2024 konutta geri dönüş yılı oldu!
KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova, bugün açıklanan konut satış istatistikleri ile ilgili önemli değerlendirmeler yaparak, 2024 yılının konutta geri dönüş yılı olduğunu söyledi.
KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova, bugün Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan ve sektör tarafından da merakla beklenen Aralık 2024 Konut Satış İstatistikleri verilerini değerlendirdi.
2024 yılının konutta geri dönüş yılı olduğunu söyleyen Ramadan Kumova ayrıca 2025’e dair sektör beklentilerini de açıkladı. İşte Ramadan Kumova’nın açıklamaları…
“2024 yılını 1 milyon 478 bin 25 konut satışı ile tamamlayan sektör geçmiş senelerdeki hareketli günlerine dönüş sinyalleri veriyor. 2024 yılının Aralık ayında son 36 ayın rekoru kırıldı ve Aralık 2024 tüm zamanların en yüksek 3. ayı oldu. Böylelikle 2024 yılı sektör için de geri dönüş yılı oldu.
Konut üreticileri yeniden oyuna dahil oluyor. 1.El satışlarda son 24 ayın rekoru kırılırken, Aralık ayında 1. El satış payı yüzde 36’ya geldi. Kredili satış oranları yüzde 10’larda seyrediyor fakat ideal piyasa şartlarının oluşması için kredili satış oranının yüzde 50’lere gelmesi gerekiyor.
Bunun için faizlerin yeniden yüzde 1 seviyelerine geri gelmesi oldukça önemli Sosyal konut 2025 için belirleyici olacak. 2 yılı aşkın süredir her platformda dile getirdiğimiz Kamu – Özel Sektör İşbirliği sosyal konut üretimine büyük katkı sağlayacak.”
KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova’nın açıklamaları şu şekilde:
"Türkiye genelinde konut satışları 2024 yılının Aralık ayında son 36 ayın rekoru kırarak bir önceki senenin aynı ayına göre yüzde 53,4 oranında artışla 212 bin 637 adet oldu. Aralık 2024 aynı zamanda istatistiklerin tutulduğu günden bu yana, Aralık 2021 ve Temmuz 2020’den sonra, tüm zamanların en yüksek 3. ayı oldu.
2024 yılının ilk yarısındaki durağan seyrinin aksine hareketli geçen ikinci yarıyıl sonunda sektör, 2024’ü 1 milyon 478 bin 25 konut satışı ile tamamlayarak geçmiş senelerdeki canlı piyasa günlerine dönüşün ilk sinyallerini verdi.
2024 Aralık’ta Kasım ayına göre yüzde 39’luk bir artış gerçekleşti. 2024 yılı genelinde 2023 yılına göre konut satışları yüzde 20,6 arttı. 2023 yılına göre 2024’te 1.El satışlar yüzde 27,6 artarken, 2.El satışlar yüzde 17,4 artış gösterdi. İpotekli satışlarda ise yüzde 10,8 düşüş gerçekleşti. Yabancıya satışta ise düşüş devam ederek yıl genelinde 2023 yılına göre yüzde 32,1 düşüş gerçekleşti.
KONUT ALICILARI FIRSATLARI DEĞERLENDİRDİ
2024 yılının ilk 6 ayında 2023 ilk 6 ayına göre yüzde 3,7’lük bir düşüş göze çarparken senenin son 6 ayında bir önceki seneye göre yüzde 41,3’lük bir artış oldu. Konut fiyat artışı enflasyonun gerisinde kaldığı için reel olarak değer kaybetti. Konut alıcısı da senenin 2. yarısında alıma geçti.
İpotekli (kredili) satışlara bakıldığı zaman 2024’te satışlarda kredili satış payı yüzde 10,7 seviyesinde gerçekleşti. Oysa söz konusu bu oran gelişmiş ülkelerde yüzde 80’lerde seyrediyor. Kredili satış oranlarını ilk aşamada yüzde 50’lere taşıyamazsak dengeli ve sağlıklı bir piyasaya kavuşamayız. Bunun için konut kredisi faizlerinin yüzde 1’in alına düşmesi çok önemli.
