AVM'lerle ilgili 81 il valiliğine genelge!
İçişleri Bakanlığının 11 Mayıs'ta gönderdiği genelgeye göre, AVM'ler 10.00-22.00 saatlerinde faaliyet yürütebilecek, çalışanlar ve müşteriler maske takmak zorunda olacak...
İçişleri Bakanlığı, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) önlemleri kapsamında faaliyetlerine ara verilen ve yeniden kapılarını açan alışveriş merkezlerinin (AVM) çalışma şekillerini 11 Mayıs'ta 81 il valiliğine yolladığı genelgeyle açıkladı.
Anadolu Ajansı'nda Kemal Karadağ'ın haberine göre; Sağlık Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı ile yapılan değerlendirmeler sonucunda belirlenen usul ve esasları içeren genelgeye göre, AVM'ler 10.00-22.00 saatlerinde faaliyet yürütebilecek, çalışanlar ve müşteriler maske takmakla yükümlü olacak. Çalışanların kirlenen veya nemlenen maskeleri değiştirmesi zorunlu olacak. Maske kuralına uymayanlar AVM'lere gireme
AVM'lerdeki güvenlik görevlileri maskeyle birlikte gözlük ya da "siperlik" adı verilen yüz koruyuculardan kullanacak. AVM'lere girişlerde vatandaşların, çalışanların ateşleri ölçülecek, ateşi 38 dereceden yüksek olanların sağlık kuruluşlarına gitmesi sağlanacak.
Müşterilerin en kısa sürede alışveriş yapıp AVM'yi terk etmeleri öncelikli. Müşteriler, AVM'de en fazla 3 saat bulunabilecek.
Sosyal mesafe kuralına uymak zorunda olacak müşterilere AVM'de uzun süre kalmamalarına yönelik uyarılar yapılacak.
AVM'lerin oturma, bekleme, dinlenme amaçlı kullanılan ortak alanlarının yanı sıra restoran, lokanta ile yeme-içme alanlarında bulunan tüm sandalye, koltuk ve masalar kaldırılacak.
Bakanlığın 21 Mart'taki genelgesi kapsamında AVM içindeki lokanta ve restoranlar "al götür" veya "paket" servis şeklinde hizmet sağlayabilecek.
AVM'lerdeki "yeme-içme" katlarında siparişlerini bekleyen müşteriler için bir metre aralıklarla sosyal mesafe uyarı işaretleri bulunacak. Danışma, iş yeri girişi, ödeme noktası gibi yerlerde de birer metre aralıklarla sosyal mesafe uyarı işaretleri çizilecek.
Oyun alanı/merkezi, internet kafe, ganyan bayi, kafe, sinema, spor merkezi, hamam, sauna gibi işletmeler ve iş yerlerine yönelik kısıtlama önlemlerinin uygulanmasına devam edilmesi sebebiyle AVM'lerdeki söz konusu iş yerleri faaliyetlerine başlamayacak.
AVM'lerde konser ve gösteri gibi toplu etkinliklerin yapılmasına izin verilmeyecek, berber, kuaför ve güzellik salonları belirlenen kurallar çerçevesinde hizmet verecek.
Asansörler sadece özel gereksinimi olan bireyler tarafından kullanılabilecek, asansör içinde sosyal mesafeyi korumak için kişilerin durması gereken alanlar, aralarında en az bir metre mesafe olacak şekilde yer işaretleriyle ayarlanacak.
Müşterilerin yönlerini bulma ve bulundukları lokasyondan bina içindeki başka bir yere (mağaza, otopark, bebek bakım odası, danışma, asansör vb.) nasıl gidecekleri konusunda rehber görevi üstlenen dokunmatik dijital yönlendirme sistemleri kapalı olacak, kullanılmayacak.
AVM'lerde oto yıkama hizmeti ile vale hizmeti geçici olarak sağlanamayacak, mescitler ise Sağlık Bakanlığınca belirlenecek takvime kadar açılmayacak.
AVM ve iş yerlerine alınacak müşteri sayıları
AVM'lere, toplam inşaat alanından müşteri kabul edilmeyen alanlar çıkarıldıktan sonra aktif müşteri/ziyaretçi kabul edilebilecek alanlarına aynı anda 10 metrekareye bir kişi olacak şekilde müşteri girebilecek.
