Türkiye’de AVM’ler mahalleye dönüyor!

AVM sektörü Batı ve Doğu Avrupa’da ülkelerin dinamiklerine göre farklılık gösterse de batı ve doğu arasındaki sıralı uyum dikkat çekici.Cushman & Wakefield'ten Toğrul Gönden konu ile ilgili açıklama yaptı. İşte o açıklama...

AVM sektörü Batı ve Doğu Avrupa’da ülkelerin dinamiklerine göre farklılık gösterse de batı ve doğu arasındaki sıralı uyum dikkat çekici. Batı Avrupa AVM sektörü, bir anlamda Rusya ve Türkiye gibi gelişen pazarların izinden gidiyor. Kulağa alışılmışın dışında gelse de bu durum bir açıdan gerçeği yansıtıyor.

AVM sektörü, son 10 yılda Batı Avrupa ülkelerinde çok kısıtlı büyüme gösterdi. Kısıtlı büyümenin başlıca nedenleri arasında uzun süren ekonomik sıkıntılar ve sektörün birçok ülkede doygunluk seviyesine ulaşması gösterilebilir. Batı Avrupa ülkeleri, eskiyen stok, artan rekabet ve yavaş büyüyen harcama trendi karşısında çözümü yeni dev AVM’ler geliştirmekte buluyor. Tıpkı Rusya ve Türkiye’nin son 10 yılda yaptığı gibi. Bu trendin başlıca belirgin projeleri arasında 210 bin metrekare alanıyla The Mall of Berlin ve 170 bin metrekare alanıyla Westfield Milan yer alıyor. 

Doğu Avrupa, daha küçük AVM trendine kayıyor

Batı Avrupa’daki dev AVM trendine karşılık İstanbul ve Moskova gibi metropollerde trend, dev AVM’lerden orta ve küçük çaplı AVM’ler geliştirilmesine ya da eski AVM’lerin büyütülüp yenilenmesine kayıyor.  İstanbul’daki Viaport projesinin 2014 yılında büyütülmesi izlenen yeni rotanın bir örneğini teşkil ediyor. Diğer örnekler artık büyük karma projelerin içinde tasarlanan ve genelde 20 veya 30 bin metrekareyi aşmayan mahalle ruhu taşıyan alışveriş caddeleri.  Ayrıca Moskova’da geliştirilen ve Avrupa’nın en büyük AVM’si unvanına sahip Avia Park projesinin büyüklük bakımından aşılabilir olmaması da bu trendin gidişatının göstergesi kabul edilebilir.

2014 yılının ilk yarısında Avrupa’da toplam 24 AVM açılırken, bu AVM’lerden 15’i Doğu Avrupa ülkelerinde yer aldı. Batı Avrupa’da, mevcutta 637 bin metrekare AVM alanı eklenirken Doğu Avrupa ülkelerinde bunun neredeyse iki katı kadar, yaklaşık 1,1 milyon metrekare AVM alanı eklendi.  

Tüm batı Avrupa ülkelerindeki AVM stoku büyümesinin %38’ini temsil eden Fransa, 17,6 milyon metrekare ile Avrupa’nın en büyük AVM pazarı unvanına sahip. Ancak inşaat halinde olan ve planlanan yaklaşık 904 bin metrekarelik AVM alanını da hesaba kattığımızda Fransa, Rusya ve Türkiye’nin ardından 3’üncü sırada yer alıyor. 

Batı Avrupa AVM’leri inovasyon ve teknolojiyi kullanıyor

Doğu Avrupa uzun yıllar, tasarım, kullanım ve kiracı karması açısından Batı Avrupa’nın eski AVM’lerine yol göstermiş olsa da inovasyon ve teknoloji bakımından Batı Avrupa’nın izinden gidecek gibi görünüyor. Dijitial ve sosyal medya kullanımı, AVM’ler bazında internet indirim platformları, kişiye ve AVM’ye özel indirim kampanyaları, applikasyon destekli AVM hizmetleri ve internet satışı teslim noktaları gibi konularda İngiltere, Fransa, Portekiz ve İspanya gibi ülkeler çok zengin tecrübeye sahip. Bu özelliği ile de Doğu Avrupa, Batı’yı izleyecek gibi görünüyor.

Doğu ve Batı Avrupa arasındaki bu dalgalanmanın en güzel tarafı, bir tarafın öncülüğünün diğerini harekete geçirmesi ve tatlı bir rekabetin oluşması. Bu bağlamda AVM ve AVM stoku büyüklüğünün kendi başına hedef olmaması gerektiğinin altını çizmekte fayda var.        

Toğrul Gönden

Cushman & Wakefield 

Yönetici Ortak