BİRİNCİ EL SATIŞLARDA SON 24 AYIN REKORU
2024 yılına baktığımız zaman 1. El konut satışlarında toparlanmanın sürdüğünü görüyoruz. 2023 yılında söz konusu bu oran yüzde 31’ken 2024 yılında yüzde 32,8 yükseldi, ancak söz konusu bu oran Aralık ayında yüzde 36’ya kadar geldi. Diğer bir ifadeyle son 24 ayın en yüksek birinci el satışı gerçekleşmiş oldu. Söz konusu bu oran 1. El satışlardaki artışın devam edeceğine yönelik önemli bir gösterge.
1. El konuttaki bu yükselmenin temel sebebi yüksek faiz ortamına konut üreticilerinin taşın altına elini koyarak kendi vadelendirme sistemlerini tüketiciye sunmaları oldu. Fakat bu sektör açısından sürdürülebilir bir durum değil. Bu sebeple 2024 yılı sonunda başlayan kredi faizlerindeki iyileşmenin 6-7 ay kadar da duraksız bir biçimde devam etmesi gerekiyor ki 1. Eldeki satış oranı yüzde 50’lere yeniden gelebilsin ve oluşan bu kaynak yeni üretimlerin önünü açabilsin."
2025’e dair beklentilerini de paylaşan Ramadan Kumova şunları söyledi: "başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere hükümet yetkililerimizin sosyal konut eksikliğine vurgu yapıp bu yönde çalışmaların başlatılacağını açıklamaları çok değerli ve ülkemiz için önemli bir fırsat. Bu alanda çok ciddi bir açık var ve 2025 senesi içerisinde atılacak adımlar bu eksikliğin giderilmesi adına belirleyici olacak.
Konut sahiplik oranında önemli oranda bir gerileme var ve yaşanan bu gerileme dar gelir gruplarında daha da hissedilir seviyelerde. Son 17 senede dar gelirlinin konut sahibi olma oranı yüzde 61'den yüzde 45'e gerilediğini görüyoruz. Diğer taraftan konut sahibi olamayan dar gelirlinin kiraya geçtiği göze çarpıyor. 2007 yılında dar gelirli her 100 kişiden 18’i kirada otururken bu sayı 2024’te neredeyse ikiye katlanarak 36,7’ye çıkıyor.
Değişen ekonomik koşullar, yüksek konut kredi faizleri ve artış gösteren konut maliyetleri ile beraber dar ve orta gelir gruplarının konuta erişimi daha da zor hale geldi. Bu gelir grupları için konut üretiminin yükünü Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı sırtlandı.
Diğer yandan Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı ise özel sektör işbirliği ile daha üst gelir gruplarına yönelik konut üretebiliyor. Tıpkı Emlak Konut GYO modelinde olduğu gibi Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile de benzer bir model uygulanabilir, sabit gelirli ve dar gelirli yurttaşlarımızın barınma gereksinimlerini karşılanabilir. 2 seneyi aşkın zamandır her platformda dile getirdiğimiz Kamu – Özel Sektör İşbirliği ile sosyal konut ve erişilebilir konut üretiminin arttırılması adına en ideal çözüm hayata geçirilmiş olur.
Kamunun geliştireceği arsalar üzerinde özel sektörün imalat sürecinin tüm aşamalarını Toplu Konut İdaresi Başkanlığı kontrolü ve onayı ile yapabilir ve satış fiyatları da TOKİ ile geliştirici firma tarafından beraberce belirlenerek toplumun alt gelir gruplarına daha rahat konut üretebilir. Böylece ihtiyaca cevap verecek şekilde çok daha hızlı ve nitelikli konut üretimi sağlanabilir.
YABANCIYA SATIŞ DÜŞÜYOR
Tüm dünyada ülkeler yabancıya satış pazarlarını büyütürken maalesef Türkiye’nin satışları düşüyor. Dubai satışlarını yüzde 56, İspanya yüzde 44, İngiltere yüzde 16 oranında artırırken, ülkemizde ise bunun aksine yüzde 37 gerileme oldu.
2024 yılında da 2023 yılına göre yüzde 32,1’lik düşüş gerçekleşti. 2022 yılından bu yana toplamda yüzde 65 kayıp yaşanmış ve satışlar 1/3 oranında gerçekleşti.
Her geçen gün yabancıya konut satışında şampiyonlar liginden uzaklaşıyoruz. Geri dönmek adına önlemler alınması ve güçlü pazarlama kampanyaları yapılması gerekiyor. "
Özelleştirme İdaresi 6 şehirdeki 7 taşınmazın satışı için düğmeye bastı!