AVM'lerdeki iş yerlerine, toplam satış alanına müşteri ve çalışanlar dahil 8 metrekareye bir kişi düşecek şekilde müşteri girebilecek.
Belediye imar müdürlükleri tarafından AVM'lerin onaylı mimari projeleri esas alınarak AVM'nin aktif kullanım alanında aynı anda bulunabilecek müşteri sayısı ile her bir iş yeri için aynı anda bulunabilecek kişi sayısı düzenlenerek resmi yazıyla AVM yönetimine bildirilecek.
AVM yönetimince, AVM'ye aynı anda kabul edilebilecek toplam müşteri sayısı, herkes tarafından görülebilecek şekilde belirlenen yerlere asılacak ve AVM'lerin internet sayfalarında da bu bilgi bulunacak. AVM içindeki iş yerlerinin girişine de o iş yeri için aynı anda kabul edilebilecek müşteri sayısını gösteren pankart, afiş veya tabela bulundurulacak.
AVM yönetimince, aynı anda içeride bulunabilecek müşteri sayısı esas alınarak AVM'ye giriş-çıkışı yönetecek sistem ayarlanacak, içerideki müşteri sayısı maksimuma ulaştığında kesinlikle müşteri/ziyaretçi alınmayacak. Ayrıca, giriş kapılarında oluşabilecek olası yoğunluğu önleyebilmek için sosyal mesafeyi belirten ve en az birer metre aralıklarla herkes tarafından görülebilecek şekilde zemin işaretlemesi olacak.
AVM'ye giriş-çıkışlarda müşterilerin karşılıklı temasını engellemek amacıyla önlem alınacak, müşterilerin mümkün olduğunca tek yönden giriş, tek yönden çıkış yapması sağlanacak, bu amaçla yer işaretlemeleri ile yönlendirme sağlanacak.
Temizlik ve hijyen önlemleri
Kişisel hijyen ile temizlik kurallarını sağlamak üzere AVM içisinde ve iş yerlerinin girişinde el antiseptiği yerleştirilecek. Toksik etkileri sebebiyle dünyadaki sağlık otoritelerinin kullanımını önermediği dezenfektan püskürtme sistemlerinin (dezenfektan tüneli vb. uygulamalar) AVM'lerde kullanılmayacak.
AVM girişinde bulunan döner kapılar ile içerideki yürüyen merpenlerin bantları, kapı kolları, tırabzan ve asansör düğmeleri gibi sık dokunulan yüzeyler üç saatte bir temizlenecek ve gerekli dezenfeksiyon işlemi yapılacak.
AVM'de bulunan ortak alanlar başta olmak üzere iş yerlerinin zeminleri günlük olarak su ve deterjanla temizlenecek, sık dokunulan yüzeylerin temizliğine ayrıca özen gösterilecek. Bu kapsamda, dezenfeksiyon işlemi için gerekli dezenfektan maddelerinin kullanılacak. AVM’lerde bulunan lavabo ve tuvaletlerin temizliğinde dezenfektan kullanılacak ve tuvaletlere uygun el yıkama ve maske kullanımıyla ilgili afişler konacak.
El kurutma makinesi kullanımı yasaklanacak
AVM tuvaletlerinde bulunan el kurutma makinelerinin kullanımı yasaklanacak, bunların yerine tek kullanımlık kağıt havlu olacak. Tuvaletlerde sıvı sabun kullanılacak ve teması mümkün olduğunca azaltabilmek amacıyla muslukların, sıvı sabun ünitelerinin mümkünse fotoselli olacak.
Tuvaletlerin ana giriş-çıkış kapılarının elle temas etmeden açılabilmesi için gereken sistem en kısa zamanda uygulanacak. İş yerlerinde bulunan bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri dezenfektan maddelerle silinerek gerekli dezenfeksiyon yapılacak.
İş yerlerinde müşterilerin temas ettiği veya edeceği çalışma tezgahı ve ödeme terminali her müşteriden sonra mutlaka temizlenip, dezenfekte edilecek.
