Takasbank, güvenli alım-satım işlemlerinde köprü olacak!

Geçtiğimiz yıl ‘TapuTakas’ ile gayrimenkul alım satımını hem alıcı hem de satıcı açısından risksiz ve güvenli bir yapıya kavuşturan Takasbank, aracılıkta yelpazeyi genişletiyor. Kolları ikinci el araç alım satımına aracılık için de sıvayan Takasbank, bankalardaki kaydi altının transferini üstlenmeye de hazırlanıyor. Bu arada kurum, çek takasını yapmaya da talip.

Takas, saklama, teminat yönetimi ve merkezi karşı taraf hizmetleri veren Takasbank’ın Genel Müdürü Mahmut Kayacık, projelerini ilk kez DÜNYA’ya anlattı. Mahmut Kayacık, hedeflerini açıklarken “Güvenli alım-satım işlemlerinde köprü olacağız” dedi.

Kayacık, Takasbank’ta oluşan bilgi birikimi ve tecrübeyi daha etkin kullanmak için çalıştıklarını anlatırken “Takasbank, sermaye piyasalarının gelişimine katkı sağlayacak her türlü proje için elini taşın altına koyacak” vurgusunu yaptı. Kayacık, “Türkiye’de Merkez Bankası’nın işlettiği EFT sistemindeki hacmin neredeyse yarısını biz yapıyoruz. Toplamda 4 milyar TL’nin üzerinde teminat yönetimi hizmeti veriyoruz” diye konuştu. Mahmut Kayacık şunları anlattı:

Çek takası işlemleri bize devredilsin

Çek takası işlemlerinin bize devredilmesini istiyoruz. Böylece, Merkez Bankası’nın operasyonel yükünü hafifleterek, bankaların da nakit yönetimine fayda sağlayacağız. Çekin düzenlenmesi ve dolaşımının ülke içinde farklı bölgelerde güvenli bir şekilde sağlanmasında Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) bünyesindeki Bankalararası Takas Odaları Merkezi (BTOM) önemli bir yere sahip. Bu kapsamda BTOM, farklı bankaların şubelerine ibraz edilen çeklerin, ait oldukları banka hesaplarından tahsil edilmesini sağlayan çek takas sistemini TCMB gözetiminde işletiyor. BTOM üzerinden gerçekleştirilen süreçlerin Takasbank’a devri kapsamında başta Merkez Bankamız olmak üzere tüm bankalarımız ile görüşmeler devam ediyor. Gerek Merkez Bankamız gerekse diğer bankalarımız ile sözkonusu çek takas işlemlerin BTOM bünyesinden Takasbank’a devri konusunda bir mutabakat sağlanması durumunda öncelikle TL cinsinden çek takas işlemlerinin devri yapılacak. İlerleyen dönemlerde yabancı para cinsinden çeklerin de takas işlemlerinin yapılması planlanıyor. Çek takası işlemlerinin bankamızca devralınması durumunda, TCMB direktifleri doğrultusunda teminat sisteminin de kurulması gerekecektir. Ayrıca, BTOM faaliyetlerinin Takasbank tüzel kişiliği altında yürütülmesi için Takasbank’ın Ödeme ve Menkul Kıymetler Mutabakat Sistemlerinin Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik’in 9. Maddesinin 7. Fıkrası uyarınca yeni bir sistem kurmak için izin alması gerekecektir.

İkinci el araç satımında yeni sistem

TapuTakas hizmeti benzeri, ikinci el araç alım-satımlarında satış bedeli ile aracın mülkiyetinin eş anlı el değiştirmesini sağlayan bir sistemin kurulması öngörülüyor. Bu proje için gerek Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) gerekse Noterler Birliği ile görüşmeler devam ediyor. Araçların ikinci el alım satımında vergi olmaması bu işi kolaylaştırıyor. Tapu Takas sistemindeki alt yapıyı Noterler Birliği’ne entegre edebilir miyiz ona bakıyoruz.

