Üçüncü Köprü ihalesi bitti sırada köprüye demiryolu yapılması var!

İstanbul Boğazı'na inşa edilecek 3. köprünün yapımını da içeren "Kuzey Marmara Otoyolu Projesi'nin Odayeri-Paşaköy Kesimi"nin ihalesinde, en kısa yapım ve işletim süresini 10 yıl 2 ay 20 gün olarak  İçtaş İnşaat Sanayi Ticaret AŞ-Astaldi Ortak Girişim Grubu verdi. Ortak Girişim Grubu   köprüyü 36 ay içinde  4,5 milyar lira  (yaklaşık 2.5 milyar dolar) harcama ile tamamlayarak işletmeye açacak. İnşaatdan sonra kalan sürede hem yatırdıkları parayı çıkaracak hem de kâr edecek.

Astaldi, bir çok ülkede yol, baraj, havaalanı gibi inşaat işleri yapan 80 yıllık bir İtalyan firması. Türkiye'de daha önce Ankara-İstanbul otoyolunu, Bolu Dağı tünellerini  yaptı. Karakaya, Berke, Ceyhan barajlarını inşa etti. Bodrum'daki yeni hava alanını tamamladı. Kadıköy-Kartal metrosunu ve yeni Haliç Köprüsünü yapıyor. Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu işini üstlenen 6 inşaat grubundan birinde ortaklığı var. 

Köprü işinde Astaldi'nin ortağı İçtaç, 1941 yılında Ağrı'da doğan İbrahim Çeçen'in inşaat şirketi. İbrahim Çeçen (IC) Holding'in ana iş konusu inşaat. Bunun yanında turizm ve otelcilik, enerji, hava ve deniz limanları işletmeciliği, catering ve sanayi alanlarında da faaliyet gösteriyor. İki inşaat grubu da güçlü, deneyimli, başarılı, itibarlı grup. 

Önemli olan;

1)Projenin  zamanında tamamlanması. 

2)İşi yükümlenen firmaların para kazanması. 

Bakanlığın, ihaleyi kazananların mutlaka bu konularda hazırlıkları, hesapları kitapları vardır. Ama ihaleden sonra Sayın Çeçen'in de belirttiği gibi en önemli sorun, projenin finansmanı için kredi bulunması. 

Dünya piyasalarındaki  karışıklık nedeniyle  kredi bulmak, hele hele uzun vadeli ve ucuz faizli kredi bulmak güç. Kredi verecekler  kredi kullanacaklardan  özkaynak katkısı ve teminat isteyecekler. Büyük olasılıkla Astaldi firmasının dış bağlantıları, İtalya ayağı kredi  temininde  bir avantaj teşkil edecek.  İzmir  oto yolu projesini üstlenen 6 yapımcı grup bugüne kadar dış kredi bulamadı. Neden bulamadı? Bu konunun  da dikkate alınması gerekir. Devletin  köprü ve yol için verdiği asgari  araç trafiği güvencesi önemli. Fakat inşaat süresinden sonra  geriye kalacak  işletme süresi kısa görünüyor.

Medyaya yansıyan haberlere göre, ihaleyi kazanan grup  köprü projesini ünlü ve konusunda deneyimli bir mimari büroya verecek. Ulaştırma Bakanı  köprüden demiryolunun da geçeceğini söylüyor. Demiryolu geçişi köprü maliyetini yaklaşık ikiye katlayacaktır. Ve de demiryolu geçişi için ödenen paranın karşılığı olmayacaktır. Çünkü köprü maliyeti, köprüdeki kara yolu geçişinden sağlanacak gelirle karşılanacaktır. Açık anlatımı ile demiryolu geçitini de içeren yepyeni bir proje hazırlanacak. Böyle bir projenin maliyeti ancak proje belli oldukdan sonra hesaplanabilecek ki demiryolu geçiti maliyeti büyük ölçüde artıracak, inşaat süresini uzatacak. Köprünün  bağlantı yollarının nerelerden geçeceği henüz açıklanmadı. Yol maliyetleri arazinin şekline ve yapısına göre değişecektir. Yumuşak veya kayalık bölgelerde maliyet artacaktır.

Açık anlatımıyla köprü projesi ortaya çıkmadan, yolların  zemin etüdü belli olmadan  inşaat maliyeti konusunda  tahminler yapmak çok risklidir. Ne kadar tünel ve viyadük yapılacak, bunların maliyeti ne olacak şimdilik bilinmiyor. Bütün bunlar, konuya yabancı olanların, olan biteni dışarıdan izleyenlerin, konu ile ilgili bilgilere ulaşma şansı olmayanların yorumları ve değerlendirmeleri. Heralde bu kadar önemli bir projeyi üstlenenler bütün bu hesapları yapmıştır.

Tevfik Güngör/ Dünya Gazetesi