ATM'lerin yoğun temas edilen yüzeyleri saat başı temizlenecek
AVM'lerin ortak kullanımda olan, hasta ve özel gereksinimi olan bireyler tarafından kullanılan tekerlekli sandalye gibi araçlar bireysel kullanım sonrasında temizlenecek. AVM içinde bulunan çok sayıda müşteri tarafından kullanılan ATM noktası alanlarına muhakkak el dezenfektanı konulacak, müşterilerin ATM'lere temas etmeden el dezenfektanı kullanmaları konusunda uyarıcı afişler bulunacak. Ayrıca ATM'lerin yoğun temas edilen yüzeylerinde her saat başı temizlik yapılacak.
AVM'lerin havalandırma sistemlerinde kesinlikle iç ortam havası kullanılmayacak, havalandırma işlemi yüzde 100 dış ortam havası ile yapılacak. AVM'lerin giriş kapılarında bulunan hava perdeleri kullanılmayacak.
Merkezi havalandırma sistemleri dışında klima sistemleri kullanılmayacak. Havalandırma işlemi bina kullanımda değilken gece saatlerinde de yapılacak.
Havalandırma sisteminin filtrelerinin kontrolleri ve değişimleri düzenli gerçekleştirilecek, filtre değişimi sırasında AVM personeli N95/FFP2 maske, elpen ve yüz siperliği kullanacak, çıkarılan filtre çift kat poşetlenerek atılacak. Ayrıca klima santrallerinin normal temizlik periyotlarının kısaltılması da bu noktada önem taşıyacak, kirli hava çıkışının yapıldığı noktalarda insan geçişine izin verilmeyecek.
İş yerlerine yönelik önlemler
İş yeri girişinde ve kasalarda el antiseptiği olacak ve doluluk durumu belirli aralıklarla kontrol edilecek. İş yerinde belirlenen sayıda müşteri olması halinde yeni müşteri girişini engellemek üzere giriş kapısının her iki tarafından tutturularak asılabilecek nitelikte basit kırmızı renkli kordon/şerit, plastik duba gibi materyallerin iş yerlerinde bulundurulması sağlanacak ya da iş yerlerince bu amaca hizmet edebilecek alternatif sistemlere yer verilecek.
İş yeri dışında bekleyecek müşterilerin, sosyal mesafe kuralını koruması için aralarında en az bir metre mesafe olacak şekilde zemin işaretlemesi yapılacak. AVM içinde bulunan iş yerleri kendi sektörlerine ilişkin yayımlanan, yayımlanacak kurallara da ayrıca uyum gösterecek. Müşterilere deneme kabini içinde maskelerini çıkarmamaları gerektiği belirtilecek.
Deneme kabinlerinin kullanımı
Deneme kabinlerinin kullanılmaması esas olup ihtiyaç halinde her müşteri en fazla 10 dakika deneme kabinini kullanabilecek ve müşteri gttikten sonra kabin havalandırılacak, sık kullanılan yüzeyler uygun şekilde tamamlanacak.
Gerekli havalandırmanın sağlanması için ikiden fazla olan iş yerlerindeki deneme kabinleri, "bir dolu bir boş kabin" kullanımı olacak şekilde düzenlenecek.
Denenen ürünlere ultraviyole ışını uygulanması işleminin, Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi ile Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezlerince insan sağlığına zararlı etkileri olması sebebiyle önerilmemesi göz önüne alınacak ve iş yerlerinde bu işlemin uygulanmasına izin verilmeyecek.
Aynı ürünün farklı kişilere temas etmesine mahal veren deneme amaçlı ürün tanıtımları (özellikle makyaj malzemeleri vb.) yapılmayacak, deneme amaçlı ürünlerin doğrudan müşteriler tarafından kullanılmasına izin verilmeyecek, bu ürünlerin yalnızca çalışanlar vasıtası ile kullanılmasına, denenmesine (deneme/tester parfüm vb.) izin verilecek.
Kasa önünde sıra beklerken durulması gereken yerlere aralarında en az bir metre mesafe olacak şekilde yer işaretlemesi olacak. Ödemelerde müşteriye kartla temassız ödeme yapabileceği hatırlatılarak mümkün olduğunca nakit ödemeden kaçınılacak.
