Yapı kullanma izin belgesi nedir?
Kamuoyunda sıklıkla “iskan belgesi” olarak bilinen yapı kullanma izin belgesi, bir binanın ruhsat ve projelerine uygun şekilde tamamlandığını ve artık konut ya da iş yeri olarak kullanılmasında yasal bir engel bulunmadığını gösteren en önemli belge olarak öne çıkıyor.
Türkiye’de bir yapının resmen “oturulabilir” hale gelmesi, yalnızca inşaatın tamamlanmasıyla değil, ilgili idarelerden alınan yapı kullanma izin belgesi ile mümkün oluyor.
Kamuoyunda sıklıkla “iskan belgesi” olarak bilinen bu resmi evrak, bir binanın ruhsat ve projelerine uygun şekilde tamamlandığını ve artık konut ya da iş yeri olarak kullanılmasında yasal bir engel bulunmadığını gösteren en önemli belge olarak öne çıkıyor.
Konu ile ilgili olarak aktarılan detaylara göre yapı kullanma izin belgesi, belediyeler veya yetkili il özel idareleri tarafından veriliyor. İnşaatı tamamlanan yapıda, proje ve mevzuata uygunluk, statik güvenlik, yangın yönetmeliği, otopark, sığınak, ortak alanlar, asansörler, elektrik ve su tesisatları gibi birçok teknik kriter denetleniyor.
Söz konusu tüm bu kontrollerin ardından yapı, ilgili projelere ve imar mevzuatına uygun bulunursa iskan belgesi düzenleniyor. Aksi halde eksiklerin giderilmesi isteniyor ve süreç tamamlanana kadar yasal anlamda “tamamlanmış bina” statüsüne geçmiyor.
Uzmanlara göre yapı kullanma izin belgesinin olmaması, hem mülk sahiplerini hem de kat maliklerini ciddi risklerle karşı karşıya bırakıyor. İskanı alınmamış binalarda tapu işlemlerinde, kat mülkiyetine geçişte, konut kredisi kullanımında ve sigorta süreçlerinde sorun yaşanabiliyor.
Bazı bankalar, iskan belgesi bulunmayan dairelere kredi vermekten kaçınıyor veya ek teminat talep ediyor. Ayrıca ileride yapılacak alım-satım işlemlerinde değer kaybı ve hukuki uyuşmazlıklar ortaya çıkabiliyor.
Yapı kullanma izin belgesi, yalnızca bireysel haklar açısından değil, kamu güvenliği bakımından da kritik bir rol üstleniyor.
Deprem riski yüksek olan Türkiye’de, ruhsata ve projeye aykırı, standart dışı inşa edilmiş yapılar büyük tehlike oluşturuyor. Bu nedenle iskan süreci, denetim mekanizmasının önemli bir parçası olarak görülüyor. Vatandaşların da konut veya iş yeri satın alırken, tapu ve proje incelemesinin yanı sıra “Bu binanın yapı kullanma izin belgesi var mı?” sorusunu mutlaka sormaları gerektiği vurgulanıyor.
