Yapı sektörü için 5 acil dönüşüm çağrısı!

Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği (ÇEDBİK) tarafından bu yıl 8’incisi düzenlenen “Uluslararası Yeşil Binalar ve Şehirler Zirvesi”, “Sıfırın İnşası: Riskten Fırsata” temasıyla kamu ve özel sektörden çok sayıda temsilciyi İstanbul’da buluşturdu. 

Konu ile ilgili olarak paylaşılan detaylara göre T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın destekleriyle bugün İTÜ Ayazağa Kampüsü Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde gerçekleşen zirve; çevresel ve toplumsal sürdürülebilirlik gündemini, iklim krizi ve dönüşen şehirler bağlamında masaya yatırdı.

Beş ana oturumda 40’a yakın uzman konuşmacı görüşlerini paylaşırken, etkinlik yaklaşık 450 katılımcıyı ve 100’ün üzerinde kurum ve kuruluşu bir araya getirdi.

YAPI SEKTÖRÜ İÇİN 5 ACİL DÖNÜŞÜM ÇAĞRISI

Merakla beklenen zirvenin açılış konuşmasında Türkiye’nin yeşil dönüşüm sürecinde karşı karşıya bulunduğu temel riskleri değerlendiren ÇEDBİK Başkanı Dr. Emre Ilıcalı, sürdürülebilir şehirler ve düşük karbonlu bir yapı sektörü için beş kritik alanda hızlı adım atılması gerektiğini vurguladı.

Ilıcalı, Türkiye’nin daha güçlü ve yönlendirici bir politika çerçevesine ihtiyaç duyduğunu belirterek, yeni binalarda yüksek performans standartlarının zorunlu hale getirilmesi, mevcut bina stokunda ise yenileme ve güçlendirme programlarının hızla hayata geçirilmesinin “artık ertelenemez” olduğunun altını çizdi.

Dr. Ilıcalı, enerji ve karbon performansını şeffaf şekilde gösteren ölçüm, etiketleme ve raporlama standartlarının yaygınlaştırılmasının piyasayı doğru yönlendirmek için şart olduğunu dile getirdi. Finansman ayağında yeşil konut kredileri, yenileme fonları ve kamu destekli modeller olmadan dönüşümün sürdürülebilir olamayacağını; bankaların iklim riskini kredi politikalarına entegre etmesinin ise kritik bir eşik olduğunu ifade etti. 

Açıklamasında mal sahibi–kiracı ilişkisinde teşvik uyumsuzluğunu giderecek yeşil kira uygulamaları ve performansa dayalı sözleşmelerin dönüşümün önünü açabileceğine değinen Ilıcalı, tüm bu sürecin sağlıklı işlemesi için veri, teknoloji ve teknik kapasitenin güçlendirilmesi gerektiğini, güvenilir veri olmadan ne finansman mekanizmalarının ne de piyasa dönüşümünün etkin çalışamayacağını vurguladı.

YEŞİL DÖNÜŞÜM EKONOMİK ZORUNLULUK

ÇEDBİK Başkanı Ilıcalı, Türkiye’nin sürdürülebilir yapılaşma hedeflerine giderken üç temel bariyerle karşı karşıya olduğunu da belirtti: Mevzuat ile uygulama arasındaki uyumsuzluk, finansmana erişim ve doğru fiyatlama eksikliği ile veri ve teknik kapasite açığı. Sürdürülebilir şehir hedefinin artık yalnızca çevresel değil aynı zamanda ekonomik bir zorunluluk olduğuna dikkat çeken Ilıcalı, geciken her adımın değer kaybı ve artan maliyet olarak geri döndüğünü söyledi.

KAMU, AKADEMİ VE SEKTÖR AYNI MASADA

“Riskten Fırsata: Ufukta Ne Var?” başlıklı açılış panelinin moderatörlüğünü Dr. Emre Ilıcalı üstlendi. Panelde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü Enerji Verimliliği ve Tesisat Dairesi Başkanı Hüseyin Namık Sandıkçı, Bakanlığın İklim Değişikliği Başkanlığı Sera Gazı Azaltım Politikaları Daire Başkanı Abdurrahim Durmuş, Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) Başkanı Nurullah Öztürk ve İstanbul Proje Koordinasyon Birimi (İPKB) Direktörü Yalçın Kaya yer aldı. Katılımcılar, çevresel risklerin yönetim perspektifinden nasıl fırsata çevrilebileceğini tartıştı.

Hüseyin Namık Sandıkçı konu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada güncellenen YeS-TR Ulusal Yeşil Bina Sertifikası’na ilişkin yürütülen çalışmaları aktararak, sistemin ölçülebilir, bölgesel farklılıkları gözeten ve uygulanabilir bir yapıya kavuştuğunu belirtti.

