Tapuda akitli ve akitsiz işlemler nelerdir?

Gayrimenkul alım-satımından miras intikaline kadar geniş bir yelpazeyi kapsayan tapu işlemleri, mevzuatta iki ana başlıkta ele alınıyor: akitli ve akitsiz işlemler. 

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM), vatandaşların doğru başvuru ve belgeyle süreci hızlandırabilmesi için bu ayrımı netleştiren bilgilendirmeler yapıyor.

Akitli işlemler, tarafların irade beyanına dayanan ve tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenlenerek imzalanan işlemler olarak tanımlanıyor. 

Verilen bilgilere göre konut, arsa veya işyerinin satışı; bağış ve trampa (takas); paydaşlar arasında taksim; üst (inşaat) hakkı ve diğer irtifak haklarının tesisi; kat irtifakı/kat mülkiyeti tesisi; ipotek kurulması gibi işlemler bu kapsama giriyor. Bu tür başvurularda, tarafların veya yetkili vekillerinin hazır bulunması, kimlik belgesi, gerekli ise vekaletname ve güncel belgelerin (adres, zorunlu deprem sigortası gibi) ibrazı gerekiyor. 

Akitli işlemler resmi senetle sonuçlandırıldığı için dikkatli inceleme, randevu planlaması ve ödeme kalemleri açısından hazırlık önem taşıyor.

Akitsiz işlemler ise taraflar arasında sözleşme yapılmasını gerektirmeyen, mahkeme veya idare kararına, kanuni kazanıma ya da zorunlu tescile dayanan işlemler olarak öne çıkıyor. 

Miras yoluyla intikal (veraset), mahkeme ilamına dayalı tesciller, cebri icra ve satışlar, kamulaştırma, kadastro tescilleri ve tapu kayıt düzeltmeleri bu grupta yer alıyor.

Bu süreçlerde resmi senet yerine dayanak karar, veraset belgesi veya idari işlem evrakı esas alınıyor. Başvuru sahibi, kararı veya belgesini tapuya sunarak tescil talep ediyor; sicil müdürlüğü şekli inceleme sonrası kayıt işlemine geçiyor.

Uzmanlar, işlem türünün baştan doğru tespit edilmesini; taşınmaz üzerinde ipotek, haciz, şerh gibi takyidatların e-Devlet veya Web Tapu üzerinden önceden kontrol edilmesini öneriyor. 

Randevu ve başvuru adımları da artık büyük ölçüde dijital ortamda yürütülüyor; Web Tapu’dan dosya yükleme, evrak paylaşımı ve süreç takibi yapılabiliyor. Özellikle akitli işlemlerde tarafların hazırlıklı gelmesi, resmi senedin hızlı düzenlenmesini sağlarken; akitsiz işlemlerde eksiksiz karar/evrak sunulması tescil süresini kısaltıyor.