Rockefeller İstanbul'da gayrimenkul arıyor!

Serpil Yılmaz Habertürk Gazetesi 'ndeki bugünki köşesinde yabancı yatırımcıların Türkiye' de ve İstanbul'da yaptıkları gayrimenkul yatırımlarını değerlendirdi.

Dünyada para hareketinin gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere kaymasından Türkiye'nin ne ölçüde etkilendiği ve yeni dönemin ekonomik modellemesinin yapılıp yapılmadığı yaygın olarak tartışılıyor. 

Dünyanın en büyük gayrimenkul danışmanlığı şirketi Cushman&VVakefield Türkiye'nin Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Sur, yabancı yatırımcılar açısından bu sorunun yanıtını veriyor: "Cushman&VVakefield'in Amerika'daki müşterilerinden Rockefeller Grubu, Türkiye'de ticari gayrimenkul yatırımlarıyla ilgileniyor. 

Türkiye'de 1000 kişiye 120-125 metrekare ticari alan düşerken, gelişmiş ülkelerde bu oran 240 metrekareye çıkıyor. Türkiye'de ticari gayrimenkule yatırım yapmak bu açıdan cazip görünüyor. Ancak kira getirileri ile yatırım oranları arasında yapılan değerlemelere göre Türkiye'de fiyatları yüksek buluyorlar. Kiraların artıp satış değerlerinin düştüğü noktada, yabancı sermaye alıma geçecek." Rockefeller'in Türkiye'de gayrimenkule yatırım yapması, alıcı olarak piyasaya giren Suudi Arabistan ya da Körfez sermayesinden daha çok ilgi çekecektir. 

YATIRIMCI AVM'YE GELECEK 

Kurumsal dış sermayenin gayrimenkul sektörüne AVM'ler üzerinden geldiğini belirten Sur, Türkiye'de alışveriş merkezleri ve ticari ofis pazarında yabancı sermayenin "Doğru proje-doğru yer ve güvenilir yerel ortak aradığını" söylerken, açığa da dikkat çekiyor: "Türkiye'de gayrimenkul sektörünün büyüklüğü 70 milyar dolar. Bunun yüzde 70-75'i konutlardan oluşuyor. Sadece nitelikli ticari gayrimenkul yatırım pazarının 120-150 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Türkiye'de yılda 3-3.5 milyar dolarlık üretim oluyor. 2013 yılında bu sayı Londra'da 32 milyar dolar, Moskova'da 6 milyar dolar, Paris'te 12 milyar dolar oldu. İstanbul'da 3 milyon metrekare A sınıfı ofis olurken, dünya metropollerinde 10-15 milyon metrekareye ulaşıyor. Türkiye'de 340 AVM'nin toplam kiralanabilir alanı 9 milyon metrekare. Bunun yüzde 50'si İstanbul ve Ankara'da. AVM'lerin performansında büyüklük önemli bir kriter." SUR: 4 GÜNDE 32 TOPLANTI Yüzde 51 'i halka açık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) iştiraklerinden Emlak Konut GYO'nun Yönetim Kurulu Üyesi de olan Sur, gayrimenkul sektörünün en büyük halka arzını (3.25 milyar TL) gerçekleştirdikten bir ay sonra yaşanan 17 Aralık krizini anlatıyor: "Emlak Konut GYO'nun bu süreçte iki günlük zararı 1.8 milyar dolar oldu. 4 günde Londra, New York, Boston'da 120 kurumsal yabancı yatırımcı ile 32 toplantı yaptık. Borsa İstanbul'da kendi hisselerimizi alarak hisselerin düşmesine fren yaptık. Hisseler 2.75'ten 1.95'e kadar gerilemişti. 2 TL'den alım yaptık. 

En son 2.06 TL'ye kadar çıktı." Yabancı yatırımcılardan gelen "Erken seçim olacak mı, cumhurbaşkanlığı krizi çıkar mı, ekonomik istikrar bozulur mu?" sorularına muhatap olduklarını belirten Sur, "ABD'li fonlardan biri 150 milyon dolarlık hisse almıştı, ikinci halka arzda 250 milyon dolarlık bir alım daha yaptı. Verilen emekler boşa gitmemeli" diyor. 

Türkiye'deki zenginlerin, yurtdışında gayrimenkul edinme merakının arttığını hatırlattığımda ise Sur gözlemini paylaşıyor: "New York, Londra, Paris gibi sık seyahat ettikleri kentlerden gayrimenkul alıyorlar. Kurumsal yatırımdan ziyade, 'güzel bir binaya' sahip olmak istiyorlar." GELİŞMİŞ ÜLKELERLE REKABET Gayrimenkul yatırımlarında çift yönlü hareketin olumlu katkıları olabileceğine de değinen Sur; yabancı yatırımcıların AVM'lere duyduğu ilgiyi örnekliyor, yatırım fonu Blackstone Group'un geçen yıl Hollandalı Redevco'nun (C&A) Erzurum, Manisa ve Ankara'da 3 AVM'sinin yanı sıra Multi Development'in proje halinde olanlarla birlikte 16 AVM'sini satın aldığını hatırlatıyor. 

Küresel gayrimenkul yatırımları 2013 yılında yüzde 22.6 oranında artıp 1.18 trilyon dolara ulaşmıştı. 2014'te küresel yatırım hacminin, ABD ve Batı Avrupa'nın artışı yönlendirmesiyle 1.33 trilyon dolara ulaşarak 2013'ten yüksek olması bekleniyor. Türkiye'nin rakipleri Asya-Pasifik ve Batı Avrupa ülkeleri. Yatırım iklimi üzerindeki hassasiyet artıyor... 

Serpil Yılmaz/ Habertürk Gazetesi