Şırnak'taki bazı taşınmazlar hakkında acele kamulaştırma kararı TBMM'de!

CHP  İzmir  Milletvekili Kamil Okyay Sındır, 2969 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Şırnak'taki bazı taşınmazlar hakkında acele kamulaştırma kararı verilmesine ilişkin soru önergesi hazırladı. Sındır, sorusunun Çevre Ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından yanıtlandırılmasını istedi.

CHP'li Sındır, verdiği soru önergesinde şu açıklamalarda bulundu: ''24 Eylül 2020 tarihli ve 31254 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Kararları arasında “Acele Kamulaştırma” kararlarının da yer aldığı görülmektedir. Bunlar arasında 2969 sayılı Karar uyarınca, “Silopi Güneş Enerjisi Santrali için Şırnak İli, İdil İlçesi, Toklu Köyü sınırlarında yer alan 89 Parsel numaralı taşınmazın” Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından acele kamulaştırılması yer almaktadır. Bilindiği gibi 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun, Acele Kamulaştırma uygulamalarını düzenleyen 27. Maddesi uyarınca; “yurt savunması ihtiyacına veya aceleliğine Cumhurbaşkanınca karar alınacak hallerde veya özel kanunlarla öngörülen olağanüstü durumlarda” acele kamulaştırma ile taşınmazlara el konulabilmektedir. Oysa ki, yapılan uygulamalardan görülmektedir ki, gerçekleştirilen kamulaştırmaların büyük bir bölümünün “yurt savunma ihtiyacına” yönelik olmadığı, savaş, kıtlık, doğal afet gibi istisnai durumlarda devletin, uzayabilecek kamulaştırma süresi nedeniyle, zaman kaybetmeden ivedilikle işlemleri yapabilmesi için özel kanunlarla öngörülen “olağanüstü durumların” söz konusu olmadığı veya Cumhurbaşkanı'na, aceleliği konusunda, takdir yetkisi verilmiş olsa da özel sektör yatırımlarına yardımcı olmaya yönelik birçok kamulaştırma uygulamalarının “acele” nitelikli olmadığı anlaşılmaktadır. Bu bağlamda aşağıda yazılı olarak yer alan sorularımın tarafınızdan ivedilikle yanıtlanmasını saygıyla dilerim.''

CHP  İzmir  Milletvekili Kamil Okyay Sındır'ın soruları:
1) Söz konusu acele kamulaştırmanın amacı nedir?

2) Bu acele kamulaştırma kararında “üstün kamu yararı” nedir? Acele Kamulaştırma kararı alınan  taşınmaz üzerinde yapılması düşünülen yatırım, bir kamu yatırımı mıdır? Yoksa kamulaştırmanın ruhuna, yasal çerçevesine ve kamusal yarar ilkesine aykırı bir şekilde özel sektöre mi  devredilecektir?

3) Yapılacak acele kamulaştırmanın, yurt savunması ile veya aciliyet gösteren bir doğal afet vb durum  ile veya özel kanunlarla öngörülen bir başka “özel durum” ile herhangi bir ilgisi var mıdır?

4) Tapu kayıtlarından anlaşıldığı üzere, acele kamulaştırılacak taşınmazların toplam alan  büyüklüğünün yaklaşık 160.083 metrekare (160,1 dekar) olduğu anlaşılmaktadır.

5) Kamulaştırılacak alanın daha sonra genişletilerek büyütülmesi söz konusu mudur? 

6) Taşınmazların 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında, 1/25.000 ve 1/5.000 ölçekli nazım imar  planlarında ve 1/1.000 ölçekli uygulama imar planındaki niteliği nedir? Bu planlarda yeni kullanım fonksiyonuna bağlı olarak değişiklik öngörülmekte midir ve ne zaman ve hangi kurum tarafından  değiştirilmesi planlanmaktadır?

7) Taşınmazlar, imar planlarında “Tarımsal” nitelikli alan statüsünde ise imar planlarında değişiklik  yapılmadan, taşınmazın kullanım nitelikleri değiştirilmeden yapılan acele kamulaştırma kararları ile yaratılan arazi rantının, taşınmazın gerçek malikine değil fakat “kamu yararı” atfedilerek devredilen özel sektör yatırımcısına sağlanması ve gerçek sahibi köylülerin yaşayacağı mağduriyetler sizce hukuka, adalete ve hakkaniyete uygun mudur? Bu durumda Anayasamızın 35. Maddesindeki  "mülkiyet hakkı” ihlal edilmiş olmaz mı?

8) Acele kamulaştırma kararı alınan taşınmazın tapu kayıtlarında vasfi (niteliği) “tarla” olarak  görülmektedir. 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu uyarınca tarım alanlarının tarım dışı amaçla kullanılabilmesi şartlara bağlanmıştır. Söz konusu taşınmazlar için de Toprak  Koruma Kurulu'nca alınmış herhangi bir karar bulunmakta mıdır?

9) Tapu kayıtlarında tamamının “Tarla" niteliğinde olduğu söz konusu taşınmazlarda hangi  ürün/ürünler yetiştirilmektedir? Zeytin ağaçları veya herhangi bir başka meyve türü yetiştiriciliği  yapılmakta mıdır?

10) Yapılacak kamulaştırmanın tahmini bedeli ne kadar düşünülmektedir? Hâlihazırda yapılan tarımsal  üretimin Toklu ve civar köylere ve ülke ekonomimize katkısı değerlendirilmiş midir ve ne  kadardır?

11) Bu yatırımın doğaya, çevreye, yöre insanlarının yaşam alanlarına herhangi bir olumsuz etkisinin olmayacağı mı düşünülmektedir?

12) Acele Kamulaştırma kararı alınan taşınmaz üzerinde öngörülen yatırım için ve kamulaştırma  öncesinde sizce olumlu ÇED raporunun alınmış olması gerekmez mi? ÇED olumlu raporu henüz yok ise bunun alınamaması durumunda yapılacak kamulaştırma uygulaması kamu zararına  dönüşmüş olmaz mı?

13) Ya da ÇED olumlu raporunun 2009/7 sayılı Bakanlık Genelgesi uyarınca, daha önce birçok örnekte 
olduğu gibi, her halükarda verileceği mi düşünülmektedir?

14) Taşınmaz üzerinde öngörülen yatırım için yerel halka bilgi verilmiş midir, çevre halkının rızası  alınmış mıdır? Civar alanlarda yapılmakta olan tarımsal üretim faaliyetlerine etkileri olacak mıdır? Önlemleri düşünülmüş müdür?