TÜÇA Başkanı Nurullah Öztürk, 2026 yılına kadar özellikle kamu binalarında sertifikalı yapı sayısını hızla artırmaya dönük planlamaların tamamlandığını ifade etti. İPKB Direktörü Yalçın Kaya ise iklim risklerinin doğru yönetildiği projelerin, sektör adına gerçek birer fırsat örneğine dönüştüğüne dikkat çekti.

GAYRİMENKULÜN YEŞİL VİZYONU

“Gayrimenkulün Yeşil Vizyonu” panelinde, gayrimenkul sektöründe sürdürülebilirlik çerçevesinde ortaya çıkan risklerin nasıl yeni iş modelleri ve fırsatlara dönüştüğü ele alındı. ÇEDBİK Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Vekili Mehmet Sami Kılıç’ın moderatörlüğünü yaptığı oturumda Ziraat GYO Genel Müdürü Peyami Ömer Özdilek, GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Neşecan Çekici ve YTÜ Mimarlık Fakültesi’nden Doç. Dr. Serhat Başdoğan konuştu.

Neşecan Çekici, çağdaş şehircilikte teknoloji, tasarım ve doğa uyumunun artık vazgeçilmez bir üçlü haline geldiğini vurguladı. Peyami Özdilek, yeşil dönüşümün “gönüllü bir tercih olmaktan çıktığını, zorunlu ve stratejik bir adım” niteliği kazandığını ifade etti.

Doç. Dr. Serhat Başdoğan ise yerinde dönüşüme ilişkin akademik çalışmalarından örnekler vererek, sürdürülebilirlik tartışmalarında toplumsal eşitlik boyutunun yeterince göz ardı edilmemesi gerektiğini hatırlattı.

RİSKLER, FIRSATLAR VE YENİ ARAÇLAR

“İklim Finansmanında Riskler ve Fırsatlar” başlıklı üçüncü panelin moderatörlüğünü TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya yaptı.

Söz konusu panelde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Dış Kaynaklı Yatırım Daire Başkanı Esra Turan Tombak, Garanti BBVA Konut Finansmanı Direktörü Songül Yeşilçimenli ve Kalkınma Yatırım Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Seçil Yıldız, yeşil dönüşümü destekleyecek finansal modelleri ve iklim yatırımlarının geleceğini değerlendirdi.

Esra Turan Tombak, Türkiye’nin 2030 iklim finansmanı stratejisinde Avrupa Birliği fonlarının kritik rol üstlendiğini belirtti. Seçil Yıldız, kalkınma bankalarının iklim yatırımlarının ölçeklenmesindeki işlevini detaylandırarak, farklı finansman araçlarına ilişkin veriler paylaştı. Songül Yeşilçimenli ise kentsel dönüşümü “Türkiye’nin en büyük sürdürülebilir finansman fırsatı” olarak tanımladı.

“Sürdürülebilirlik için Akıllı Çözümler” oturumu, ARUP Direktörü Timurhan Timur’un moderasyonunda gerçekleştirildi. İTÜ Sürdürülebilir Kalkınma Uzmanlık Eğitim Koordinatörü Prof. Dr. Hatice Ayataç, Sabri Paşayiğit Mimarlık Kurucu Ortağı Sabri Paşayiğit, YeS-TR Eğitim Koordinatörü Prof. Dr. Özlem Özçevik ve Formula International Genel Müdür Yardımcısı Cevahir Sevimli; bina ölçeğinden kent planlamasına uzanan akıllı ve çevre dostu uygulamaları tartıştı.

Prof. Dr. Özlem Özçevik, YeS-TR sisteminin dijital altyapısını anlatarak, YeS-INT ile uluslararası bir sertifikasyon yapısına geçiş çalışmalarının sürdüğünü söyledi. Prof. Dr. Hatice Ayataç, akıllı şehir planlamasının akademik arka planına değinirken, Sabri Paşayiğit dijitalleşmenin yeni nesil şehirleşmede kalıcı başarıyı mümkün kılan temel araçlardan biri olduğunu vurguladı.

Zirvenin kapanış oturumu “Mimar Gözüyle Sürdürülebilirlik”te, ÇEDBİK Yönetim Kurulu Üyesi Buğrahan Şirin’in moderatörlüğünde Mimar Murat Tabanlıoğlu ve felsefeci Dücane Cündioğlu bir araya geldi.

Tabanlıoğlu, sürdürülebilir mimarinin tasarım ve uygulama boyutunda yaşanan dönüşümü paylaşırken; Cündioğlu, sürdürülebilir yaşamın yalnızca teknik ve tasarımsal değil, aynı zamanda bir “düşünce biçimi” olduğunu belirterek, konunun kültürel ve felsefi arka planına dikkat çekti.

ÇEDBİK’in 8. Uluslararası Yeşil Binalar ve Şehirler Zirvesi, Türkiye’nin yeşil dönüşümünde politika, finansman, tasarım ve teknoloji ekseninde atılması gereken adımlara dair kapsamlı bir yol haritası sunarken, sektörün farklı paydaşlarını ortak bir vizyon etrafında buluşturmuş oldu.