Altının bankalararası transferini sağlayacağız

Uluslararası İstanbul Finans Merkezi Projesi ve Orta Vadeli Eylem Planı çerçevesinde altının mobilitesini artıracak kaydi altın transfer sistemini kuruyoruz. Bu sistem ile Türkiye içinde altınının bankalar arası transferi EFT kadar hızlı olabilecek. Kaydi Altın Transfer Sistemi ile altının bankalararası transferi kolaylaşacak. Böylece fiziki dönüşüm veya nakde çevirime gerek kalmadan yatırımcı altınını bankalar arasında hesaben transfer edebilecek. Böylece altının mobilizasyonu artacak. Ayrıca altının kolaylıkla bankalar arası transfer edilebiliyor olması, bankalararası rekabeti de artıracak.

Proje kapsamında Londra Kıymetli Maden Takas Kurumunun altın muhabiri olan bankalarla birlikte çalışılacak. Türkiye’deki bankaların yurt dışı bankalar ile altın transferlerini Takasbank aracılığında bu muhabirlik ağı üzerinden, kendi aralarındaki transferi ise Takasbank üzerinden hesaben gerçekleştirmeleri sağlanacak. Fiziki altın transferi ise hali hazırda Borsa İstanbul bünyesinde kurulmuş olan saklama kasaları üzerinden yapılıyor.

TapuTakas sistemini tanıtacağız

Takasbank ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen ve gayrimenkul alım-satımlarının güvenli bir şekilde el değiştirmesini sağlayan Tapu Takas hizmetinin paydaşlarla projenin geliştirilmesi ve sektör potansiyelini yansıtması için çalışmalar yürütüyoruz. 1 yıldır uygulanmaya başlayan sistemin kullanımı çok sınırlı kalmış durumda. Sistemin bilinirliliğini artırmak, farkındalık yaratmak istiyoruz. Tapu Kadastro ile görüşmelerimiz sürüyor. Yabancı para cinsinden işlemlerin sistemden gerçekleştirilebilmesi için geliştirme yapılması, yabancı uyruklu kişilerin gayrimenkul alım satımlarında sistemin kullanılabilmesi için geliştirme yapılması, kredili işlemlerinin Tapu Takas sistemine dâhil edilebilmesi hususlarında geliştirme çalışmaları devam etmektedir.

Devam eden 3 büyük projeleri var

ÜRÜN İHTİSAS BORSASI: Ürün İhtisas Borsasının kurulmasına ilişkin çalışmaların hızlandığı, yakın zamanda Borsanın kurulmasına ilişkin çalışmaların tamamlanacağı öngörülüyor. Ürün İhtisas Borsasının kurulmasının Takasbank işlemlerine etkisi ve yeni geliştirmeler konusunda değerlendirme yapılarak, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü ile görüşler paylaşılmıştır..

BORSA İSTANBUL PARA PİYASASI TAKAS HİZMETLERİ: 64. Hükümet Eylem Planında yer alan “Sermaye Piyasalarında Kurumsal Yatırımcılar Teşvik Edilecek” başlıklı 80 no’lu eylem çerçevesinde; organize para piyasalarının gelişimini ve TL cinsinden değişken faizli borçlanma araçları ihracını ve swap işlemlerine baz teşkil edecek gösterge niteliğinde uzun vadeli (1 ay ve 3 ay) genel kabul görecek nitelikte TL referans faiz oranı oluşturulması amaçlanmış olup; T.C. Hazine Müsteşarlığı ve T.C. Merkez Bankası’nın önderliğinde Borsa İstanbul A.Ş. nezdinde “Borsa İstanbul Para Piyasası” kurulmuş ve 14/10/2016 tarihinde uygulamaya alınmıştır. Piyasa takas işlemleri Takasbank tarafından gerçekleştirilmekte ve İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Merkezi Karşı Taraf (MKT) Yönetmeliği çerçevesinde uluslararası standartlar gözetilerek Piyasa’da Merkezi Karşı Taraf hizmeti verilmektedir.