Çalışanlara yönelik tedbirler
AVM yönetimi tarafından 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuat gereği alınması gereken önlemlere ek olarak, koronavirüsün bulaşma şekli, hızı, kronik rahatsızlığı olanlarda hastalığın etkileri gibi salgının tüm etkileri göz önünde tutularak risk altındaki çalışanların durumu, ilave kullanılacak malzeme, araç, gereç temini ve kullanım şekli ve sistematiği, Kovid-19 tedbir, denetim ve takip sorumluluğundan doğacak idari yapılanma, görevlendirme ihtiyacı gibi hususlarla ilgili, içinde iş yeri hekimi, halk sağlığı uzmanının da bulunacağı komisyon tarafından iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk tehdit değerlendirmesi yapılacak veya yaptırılacak.
Çalışan personelin ihtiyaç duyduğu koruyucu malzeme, ekipmanlar iş yerleri tarafından verilecek. Koronavirüs tanısı konan ya da temaslı olması sebebiyle takibe giren personelin en az 14 gün çalıştırılmayacak. Çalışan personel içinde, ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi hastalık semptomları olanlar ivedilikle ilgili sağlık birimine yönlendirilecek.
AVM yönetimlerince, çalışan personelin hepsine koronavirüs bulaşma şekli, etkileri, alınması gereken tedbirler, el hijyeni, uygun nitelikte tıbbi maske takılması, maskenin nemlenmesi ya da kirlenmesi halinde değiştirilmesi, yeni maskenin takılması esnasında ise el temizliğine dikkat edilmesi konuları başta olmak üzere gerekli eğitimleri alması sağlanacak.
Personelin dinlenme alanlarında da sosyal mesafenin korunması ve maske takılması kuralına uyum gösterecek. AVM ve iş yerlerinde görev yapan personelin yemekleri kumanya şeklinde dağıtılacak, kumanya sunumları tek kullanımlık malzemelerle sağlanacak.
AVM yönetimlerince, salgınına karşı alınan tedbirlerine uyulup uyulmadığı takip edilecek, denetlenecek ve tespit edilen uygunsuzluklar giderilecek. Bunun için her AVM için "koronavirüs tedbirleri sorumlusu/sorumluları" belirlenecek. Koronavirüs sorumluları her saat başı iş yerlerinde alınması gereken ve alınacak tedbirleri denetleyecek, aksaklıkları giderecek ve varsa alınması gereken ek önlemler konusunda AVM yönetimine bilgi verecek.
Koronavirüs sorumlusu/sorumluları tarafından alınan tedbirler (alınan hijyen ve temizlik tedbirlerinin kontrolü başta olmak üzere her tedbir alanına ilişkin günlük denetim çizelgeleri ile) gerektiğinde ibraz edilmek üzere günlük çizelgeler ile kayıt altında tutulacak.
AVM'de görevli güvenlik, sağlık ve temizlik personeline değişen yeni iş tanımları, koronavirüs kapsamında alınan tedbirler ve yapılması gerekenlere ilişkin teorik ve pratik eğitimler yapılacak.
AVM'lere denetim
Valiliklerce, halk sağlığı uzmanı ve makine mühendisinin bulunacağı 5 kişilik komisyon oluşturulacak ve bu komisyon tarafından AVM'lerin, koronavirüsle mücadele kapsamında belirlenen kurallara riayet edip etmedikleri denetlenecek, bu denetim haftada en az bir kez gerçekleştirilecek.
Valilikler ve kaymakamlıklar, AVM’lerin 11 Mayıs'tan sonra faaliyetlerini belirlenen kurallar ve Sağlık Bakanlığının yazısıyla açıklanan önlemlere göre sürdürmeleri için Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 27. ve 72. maddeleri uyarınca gerekli kararları alabilecek.
Başta denetimler olmak üzere uygulamanın belirtilen çerçevede eksiksiz şekilde yerine getirilmesi sağlanacak. Tedbirlere uymayanlarla ilgili Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 282. maddesi gereğince idari para cezası verilecek, aykırılığın durumuna göre Kanun'un ilgili maddeleri gereğince işlem yapılacak, konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin de Türk Ceza Kanunu'nun 195. maddesi kapsamında gerekli adli işlem başlatılacak.
AVM'ler 1 Haziran'a hazırlanıyor!
