paşa İstiklal Caddesi üzerinde yaptırdığı üç hana, imparatorluğun yayıldığı üç kıtanın adını verdi. Bina giriş katı dışında beş kat halinde inşa edildi. Yapının genel karakteristiği neoklasik olmasına rağmen barok tarzda süslemeleriyle dikkat çekiyor.

Apelyan Apartmanı: Galatasaray Lisesinin arkasında bulunan ve yakın tarihte restore edilen Apelyan Apartmanı'na, Yeniçarşı Caddesi'nden girilip, soldaki ilk sokağa sapılarak ulaşılıyor. İtalyan bir mimar tarafından 19'uncu yüzyıl sonunda Apelyan Ailesi için inşa edilen apartman san rengi ile dikkat çekiyor. Bina günümüzde sanat galerisi olarak değerlendiriliyor.
 
Afrika Han: Beyoğlu Büyükparmakkapı Sokak'ta yer alan Afrika Han, 1906'ta Ragıp Paşa Ailesi için Sanca Arif Paşa tarafından yapıldı. Tarihe tanıklık eden han, Osmanlı paşalarına, Pera'nın en köklü ailelerine ev sahipliği yaptı. Terasında Boğazı ve Halic'i gören han, 3 bloktan oluşuyor. Bin 93 metrekare olan hanın kapalı alanı ise 8 bin 200 metrekare.

Zemin ve bodrum da dahil olmak üzere 9 katlı binada; 95 civarında daire var. Afrika Han, 2006 yılında İngiliz Caffe Nero'yu Türkiye'ye getiren Işık Keçeci Aşur ve Delta Petrol'ün ortaklarından olan eşi Mustafa Aşur tarafından satın alındı. Yaklaşık 5 yıl önce satın alman han, harap bir vaziyette bekliyor. Çünkü hanı satın alan ortaklar, tahliye kararına karşı çıkan kiracılarla mahkemelik. Kiracıların büyük çoğunluğunun tahliye edildiği handa, tahliye kararına karşı çıkan 10-12 kiracının mahkemesi devam ediyor. İşte bu nedenle hanın sahipleri projeye başlamak için öncelikle mahkeme sürecinin sonuçlanmasını bekliyorlar. Sadece hanın sahipleri değil, kiracılar da dört gözle karan bekliyor.

Anadolu Pasajı: İstiklal Caddesi üzerinde Atlas Sinemasının yanında, eski ve ünlü Beyoğlu sokaklarından Alyon Sokağı'na açılıyor. 20. yüzyılın başlarında faaliyete geçen pasaj, günümüzde bir mağaza tarafından kiralanmış durumda.

Halep Pasajı: İstiklal Caddesi üzerinde yer alan Halep Pasajı, 1885'te, M. Hacar tarafından kagir olarak inşa edildi. İki tarafında dükkân sıralarının bulunduğu orta geçidin üzeri kısmen tonoz örtülü, kısmen de açık. Günümüzde bünyesinde bir de sinema barındıran bina ticari amaçlı birçok mağazaya ev sahipliği yapıyor.

Doğan Apartmanı: Birçok ünlü isme ev sahipliği yapan Galata'da Serdar-ı Ekrem Sofeak'ta bulunan Doğan Apartmanı, bölgedeki en değerli gayrimenkuller arasında yer alıyor. Galata bölgesinin en değerli binası 51 daireden oluşuyor. Apartman, 1890larda Belçikalı Helbig ailesi tarafından yapıldı. Birçok kez el değiştiren bina 1942'de Doğan Sigorta tarafından devralınınca adı Doğan apartmanı oldu. 1970'lere kadar geçen sürede ise apartmandaki daireler tek tek el değiştirerek, kişisel mülk haline geldi.

Yeniden doğdu:
Çukurcuma Mahallesindeki Cezayir Sokak yenilendikten sonra Fransız Sokağı olarak eğlence mekanlarla dolu bir bölgeye dönüştü. Yenileme çalışmalarından önce tamamen harap haldeki sokak bugün Beyoğlu'na gelen ziyaretçilerin uğrak noktalarından biri. Bölgede yenileme çalışmalarının ardından hayat bulacak çok sayıda sokak var.

Galata-Tünel hattı
 
Botter Apartmanı: Tünel'de İsveç Büyükelçilıği'nin yanında yer alan Botter Apartmanı, 19. Yüzyılda istanbul'a göç eden Jean Botter tarafından yaptırıldı. Botter Han, Profilo Holding Yönetim Kurulu Başkanı Jak Kamhi'nin eşi Tuli Kamhi ile kuzeni Emine Selbeş'e teyzeleri Zeynep Oyvar'dan miras kaldı. Botter Han'ın restorasyon projesini Ünlü mimar Han Tümertekin hazırladı. Botter Han'ın restorasyon projesinin toplam maliyetinin yaklaşık 6 milyon dolar olacağı ifade ediliyor.

Değerine değer katıyorlar

ihsan Kalkavan'a ait Beşiktaş Group, Pera Palas OteLi'nin karşısında yer alan tarihi, Yasemin ve Baran apartmanlarını Süzer Grubu'ndan 10 milyon dolara satın almıştı. Group, bu iki binayı 4 milyon dolarlık bir yatırımla 19 daireden oluşacak bir rezidansa dönüştürüyor. Proje, 2012 Subat'ında tamamlanacak.

Tepebaşı'ndaki TRT Binası'nın önündeki otoparkın "sosyal-kültürel tesis" olarak projelendirilmesi gündemde.

Tünel ve Tepebaşı üçgeninin tam ortasında, tarihi Şimal Merdivenleri'nin yanında yer alan 10 kattan oluşan Belkıs Apartmanı renove edilecek.

24-6 metrekare arsa üzerinde bin 920 metrekare kapalı alana sahip 12 birimden oluşan Gravier Apartmanı renove edilecek. Tekten İnşaat, 2004- yılında Taksim'deki Pasteur Hastanesi'nin bulunduğu 7 bin 200 metrekarelik arazi üzerinde 65 dairelik Taksim Rezidans projesini hayata geçirdi.
Emlak Rotası/Sümeyye Dalkılıç