DOĞALGAZ PİYASASI: Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ) bünyesinde Doğalgaz Piyasaları kurulması çalışmaları kapsamında, Bankamız tarafından takas ve teminat yönetimi hizmeti verilmesi planlanmaktadır. EPİAŞ tarafından projenin 2017 yılı içinde hayata geçirimesi planlanmaktadır. Sözkonusu hizmetler kapsamında EPİAŞ ile koordineli biçimde çalışmalar devam etmektedir.

FOREKS TEMİNATLARINDAKİ DÜŞÜŞ %15

Sermaye Piyasası Kurulunca Foreks’te kaldıraç oranının 1/10’a düşürülmesi uygulamasını çok olumlu değerlendiren Mahmut Kayacık, aracı kurumların paranın yurtdışına çıkacağına yönelik eleştirilere rakamlarla yanıt verdi. Kayacık, söz konusu kararın açıklandığı gün toplamda 111 bin civarında bakiyeli teminat hesabının yaklaşık yüzde 98’inin teminatlarının 50.000 TL ve altında olduğu ve bu hesapların toplam teminat bakiyesi içindeki payının sadece yüzde 17 olduğunu iletti. Kayacık, “Buna göre kararın açıklandığı 10 Şubat tarihi ile kıyaslandığında 8 Mart itibariyle 50.000 TL ’ye kadar teminatı olan hesaplara ait teminatlarda yüzde 38 düşüş olurken diğerlerindeki düşüş sadece yüzde 11 civarında olmuştur. Toplam düşüş oranı ise yüzde 15 de kalmıştır. Öte yandan söz konusu uygulamanın açıklanmasının ardından Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda gerek hesap açılışı gerekse teminat yatırılmasına yönelik ilgi artmış olup yatırımcıların organize piyasada kur risklerini yönetmeleri mümkün olacaktır” dedi.

İSTİNYE’YE TAŞINMA MALİYETİ 2.5 MİLYON TL

Takasbank 2016 sonu itibariyle yaklaşık olarak 8 milyar TL aktif büyüklüğe sahip. Genel Müdür Kayacık, “2016 yıl sonu vergi öncesi karda fon yönetimi gelirlerinin katkısı ile 265 milyon TL tutar ile en yüksek kar rakamına ulaştık. Şuanda personel sayımız 250. IT ve operasyon tarafında yeni projeler hayata geçtikçe ilave olarak 30 ile 50 kişi daha istihdam sağlayacağız” dedi. Kayacık’ın verdiği bilgiye göre, İstinye’de bulunan Borsa İstanbul yerleşkesine taşınma maliyeti Bilgi Teknolojileri için yapılan alt yapı yatırımları dâhil 2,5 milyon TL civarında.

BORSA’NIN TAKASBANK’TAKI PAYI ARTTI

Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Takasbank’taki payını artırmak için aracı kurumlara teklifte bulunmuştu. Konuyu sorduğumuz Kayacık, “Aracı kurumlardan cevaplar geldi ve Borsa İstanbul, Takasbank’taki payını yaklaşık yüzde 0,78 artırdı. Böylece Borsa’nın kurumumuzdaki payı yüzde 63’ün üzerine çıktı” diye konuştu. Kayacık, karlı bir kurum olduklarını ve her sene düzenli olarak kar dağıtımı yaptıklarını ifade ederek, “Önümüzdeki dönemde projelerin hayata geçmesi ile likidite durumuna bağlı olarak kar dağıtımını değerlendireceğiz” diye konuştu.

PAY PİYASASI VE BORÇLANMA ARAÇLARI İÇİN MERKEZİ KARŞI TARAF OLACAĞIZ

Mevcut durumda Takasbank Ödünç Pay Piyasası, Borsa Istanbul Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası ve Borsa Istanbul Para Piyasası için Takasbank tarafından Merkezi Karşı Taraf (MKT) hizmeti sunuluyor. Kayacık, “Takasbank, Haziran 2017 tarihi itibari ile Borsa İstanbul Pay Piyasasında, 2018 yılının 1. çeyreği itibari ile de Borsa Istanbul Borçlanma Araçları Piyasasında MKT hizmeti sunmayı planlıyoruz” dedi.

Dünya