Tarım arazilerinde 17 milyarlık kayıp önlenecek!

Türkiye'de tarım arazilerinin verimli kullanımını engelleyen miras yoluyla bölünmenin önüne geçecek "arazi toplulaştırma"yla ilgili yasa çalışmasında sona gelindi. Binlerce çiftçi aileyi yakından ilgilendiren ve beş ay önce Meclis'e gönderilen tasarının en geç Ocak 2014'e kadar yürürlüğe girmesi hedefleniyor. Tasarı kanunlaşırsa, Türk tarımında yeni bir sayfa açılacak. Tasarı, her kardeşin kendi arsasını ekmesini değil, büyük çaplı arazilerin aile şirketleri tarafından yönetilmesini hedefliyor. 

HASATTAN HİSSE ALINACAK 

Tasarıya göre, tarımsal araziler, bölgesel özellikler de dikkate alınarak 20 dönümün altında bölünemeyecek. Araziler, mirasçı çocuklardan tek bir kişiye devredilebilecekken, hissesinin devrini istemeyen aileler "şirketleşme" yoluna gidecek. Aile malları ortaklığı kurularak, herkes hakkı oranında pay alacak. Burada mirasçıların vergiden istisna tutulması da planlanıyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker'in 2006'dan bu yana üzerinde çalıştığı tasarı kapsamında tarım arazilerinin birleştirilmesine ilişkin birçok tedbir alındı. Bugüne kadar 4 milyon hektara yakın arazi birleştirildi. Bakanlığın hedefi yılda 1 milyon hektarlık alanda toplulaştırma yaparak, 2023'e kadar bu rakamı 14 milyona ulaştırmak. 

17 MİLYAR TL'lİK KAYIP 

Türkiye'de 24 milyon hektarlık tarım arazisinin 2 milyonu bölünme nedeniyle kullanılamıyor. Bunun ekonomiye maliyeti 17 milyar TL. Tarımsal işletmelerin ortalama büyüklükleri 60 dönüm. Oysa İngiltere, Fransa gibi ülkelerde bu rakam 400 dönümün üzerinde. Türkiye'de 2 Bursa büyüklüğünde arazi atıl durumda. 

'Toprak ağaları yasaya engel oluyor'

SABAH'a konuşan Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, söz konusu düzenlemeyi sonuna kadar desteklediklerini belirtti. Tarımsal arazilerin 140 dönümün altında bölünmemesi gerektiğini ifade eden Yetkin, Türkiye'de var olan yapı nedeniyle böyle bir düzenlemenin uygulama aşamasında zorluklar yaşanacağını vurguladı. Yetkin, şöyle konuştu: "Tarımsal araziler parçalandıkça parçalanıyoruz. AB ortalaması 140 dönüm civarındayken Türkiye'de 60. Meclis'te bekleyen düzenleme Türk tarımı açısından kritik öneme sahip. Ne var ki Türkiye'deki bazı toprak ağaları ve aşiret liderleri bu yasayı istemiyor. Çünkü çıkarlarına ters düşüyor. Bu kadar gecikmesinin nedeni budur. Oysa tarımsal üretimin artması bu yasaya bağlı." 

Arazi satışında öncelik sınırdaşın

Hali hazırda Meclis'te bulunan ve en geç Ocak 2014'e kadar yasalaşacağı ifade edilen Toprak Koruma ve Arazi Kullanımına İlişkin Yasa Tasarısı ile arazilerin miras yoluyla bölünmesi yasaklanacak. Yasa tasarısından dikkat çeken düzenlemeler ise şunlar: 

 Tarımsal arazisi bulunan mirasçılara vefatın ardından kendi aralarında anlaşmaları için bir yıllık süre tanınacak. 

 Bu süre sonunda araziler mirasçılardan tek bir kişiye devredilebilecekken, aile şirketi vasıtasıyla da işletebilecek. 

 Hisselerini tek bir kişiye devretmek istemeyen aileler, tarımsal arazi için "aile malları ortaklığı" kurabilecek. 

 Anlaşmaya varılamaması durumunda tarımsal işletmenin kullanıcısını mahkeme belirleyecek. 

 Tarımsal araziler için devir işlemlerinden damga vergisi, harç gibi masraflar alınmayacak. Ayrıca faizsiz kredi de kullanabilecek. 

 Düzenlemeyle tarlalarda 20, dikili arazilerde 5, örtü altı tarımı yapılan arazilerde 3 dönümün altında bölünme olmayacak.

 Mirasçıların anlaşmazlık nedeniyle araziyi satış işleminde öncelik, sınırdaş arazinin sahibine verilecek. 

Sabah