Konut satışlarında artış devam ederken, reel fiyatlar düşüyor!
 


KPMG Türkiye tarafından hazırlanan ve sektör tarafından da merakla beklenen “İnşaat ve Gayrimenkul Sektörel Bakış Raporu” 2024 yılı 4. çeyrek rakamlarına göre Türkiye inşaat sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin yüzde 58,4 kısmı faaliyetlerini kısıtlayan herhangi bir faktörün olmadığını açıkladı. 

Konu ile ilgili olarak verilen bilgilere göre kısıtlayıcı unsurlara bakıldığı zaman finansman sorunları ortalama olarak yüzde 31,6 seviyesindeki payıyla girişimleri sınırlayan birincil faktör olurken gelen talep yetersizliği de 2024 yılı 4. çeyrekte yüzde 18,0'lık ortalamaya sahip olarak yine önceki dönemlerde olduğu gibi faaliyetleri kısıtlayan faktörlerdeki sırasını korudu.
 


Aktarılan bilgilere göre ülkemizde inşaat maliyet endeksi alt kırılımları ele alındığı zaman  2024 yılının Aralık ayında işçilik ve malzeme endeksleri bir önceki aya kıyasla sırasıyla yüzde 1,29 ve yüzde 0,41 artış gösterdi,. Çeyreklik ortalamalara bakıldığı zaman, inşaat maliyet endeksindeki değişim, bir önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 45,9 azalarak 4. çeyrekte yüzde 36 şeklinde gerçekleşti.
 


Sektörün merakla beklediği rapor ile ilgili olarak önemli bazı değerlendirmeler yapan KPMG Türkiye İnşaat ve Gayrimenkul Sektörü Lideri Savaş Görkem Yapan, "2024’ün son çeyreği, inşaat ve gayrimenkul sektöründe dinamiklerin hızlı bir şekilde değiştiği bir döneme işaret ediyor. 

Konut satışlarında yaşanan artış, özellikle ipotekli satışlardaki dikkat çekici yükseliş ve konut kredisi kullanımındaki genişleme, talebin canlılığını da ortaya çıkarırken, reel bazda düşen konut fiyat endeksi sektörün karşı karşıya olduğu zorlukları da açık bir şekilde gözler önüne seriyor.

Diğer taraftan AVM metrekare ciro verimliliğindeki süregelen artış, perakende tarafında olumlu bir eğilime işaret ederken, inşaat maliyet endeksindeki gerilemeler de sektöre bir nebze nefes alma imkânı tanıyor.

Fakat finansmana erişimde yaşanan güçlükler ve talep yetersizliği gibi yapısal sorunlar, sektörde kalıcı iyileşme için bütüncül politikalara ve stratejik desteklere ihtiyaç duyulduğunu bir defa daha ortaya koyuyor.” diye konuştu.
 


KONUT SATIŞLARINDA ARTIŞ SÜRÜYOR


2024 yılı 4. çeyrekte ülke genelinde konut satışları 530,8 bin adet ile bir önceki senenin aynı dönemine kıyasla yüzde 62,9'luk artarken, 2024 Aralık ayında alt kırılımdaki ipotekli satışlar ve 2. el konut satışları bir önceki senenin aynı ayına göre sırasıyla yüzde 285,3 ve yüzde 55,7 arttı. 2024’te, ülke  genelinde konut satışları toplamda 1,5 milyon seviyelerinde kaydedildi. 

Açıklanan rakamlara göre bir önceki dönemdeki sonuçlara paralel şekilde 2024 yılının 4. çeyreğinde de İstanbul 86,3 bin adet ile ülke genelinde en çok konut satışı yapılan kent oldu, mega kent İstanbul'daki satışları yaklaşık 49 bin adet ile  Ankara  ve yaklaşık 29 bin adet ile  İzmir  izledi.



Ülkemizde Aralık 2024 sonu itibarıyla 158,46 seviyelerinde seyreden konut fiyat endeksi 2023’ün aynı ayına göre nominal bazda yüzde 29,4 arttı. Söz konusu endeksin Şubat 2024 itibarıyla negatife dönen reel bazlı değişimi ise bu trendine devam etti ve 2024’ün aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,4'lük düşüş gösterdi.

AVM’LERDE METREKARE CİRO VERİMLİLİĞİ ARTIYOR
 

Ülke genelinde 2024 yılı 4. çeyrek itibarıyla aktif faaliyet gösteren alışveriş merkezi sayısı 446 şeklinde kaydedilirken toplam kiralanabilir alan 14,1 milyon metrekareye ulaştı. Hâlihazırda toplam kiralanabilir alan stokunun yaklaşık olarak yüzde 38,5'i ise mega kent  İstanbul'da bulunuyor.

İnşaatı tamamlanması planlanan 10 alışveriş merkezi ile beraber toplam sayının 456'ya erişmesi beklenirken perakende yoğunluğu ülke genelinde 1.000 kişi başına 166 metrekare olarak kaydedildi.

Diğer taraftan Türkiye genelinde ciro endeksleri kapsamında, bu dönemde de endeksin artış trendi içerisinde olduğu gözlemlendi. Alışveriş merkezi metrekare ciro verimlilik endeksi, 4. çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 49,6'lık nominal artış gösterdi.
 


OTEL DOLULUK ORANLARINDA GERİLEME


Söz konusu rapora göre mega kent İstanbul‘da bulunan konaklama tesisleri doluluk oranları, 4. çeyrekte ortalama 56 seviyelerindeki  oranla bir önceki senenin aynı dönemine kıyasla artış göstermiş olup, Antalya Bölgesi'nde de söz konusu bu dönemdeki doluluk oranı, dönemsel iklim şartları neticesinde yaklaşık olarak yüzde 49 seviyelerinde kaydedildi. 

Ülke genelinde otel doluluk oranları, bir önceki çeyreğe oranla azalma göstererek 4. çeyrekte ortalama yüzde 43,3 seviyelerinde gerçekleşti. Senenin tamamına bakıldığı zaman Türkiye genelinde İstanbul'da, Antalya Bölgesi'nde ve başkent Ankara'daki işletme ve basit belgeli konaklama tesisleri doluluk oranları sırasıyla yüzde 49,3, yüzde 54,8, yüzde 61,2 ve yüzde 41,3 şeklinde oldu. Söz konusu bu çeyrekte toplam turizm geliri 13,8 milyar dolar ve ziyaretçi kişi başı ortalama harcama ise 981 dolar şeklinde kaydedildi.