Yapı kooperatiflerinde ortaklıktan çıkma nasıl olur

Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren nedenler anasözleşmede gösterilmiştir. Ortaklar, anasözleşmede gösterilmeyen nedenlerle ortaklıktan çıkarılmazlar (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu Md. 16/1). Ortaklıktan çıkarılmaya, yönetim kurulunun önerisi ile genel kurulca karar verilir. Anasözleşme, çıkarılanın genel kurula başvurma hakkı saklı kalmak üzere, bu konuda yönetim kurulunu da yetkili kılabilir (KK Md. 16/2). Genellikle anasözleşmelerde, çıkarılma kararını vermeye yönetim kurulunun yetkili kılındığı görülmektedir.

Ancak uygulamada en çok karşılaşılan ihraç nedeni olarak, parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen ortakların, yapılacak ihtarlara rağmen borçlarını ödememeleri gösterilebilir.

Anasözleşmede belirli bir süre parasal yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde ihtarname gönderileceği hükme bağlanmışsa, bu süreyi geçmeden ihtarnamenin gönderilmesi gerekir. Anasözleşmede bu süre iki ay ise iki ay geçmeden, bir ay ise, asgari bir ay geçmeden gönderilen ihtarname geçerli değildir.

Borçlu ortağa, iki ayrı ihtar yapılması gerekmektedir. Birincisi ihtarnamede; ortağın belirtilen , borcunu, verilecek uygun bir sürede ödemesi istenecektir. Birinci ihtara rağmen borç ödenmezse, bir aylık süreyi içeren ikinci ihtarname gönderilir ve bu ikinci ihtarnamede, borç ödenmezse ortaklıktan çıkarma kararı verileceği veya ortaklığın düşeceği hususunun açıkça belirlenmesi gerekir. Böyle bir yaptırımın belirtilmemesi ihtarnamenin, ikinci ihtar şeklinde geçerli olmasına engeldir.

Çıkarma kararının ortağa noter aracılığıyla tebliğ edilmesi gerekir. Kararın, ortağa tebliği yapılıp kesinleşmeden, kooperatif ortaklığı sona ermez ve yerine ortak alınamaz. Ortağın hak ve yükümlülükleri, çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.
Bir kimse, kooperatif ortaklığından çıkarılırken mutlaka Kanun ve Anasözleşme hükümlerine dayanmak gerekir. Yönetim Kurulu, kasıtlı bir eylemle ortağı çıkarırsa "tazminat davası" açılabilir.

KARARA İTİRAZ
Kooperatif ortağının ihracı yoluna gidilebilmesi için, aranüan koşulların tamamının varolması gerekmektedir. Bu koşullardan birinin eksik olması, örneğin, iki yerine bir ihtar yapılması, anasözleşmede ve Kanun'da belirtilen sürelerden daha az süre verilmesi, ikinci ihtarnamede yaptırımın gösterilmemesi gibi usul noksanlıkları itiraz nedenidir. Bunun yanısıra, mevcut olmayan bir borç nedeniyle alınan ihraç kararının ise, esastan haksız bir ihraç kararı olduğuna hükmolunur.

Ortak, çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde, bu çıkarma kararma karşı itiraz davası açabilir.
Çıkarma kararırım genel kurulca verilmesi halinde, üyelikten çıkartılan ortak, kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde mahkemeye başvurarak, itiraz davası açabilir.
Şükrü Kızılot/Hürriyet Emlak