İnşaat sektörü yalın inşaat uygulamalarıyla maliyetleri düşürebilir!

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son verileri, inşaat sektöründeki maliyet baskısının giderek ağırlaştığını ortaya koyuyor. 2025 yılı ağustos ayında İnşaat Maliyet Endeksi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22,82 oranında artış gösterdi. 

Konu ile ilgili olarak paylaşılan detaylara göre malzeme maliyetlerinde yıllık artış yüzde 19,17 seviyesinde kalırken, işçilik maliyetlerindeki yükseliş yüzde 30,16 ile dikkat çekici bir noktaya ulaştı. Özellikle işçilikteki sert yükseliş, inşaat şirketlerinin hem proje planlamasını hem de yatırım kararlarını doğrudan etkilemeye başladı.

Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) 2025 yılı üçüncü çeyrek İnşaat Sektörü Analiz Raporu da tabloyu doğruluyor. Rapora göre, inşaat harcamaları reel bazda yüzde 20,2 oranında artmış durumda. Yani maliyetler yükselirken, sektörde aktivite de yeniden hız kazanıyor; bu da firmalar açısından verimlilik baskısını daha da artırıyor.

Verilen detaylara göre söz konusu bu koşullar altında sektör, maliyetleri kontrol altına alabilecek ve rekabet gücünü koruyabilecek yeni yöntemlere yöneliyor. Bu noktada Yalın İnşaat (Lean Construction) yaklaşımı öne çıkıyor. Süreç optimizasyonu, israfın azaltılması ve kaynakların etkin kullanımı üzerine kurulu olan bu model, hem dünyada hem de Türkiye’de giderek daha fazla gündeme geliyor.

Yalın İnşaat uygulamaları konusunda uluslararası ölçekte deneyime sahip Turner International’ın, Avrupa’dan sorumlu Başkan Yardımcısı ve Türkiye Genel Müdürü Mehmet Sami Kılıç, yükselen maliyetler karşısında bu yaklaşımın öneminin arttığını vurguluyor.

Kılıç, “Birim maliyetlerin hızla arttığı bir ortamda, Yalın İnşaat uygulamalarıyla maliyetleri belirli oranlarda aşağı çekmek mümkün.” diyerek, şirketlerinin bu alandaki çalışmalarına dikkat çekiyor.

Kılıç konu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada Turner’ın hem dünyada hem de Türkiye’de dijitalleşme, inovasyon ve yalın inşaat alanında öncü rol üstlendiğini hatırlatıyor ve Yalın İnşaat’ın temel bileşenlerini şöyle özetliyor: Projeye yerel ve uzman alt yüklenicilerin erken dahil edilmesi, son planlayıcı sistemlerinin kullanılması, malzeme akışının şantiyede kolaylaştırılması, yapı bilgi modellemesi (BIM) ile süreçlerin optimize edilmesi ve özellikle israfa neden olan adımların tespit edilip ortadan kaldırılması. Bu sayede hem gecikmelerin hem de gereksiz maliyet kalemlerinin azaltılabildiğini ifade ediyor.

İşçilik maliyetlerinin yüzde 30’un üzerinde arttığı bir dönemde zaman yönetiminin kritik hale geldiğini vurgulayan Kılıç, sektörün “Planla–Uygula–Kontrol Et–Önlem Al (PUKÖ/PDCA)” döngüsünü benimseyerek operasyonel mükemmellik hedeflemesi gerektiğini söylüyor. Yalın İnşaat yaklaşımının, proje takvimlerini kısaltırken kaliteyi ve işveren memnuniyetini artırdığını, gereksiz adımların elimine edilmesiyle maksimum verimlilik sağladığını dile getiriyor.

Kılıç, Turner’ın projelerinde Yalın İnşaat prensiplerini standart hale getirdiklerini belirterek, geleneksel planlamaya entegre edilen basit yalın uygulamalarla maliyetleri yüzde 2–3, sürecin daha başından itibaren detaylı şekilde yalın ilkelerle kurgulandığı durumlarda ise yüzde 20’lere varan oranlarda düşürmenin mümkün olduğunu aktarıyor.

Bu değerlendirmeler, Türk inşaat sektörünün artan maliyet baskısı altında yalnızca fiyat ayarlamalarıyla değil, aynı zamanda teknolojik, sürdürülebilir ve metodolojik bir dönüşümle ayakta kalabileceğine işaret ediyor. Yalın İnşaat felsefesinin sunduğu verimlilik, kalite ve süre avantajları, maliyet yükünün hafifletilmesinde ve sektörün rekabet gücünün korunmasında önemli bir araç olarak öne çıkıyor.